Το 2025 ήταν μια χρονιά γεμάτη ανατροπές για την παλαιοανθρωπολογία. Χάρη σε αναλύσεις αρχαίου DNA, πρωτεϊνών και νέων ευρημάτων από την Αφρική έως την Ασία και την Ωκεανία, οι επιστήμονες συμπλήρωσαν κρίσιμα κομμάτια στο παζλ της ανθρώπινης εξέλιξης.
Από νέα είδη Ανθρωπίνων (Hominini) μέχρι απρόσμενες μεταναστεύσεις και γενετικές συγγένειες, νά τι μάθαμε φέτος:
1. Δύο νέα είδη συγγενών του ανθρώπου στην Αιθιοπία
Στον αρχαιολογικό χώρο Ledi-Geraru βρέθηκαν δόντια 2,6 εκατ. ετών που δείχνουν ότι στην περιοχή συνυπήρχαν τουλάχιστον τρία διαφορετικά είδη ανθρωπίνων, ανάμεσά τους και από τα αρχαιότερα ίχνη του γένους Homo.
2. Οι πρόγονοί μας σχεδίαζαν πολύ νωρίτερα απ’ όσο νομίζαμε
Πέτρινα εργαλεία από την Κένυα αποκαλύπτουν ότι Ανθρωπίνοι μετέφεραν πρώτες ύλες από χιλιόμετρα μακριά για να φτιάξουν εργαλεία – ένδειξη προνοητικότητας πριν ακόμη εμφανιστεί το Homo.
3. Ο Homo erectus εκτός Αφρικής, πιο νωρίς από κάθε άλλη φορά
Στη Γεωργία βρέθηκε γνάθος 1,8 εκατ. ετών, επιβεβαιώνοντας ότι ο άμεσος πρόγονός μας είχε ήδη εγκατασταθεί στον Καύκασο λίγο μετά την έξοδό του από την Αφρική.
4. Ένας μυστηριώδης άνθρωπος στην Ινδονησία πριν από 1,5 εκατ. χρόνια
Εργαλεία στο νησί Σουλαουέζι δείχνουν ότι κάποιος συγγενής μας –ίσως H. erectus ή κάποιο άγνωστο είδος– έφτασε εκεί πολύ νωρίς, ανοίγοντας νέα ερωτήματα για τις μεταναστεύσεις στην Ασία.
5. Η άφιξη των ανθρώπων στην Αυστραλία πήγε πίσω στις 60.000 χρόνια
Γενετικές μελέτες ενισχύουν την άποψη ότι οι πρώτοι Homo sapiens έφτασαν στην ήπειρο πολύ νωρίς, διασχίζοντας θαλάσσιες διαδρομές.
6. Η ξηρασία ίσως έσβησε τους «χόμπιτ» της Φλόρες
Η εξαφάνιση του Homo floresiensis συνδέεται με κλιματικές αλλαγές και μείωση της τροφής, αλλά και πιθανό ανταγωνισμό με σύγχρονους ανθρώπους.
7. Οι Ντενίσοβαν απέκτησαν επιτέλους… πρόσωπο
Γνάθος από την Ταϊβάν και κρανίο από την Κίνα ταυτοποιήθηκαν ως Ντενίσοβαν, δίνοντας εικόνα σε ένα είδος που μέχρι πρόσφατα γνωρίζαμε μόνο από DNA.
8. Γονίδια Ντενίσοβαν βοήθησαν τους πρώτους Αμερικανούς να επιβιώσουν
Μέσω Νεάντερταλ, ένα γονίδιο πέρασε σε πληθυσμούς της Αμερικής και ίσως τους έδωσε πλεονέκτημα σε νέο περιβάλλον.
9. Οι διασταυρώσεις ειδών ήταν ο κανόνας
Νέα ευρήματα δείχνουν ότι διαφορετικά ανθρώπινα είδη ζούσαν μαζί και αναμειγνύονταν γενετικά σε Ασία, Μέση Ανατολή και Ωκεανία, κάνοντας το «γενεαλογικό μας δέντρο» πολύ πιο μπλεγμένο.
10. Οι Ευρωπαίοι είχαν κυρίως σκούρο δέρμα μέχρι πριν από 3.000 χρόνια
Αρχαίο DNA αποκάλυψε ότι τα ανοιχτά χαρακτηριστικά διαδόθηκαν σχετικά πρόσφατα, ανατρέποντας παλιές βεβαιότητες.
Οι ανακαλύψεις του 2025 μας θυμίζουν ότι η ιστορία του ανθρώπου δεν είναι μια ευθεία γραμμή, αλλά ένα πολύπλοκο μωσαϊκό ειδών, μετακινήσεων και συναντήσεων που συνεχίζει να μας εκπλήσσει.
