‘Ενα κομβόι από κοντέινερς δημιουργήθηκε για την μεταφορά των 5 δις ευρω, από τη Λάρνακα. Παράλληλα συνωστισμός άλλα και ηρεμία επικρατεί, από πολίτες που θέλουν να κάνουν ανάληψη, με το άνοιγμα των τραπεζών, στην Κύπρο.
Οι τράπεζες άνοιξαν στις 12 το μεσημέρι, αφού έμειναν κλειστές από τις 16 Μαρτίου, μετά την πρώτη απόφαση του Eurogrοup κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη δανειακή σύμβαση της Κύπρου. Έπειτα λοιπόν από δύο εβδομάδες επαναλειτουργούν οι τράπεζες στη Μεγαλόνησο, την ίδια στιγμή που οξύνεται η αντιπαράθεση σε πολιτικό επίπεδο για τον καταμερισμό των ευθυνών, οι οποίες οδήγησαν σε αυτήν την πρωτοφανή συστημική κρίση.
Σε όλες τις τράπεζες, για ευνόητους λόγους, λαμβάνονται αυστηρά αστυνομικά μέτρα για αποφυγή επεισοδίων και προστασία των τραπεζικών υπαλλήλων. Επίσης ανώτατα στελέχη ανέφεραν πως έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα, έτσι ώστε να αποτραπούν κλοπές, διαρρήξεις αλλά και επεισόδια, καθώς οι Κύπριοι πολίτες έχουν άμεση ανάγκη από μετρητά.
Την απόφαση για τη λειτουργία των τραπεζών πήραν χθες βράδυ ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης και ο υπουργός Οικονομικών, Μιχάλης Σαρρής, επιβάλλοντας, ωστόσο, κάποιους περιορισμούς στις συναλλαγές.
Οι εικόνες που αντικρίζουν τόσο οι εργαζόμενοι στις τράπεζες όσο και οι καταθέτες που έχουν σπεύσει από νωρίς το πρωί μπροστά στα γκισέ για να προχωρήσουν σε συναλλαγή παραπέμπουν σε κράτη όπου έχει σημειωθεί χρεοκοπία. Υπενθυμίζεται πως έχει επιβληθεί πλαφόν στις καταθέσεις και έχει τεθεί σε ισχύ μια σειρά από πανίσχυρες δικλίδες ασφαλείας, έτσι ώστε τα ταμειακά διαθέσιμα να παραμείνουν μεγάλα και να μη «στεγνώσουν» τα ταμεία από τις πρώτες ημέρες.
Συνωστισμός επικρατεί έξω από τα υποκαταστήματα, αλλά και… πρωτοφανής ηρεμία από τους πολίτες:
Αυτή είναι η κατάσταση έξω από τα περισσότερα τραπεζικά καταστήματα της Κύπρου. Δεκάδες πολίτες περιμένουν την σειρά τους για να περάσουν μέσα στις τράπεζες. Από αυτή την ώρα, και μετά από 12 ημέρες που ήταν κλειστά οι πολίτες εξυπηρετούνται αλλά με αυστηρούς περιορισμούς, όπως προβλέπει το Προεδρικό Διάταγμα.
Ήδη, η ΕΚΤ προχώρησε σε έκτακτη ένεση ρευστότητας, ύψους 5 δισ. ευρώ, χρήματα που μεταφέρθηκαν στη νησιωτική χώρα κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.
Τα τραπεζικά ιδρύματα θα λειτουργήσουν από τις 12.00 και θα παραμείνουν ανοιχτά μέχρι τις 18.00, ενώ ενδεικτικό των προετοιμασιών για τη σημερινή ημέρα αποτελεί το γεγονός πως όλοι οι υπάλληλοι βρίσκονται στις θέσεις τους από το πρωί. Το ημερήσιο όριο ανάληψης διαμορφώθηκε στα 300 ευρώ, σύμφωνα με διάταγμα στο οποίο κατέληξε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου κατόπιν συνεννόησης με τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών για τον περιορισμό των συναλλαγών στις τράπεζες, ο οποίος θα έχει ισχύ 4 ημερών.
Ωστόσο, η κατάσταση παραμένει ρευστή και ανά πάσα στιγμή μπορεί να τροποποιηθεί, καθώς υπάρχει μεγάλος φόβος για μαζική εκροή καταθέσεων, που θα μπορούσε ακόμα και να «ρίξει έξω» το τραπεζικό σύστημα της χώρας.
Με κοντέινερ τα 5 δις στην Κύπρο
Εν τω μεταξύ, όπως έγινε γνωστό, η ΕΚΤ απέστειλε 5 δισ. ευρώ με αεροσκάφος από τη Γερμανία, το οποίο προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο της Λάρνακας. Η αποστολή των χρημάτων πραγματοποιήθηκε κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, με ελικόπτερα της αστυνομίας να πετούν πάνω από τα σημεία από τα οποία περνούσε η χρηματαποστολή.
Τα χρήματα φορτώθηκαν σε τέσσερα κοντέινερ – σύμφωνα με άλλους σε έξι – και με συνοδεία μεγάλης αστυνομικής δύναμης έφθασαν στην πρωτεύουσα, Λευκωσία, προκειμένου να φυλαχτούν στα θησαυροφυλάκια της Κεντρικής Τράπεζας.
Στα χαρτιά του αεροσκάφους αναγραφόταν, πάντως, ότι μεταφέρονταν ομόλογα «bonds», προφανώς για να μην αποκαλυφθεί ότι το φορτίο ήταν χρήματα. Το συγκεκριμένο γεγονός αρνήθηκε να σχολιάσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Οι περιορισμοί στις συναλλαγές
Το διάταγμα, στο οποίο κατέληξε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου κατόπιν συνεννόησης με τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών, περιλαμβάνει μια σειρά από όρους οι οποίοι θα περιορίσουν την ανάληψη μεγάλων χρηματικών ποσών, μέχρι να εξομαλυνθεί η κατάσταση στις κυπριακές τράπεζες.
Ειδικότερα:
(α) το μέγιστο ποσό ανάληψης μετρητών δεν δύναται να υπερβαίνει τα 300 ευρώ ημερησίως ανά πρόσωπο σε κάθε πιστωτικό ίδρυμα ή το ισόποσο σε ξένο συνάλλαγμα – όλες οι αναλήψεις μετρητών (ήτοι οι αναλήψεις μέσω χρεωστικής ή και προπληρωμένης κάρτας, οι αναλήψεις από ταμείο πιστωτικού ιδρύματος, καθώς και οι αναλήψεις μέσω πιστωτικής κάρτας έναντι του υπολοίπου λογαριασμού όψεως/τρεχούμενου) υπολογίζονται συνολικά ανά πρόσωπο για το σύνολο των λογαριασμών που διαθέτει σε κάθε πιστωτικό ίδρυμα:
– νοείται ότι οποιοδήποτε ποσό από το μέγιστο επιτρεπόμενο ημερήσιο ποσό ανάληψης μετρητών, το οποίο δεν αποσύρεται από τον δικαιούχο κατά την ημέρα στην οποία το εν λόγω μέγιστο ποσό ανάληψης εφαρμόζεται, δύναται να αποσυρθεί ανά πάσα στιγμή αργότερα
(β) απαγορεύεται η εξαργύρωση επιταγών
(γ) απαγορεύεται κάθε χωρίς μετρητά πληρωμή ή και μεταφορά χρημάτων εκτός της Δημοκρατίας ή προς λογαριασμό που διατηρείται σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα, εκτός από
(ι) πληρωμή για εμπορική συναλλαγή που εμπίπτει στη συνήθη επαγγελματική δραστηριότητα του πελάτη με την παρουσίαση δικαιολογητικών εγγράφων ως ακολούθως:
– πληρωμή μέχρι €5.000 ημερησίως ανά λογαριασμό δεν υπόκειται σε περιορισμό
– πληρωμή από €5.001 μέχρι €200.000 υπόκειται στην έγκριση της Επιτροπής στην οποία θα υποβάλλεται από το πιστωτικό ίδρυμα το ημερήσιο συνολικό πόσο και ο αριθμός των πληρωμών που εμπίπτουν στην κατηγορία αυτή
– πληρωμή μεγαλύτερη από €200.000 για την οποία έχει εξασφαλιστεί προηγουμένως η έγκριση της Επιτροπής, η οποία λαμβάνει υπ’ όψιν το διαθέσιμο απόθεμα ρευστότητας
(ιι) πληρωμή μισθών υπαλλήλων με την παρουσίαση δικαιολογητικών εγγράφων
(ιιι) έξοδα συντήρησης μέχρι €5.000 ανά τρίμηνο καθώς και δίδακτρα προσώπου που σπουδάζει στην αλλοδαπή και είναι συγγενής πρώτου βαθμού προσώπου που έχει τη συνήθη διαμονή του στη Δημοκρατία:
Νοείται ότι πληρωμές για έξοδα συντήρησης επιτρέπονται μόνο εφόσον υποβληθούν στο πιστωτικό ίδρυμα έγγραφα που να τεκμηριώνουν επαρκώς το ότι ο αποδέκτης της χωρίς μετρητά πληρωμής ή και μεταφοράς χρημάτων σπουδάζει στην αλλοδαπή και είναι συγγενής πρώτου βαθμού προσώπου που έχει τη συνήθη διαμονή του στη Δημοκρατία.
Νοείται περαιτέρω ότι πληρωμές διδάκτρων διενεργούνται μόνο προς το δικαιούχο εκπαιδευτικό ίδρυμα, εφόσον προσκομισθούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά έγγραφα.
(ιv) πληρωμές ή και μεταφορές χρημάτων μέσω χρεωστικής ή και πιστωτικής ή και προπληρωμένης κάρτας, μέχρι €5.000 τον μήνα ανά πρόσωπο ανά πιστωτικό ίδρυμα
(v) άλλες πληρωμές ή και μεταφορές χρημάτων για τις οποίες έχει εξασφαλιστεί προηγουμένως η έγκριση της Επιτροπής, η οποία λαμβάνει υπ’ όψιν το διαθέσιμο απόθεμα ρευστότητας
(δ) απαγορεύεται ο τερματισμός κατάθεσης προθεσμίας πριν από την καθορισμένη ημερομηνία λήξης της, εκτός εάν το προϊόν θα χρησιμοποιηθεί για αποπληρωμή δανείου εντός του ιδίου πιστωτικού ιδρύματος
(ε) κατά την πρώτη ημερομηνία λήξης κατάθεσης προθεσμίας, το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ €5000 ή 10% του συνόλου του κεφαλαίου μεταφέρεται, κατά την επιλογή του καταθέτη, σε λογαριασμό όψεως/τρεχούμενο ή σε νέα κατάθεση προθεσμίας του καταθέτη στο ίδιο πιστωτικό ίδρυμα – για το υπόλοιπο ποσό, η ημερομηνία λήξης της κατάθεσης προθεσμίας επεκτείνεται κατά 1 μήνα
(ζ) απαγορεύεται η μεταφορά χαρτονομισμάτων σε ευρώ ή και σε ξένο συνάλλαγμα πέραν του ποσού των €1000 ή του ισόποσου σε ξένο συνάλλαγμα, ανά φυσικό πρόσωπο ανά ταξίδι στο εξωτερικό – ο διευθυντής του Τμήματος Τελωνείων μεριμνά για την υλοποίηση του μέτρου αυτού
(η) χρηματοοικονομική συναλλαγή, πληρωμή ή και μεταφορά, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος Διατάγματος, υπόκειται στα προβλεπόμενα στο παρόν διάταγμα περιοριστικά μέτρα
(στ) απαγορεύεται σε πιστωτικό ίδρυμα να εκτελεί πληρωμές χωρίς μετρητά ή μεταφορές χρημάτων που στοχεύουν στην παράκαμψη των περιοριστικών μέτρων
(ζ) τα περιοριστικά μέτρα ισχύουν για όλους τους λογαριασμούς, πληρωμές και μεταφορές χρημάτων, ανεξαρτήτως του νομίσματος.
Επιπλέον, το διάταγμα προνοεί ότι κάθε φυσικό πρόσωπο που έχει συνήθη διαμονή στη Δημοκρατία ή εταιρεία με έδρα στην Κύπρο θα πρέπει να επαναπατρίζει όσα χρήματα αποκτήσει από εξαγωγές ή περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται εντός της Δημοκρατίας.
Καταξιωμένοι δικαστές θα ερευνήσουν τις ευθύνες για την κατάσταση του κυπριακού οικονομικού συστήματος
Τρεις πρώην δικαστές, αναγνωρισμένοι για το κύρος και το ήθος τους, θα αναλάβουν με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου να αποδώσουν ευθύνες για την κατάσταση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας γενικότερα.
Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι ο πρώην πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου και πρώην μέλος του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης Γεώργιος Πικής και πάρεδροι οι πρώην δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου Παναγιώτης Καλλής (είχε ετοιμάσει το πόρισμα για την αεροπορική τραγωδία με τη συντριβή του αεροσκάφους της εταιρείας «Ήλιος») και Γιαννάκης Κωνσταντινίδης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι όροι εντολής θα είναι πολύ διευρυμένοι και θα διερευνηθούν οι πράξεις, παραλείψεις και αποφάσεις που είχαν ως συνέπεια τη δημιουργία της παρούσας κατάστασης στην οικονομία, αλλά και στα τραπεζικά ιδρύματα της Κύπρου και της Λαϊκής ξεχωριστά.
Η έρευνα θα καλύψει μια σειρά από εμπλεκόμενα πρόσωπα τόσο σε τράπεζες όσο και αλλού. Συγκεκριμένα, θα αναζητηθούν ευθύνες ποινικές, πολιτικές ή και πειθαρχικές για αξιωματούχους τραπεζών, υπαλλήλους του κρατικού τομέα (ΥΠΟΙΚ κυρίως) και μέλη της Κεντρικής Τράπεζας.
Η Ερευνητική Επιτροπή θα έχει εξουσία να καλέσει και πρόσωπα από το εξωτερικό, ωστόσο δημιουργείται πρόβλημα στην περίπτωση που κάποιοι αρνηθούν να προσέλθουν για να δώσουν μαρτυρία, κυρίως όσοι βρίσκονταν σε θέσεις-κλειδιά (τράπεζες και Κεντρική Τράπεζα). Η έρευνα θα πάει σε βάθος χρόνου, κυρίως από το 2006 και μετά, οπότε άρχισαν να παρατηρούνται τα προβλήματα στις τράπεζες.
Στο μεταξύ, σε προκαταρκτικό ποσοστό για «κούρεμα» κατέληξαν στην Τράπεζα Κύπρου και αυτό προσδιορίζεται στο +/- 35%. Το τελικό ποσοστό αναμένεται να υπολογιστεί τις επόμενες βδομάδες, οπότε θα διαφανεί το ύψος των εκροών και ανάλογα με το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Πηγή: madata.gr
