Το ταξίδι στους Αγίους Τόπους θα είναι μισό αν δεν κάνετε μια επίσκεψη στη Βηθλεέμ. Μια απαραίτητη διαδρομή για να προσκυνήσετε στο σημείο που γεννήθηκε ο Ιησούς, να δείτε τους τάφους των μωρών που σκότωσε ο Ηρώδης, να συνεχίσετε για τον Ιορδάνη ποταμό, το σημείο της βάπτισης και σίγουρα να κάνετε μια στάση στα ιερά βουνά, όπως τα αποκαλούν οι Παλαιστίνιοι, όπου βρίσκεται και το υπέροχο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, εκεί όπου έζησε η μητέρα της Παναγίας και γεννήθηκε και η Παρθένος Μαρία, να κάνετε ένα πέρασμα από την Ιεριχώ, μία από τις παλαιότερες συνεχώς κατοικούμενες πόλεις του κόσμου.
Αν έχετε σκοπό να επισκεφθείτε τα Ιεροσόλυμα, είτε με ομαδικό ταξίδι που τα έχει όλα μέσα στο πακέτο, είτε μόνοι σας με την παρέα σας, να επισκεφθείτε οπωσδήποτε και τη Βηθλεέμ.
Μπορεί να θεωρούμε ότι είναι εμπόλεμη ζώνη, αλλά στην πραγματικότητα είναι αρκετά ήσυχα τα πράγματα, όπως παρατήρησα σε πρόσφατη επίσκεψή μου.
Υπάρχουν γραφεία ταξιδίων που κάνουν εκεί αυτή τη δουλειά και θα πάτε με πούλμαν με άλλους τουρίστες από όλο τον κόσμο. Αν όμως είστε 3-4 άτομα παρέα, μπορείτε να κλείσετε ένα από τα ταξί που θα βρείτε έξω από τα τείχη της παλιάς πόλης στα Ιεροσόλυμα και κάνουν ακριβώς το ίδιο.
Έτσι, θα επισκεφτείτε στη Βηθλεέμ τη Βασιλική της Γεννήσεως και θα προσκυνήσετε στο Σπήλαιο της Γεννήσεως του Κυρίου. Θα προσκυνήσετε στο σημείο που η Παναγία έφερε στον κόσμο το Θείο Βρέφος και θα μπείτε στο στάβλο που τα ζώα με τα χνώτα τους το ζέσταναν.
Ιστορικά στοιχεία για τη Βηθλεέμ
Η Βηθλεέμ είναι πόλη της Παλαιστίνης, που μέχρι το 1967 ανήκε στην Ιορδανία και σήμερα ανήκει στα εδάφη της Παλαιστινιακής Αρχής.
Είναι χτισμένη στις βόρειες πλαγιές των βουνών της Ιουδαίας και απέχει περίπου 8 χλμ. από την Ιερουσαλήμ. Το όνομά της σημαίνει «Οίκος Άρτου» και χωρίζεται σε δύο τμήματα: την παλιά πόλη στη δυτική πλευρά και τη μεταγενέστερη, όπου βρίσκεται και η Βασιλική της Γεννήσεως.
Για τους χριστιανούς είναι η ιερή πόλη, γιατί εκεί γεννήθηκε, σύμφωνα με τα κείμενα των Ευαγγελιστών Ματθαίου και Λουκά, ο Ιησούς Χριστός, σε ένα σπήλαιο στα περίχωρα της πόλης. Στη θέση αυτού του σπηλαίου έχτισαν ο Άγιος Κωνσταντίνος και η Αγία Ελένη μια ωραιότατη εκκλησία, που καταστράφηκε το 1236 από τους Τούρκους και ξαναχτίστηκε από τους Σταυροφόρους.
Αυτός είναι ο ιερός ναός του Σπηλαίου της Γέννησης, η Βασιλική της Γεννήσεως, όπως ονομάζεται, πλαισιωμένη αριστερά από μοναστήρι της Καθολικής Εκκλησίας και δεξιά στη λιθόστρωτη πλατεία από τον Πύργο των Ελλήνων (Ορθοδόξων) και δεξιότερα το Αρμενικό μοναστήρι.
Κάτω από το Άγιο Βήμα βρίσκεται η Σπηλιά με τη Φάτνη υπό μορφή κρύπτης και σε ένα άλλο σημείο του ναού σώζεται ο τάφος της Ραχήλ.
Ο ναός είναι πλέον ανακαινισμένος. Η ανακαίνιση ξεκίνησε το 2013, έναν χρόνο αφότου η UNESCO κήρυξε την εκκλησία μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Οι παλαιστινιακές Αρχές έφτιαξαν μια επιτροπή από τοπικούς χριστιανούς ηγέτες για να επιβλέπουν την ανακαίνιση, την οποία ανέλαβε μία ιταλική εταιρεία.
Ο τόπος της Γέννησης ανήκει στους Έλληνες Ορθόδοξους
Ένα ασημένιο δεκατετράκτινο αστέρι, που συμβολίζει το φωτεινό άστρο της Γέννησης του Χριστού, υποδεικνύει τη θέση όπου ενσαρκώθηκε ο Θείος Λόγος. Απέναντι από τον τόπο της Γέννησης είναι η Αγία Φάτνη και, σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Ελένη βρήκε την αυθεντική πήλινη φάτνη, την οποία αντικατέστησε με μια ασημένια.
Αυτή η φάτνη μεταφέρθηκε στη βασιλική της Σάντα Μαρία Μαντζόρε στη Ρώμη και σωζόταν έως τον 12ο αιώνα.
Πλάι στη φάτνη βρίσκεται το προσκύνημα των Μάγων και βορειοδυτικά του σπηλαίου υπάρχει μια δεξαμενή, από όπου η Παρθένος άντλησε νερό για να πλύνει το Θείο Βρέφος.
Εκεί, κάθε χρόνο στις 25 Δεκεμβρίου, γίνεται με συγκινητική μεγαλοπρέπεια ο εορτασμός της Γέννησης του Ιησού, με παρουσία επισήμων, του Πατριάρχη και πολλών πιστών.
Σύμφωνα με την παράδοση, οι Πέρσες κατακτητές το 614 σεβάστηκαν το Ναό της Γεννήσεως και δεν τον κατέστρεψαν, αναγνωρίζοντας τους τρεις Πέρσες Μάγους στο ψηφιδωτό που βρισκόταν στον δυτικό τοίχο του Νάρθηκα, με την παράσταση της Γέννησης του Χριστού και της Προσκύνησης των Μάγων.
Η Σπηλιά των Αθώων Νηπίων και ο Άγιος Ιερώνυμος
Ακριβώς δίπλα, κάτω από το ναό της Αγίας Αικατερίνης, βρίσκεται το νεκροταφείο των μωρών που κατάσφαξε ο Ηρώδης. Στη Σπηλιά των Αθώων Νηπίων μπορεί κανείς να δει τα οστά τους, τα οποία διέταξε η Αγία Ελένη να συλλέξουν και να μεταφέρουν στον ναό.
Εκεί ακριβώς είναι και το μέρος όπου ο Άγιος Ιερώνυμος δίδασκε ιατρική στους μαθητές του, κάποιοι από τους οποίους μάλιστα ήταν γυναίκες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην πόλη υπάρχουν και άλλα προσκυνήματα, όπως το χωριό των Ποιμένων, το οποίο σήμερα είναι συνδεδεμένο με την πόλη, το Κάθισμα της Παναγίας, καθώς και άλλες μικρότερες τοποθεσίες που συσχετίζονται παραδοσιακά με τη νηπιακή ζωή του Χριστού.
Επίσης, όπως είναι γνωστό, από τους περίπου 22.000 κατοίκους της Βηθλεέμ σήμερα ελάχιστοι είναι χριστιανοί.
Στον Ιορδάνη
Συνεχίζοντας το ταξίδι σας, θα φτάσετε στον Ιορδάνη ποταμό. Απέναντί σας, οι φαντάροι του ιορδανικού κράτους με τα όπλα στα χέρια θα σας παρακολουθούν να προσκυνάτε ή και να βαπτίζεστε, καθώς έχετε τη δυνατότητα να βαπτιστείτε εκεί*.
Ο Ιορδάνης είναι ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος ποταμός της Παλαιστίνης, αλλά και ένας από τους γνωστότερους παγκοσμίως.
Η προέλευση του ονόματος έχει συζητηθεί πολύ, καθώς άλλοι λένε ότι προέρχεται από την εβραϊκή ονομασία Γιαρντέν, από το εβραϊκό ρήμα γιαράδ (jarad), που σημαίνει «κατεβαίνω ορμητικά». Άλλοι, όπως ο Όμηρος, ισχυρίζονται ότι είναι από την κρητική λέξη Ιάρδανος, και άλλοι ότι οφείλεται στα ονόματα των δύο κύριων πηγών του ποταμού, της Ιορ και του Δαν.
Τα ιερά βουνά και το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Χοζεβίτου
Λίγα χιλιόμετρα πιο εκεί είναι τα ιερά βουνά, όπως τα αποκαλούν οι Παλαιστίνιοι. Θα δείτε τους σταυρούς κατά μήκος των κορυφών, καθώς, όπως λένε οι Παλαιστίνιοι, από εκεί κατέβηκε ο Χριστός για να φτάσει στα Ιεροσόλυμα.
Στο βάθος της πλαγιάς, μέσα στο βουνό, σαν να το έχουν σκαλίσει άγγελοι, είναι το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Χοζεβίτου, μία από τις αρχαιότερες μονές της Παλαιστίνης.
Λέγεται ότι στη μονή αυτή προσευχήθηκαν ο Ιωακείμ και η Άννα για να αποκτήσουν παιδί και έτσι γεννήθηκε η Θεοτόκος Μαρία. Εκεί μάλιστα λένε ότι έζησε ασκούμενη η Θεομήτωρ Άννα μετά τη γέννηση της Θεοτόκου, ως επικεφαλής των παρθένων. Γι’ αυτό και οι Άραβες ονομάζουν το μοναστήρι «Ντερπενάλτ», δηλαδή μοναστήρι των Παρθένων.
Στο μοναστήρι φύλαγαν και το πέλμα του αριστερού ποδιού της Αγίας Άννας, αλλά λόγω των επιδρομών το μετέφεραν στο Άγιον Όρος, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα και λένε ότι αναδύει θαυμαστή ευωδία.
Ιεριχώ: Το χαμηλότερο σημείο του πλανήτη
Και λίγο πριν από την επιστροφή σας στα Ιεροσόλυμα, κάντε μια τελευταία στάση στην Ιεριχώ, το χαμηλότερο σημείο του πλανήτη με μόνιμους κατοίκους, που πιστεύεται ότι είναι μία από τις παλαιότερες συνεχώς κατοικούμενες πόλεις του κόσμου.
Η Ιεριχώ είναι μία από τις αρχαιότερες γνωστές πόλεις του Ισραήλ και της Χαναάν.
Βρίσκεται στην κοιλάδα του Ιορδάνη ποταμού, βόρεια της Νεκρής Θάλασσας, στη Δυτική Όχθη των παλαιστινιακών περιοχών. Είναι πρωτεύουσα της επαρχίας Ιεριχούς και σήμερα ο πληθυσμός της ξεπερνά τους 18.000 κατοίκους.
Στην Παλαιά Διαθήκη περιγράφεται ως η «Πόλη των Φοινικόδεντρων» και έχει άφθονες πηγές μέσα και γύρω από αυτήν, γι’ αυτό και ήταν προσφιλής τόπος για εγκατάσταση ανθρώπων για χιλιάδες χρόνια. Οι τελευταίες ανασκαφές απέδειξαν ότι 7.000 χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού υπήρχε εκεί αστική εγκατάσταση, με σπίτια λίθινα, δοχεία κ.λπ.
Ιστορική διαδρομή αιώνων
Η πόλη αυτή έφτασε σε μεγάλη ακμή μέχρι το 1800 π.Χ. Είναι η πρώτη πόλη που κυρίευσε ο Ιησούς του Ναυή κατά την είσοδο των Ισραηλιτών στη Χαναάν τον 14ο με 13ο αιώνα π.Χ.
Ενώ ο Πομπήιος, κατεβαίνοντας από τη Σκυθόπολη για να μπει στα Ιεροσόλυμα, πέρασε μέσα από την Ιεριχώ και κατέστρεψε τα δύο φρούρια, τα οποία είχαν κατασκευαστεί από τον Στράβωνα και καλούνταν Θραξ και Ταύρος.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς, την εποχή του Ηρώδη του Μέγα η Ιεριχώ είχε ωραία ανάκτορα, ιπποδρόμια και θέατρα. Η πόλη όμως καταστράφηκε αρκετές φορές και επαναχτίστηκε.
Ο Ιερώνυμος αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Ιερουσαλήμ, ο Τίτος το 70 μ.Χ. την κατέστρεψε εξαιτίας της απιστίας των κατοίκων της. Στα νεότερα χρόνια την κυρίευσαν οι Άγγλοι και από το 1967 ανήκει στο Ισραήλ.
Η Ιεριχώ ήταν αγαπημένο μέρος του Χριστού, ο οποίος περνούσε από εκεί τακτικά. Εκεί θεράπευσε τον εκ γενετής τυφλό και φιλοξενήθηκε στο σπίτι του αρχιτελώνη Ζακχαίου.
Οι προφήτες και η πηγή του Ελισαίου
Σύμφωνα με τις γραφές, την περίοδο του προφήτη Ηλία και του Ελισαίου στην Ιεριχώ ζούσε μια ομάδα 50 προφητών. Πριν ο προφήτης Ηλίας αναληφθεί στον ουρανό, ήταν στη Βαιθήλ μαζί με τον Ελισαίο και μία μέρα είπε στον Ελισαίο να μείνει εκεί, γιατί ο Κύριος τον έστελνε στην Ιεριχώ. Ο Ελισαίος όμως, που είχε ορκιστεί να μην τον εγκαταλείψει ποτέ, πήγε μαζί του.
Οι προφήτες ρώτησαν τον Ελισαίο αν γνώριζε ότι ο Κύριος θα πάρει τον Ηλία στον ουρανό και εκείνος απάντησε πως το γνώριζε. Έπειτα, ο Ηλίας είπε πάλι στον Ελισαίο να μείνει εκεί, γιατί ο Κύριος τον έστελνε στον Ιορδάνη, αλλά αυτός και πάλι τον ακολούθησε. Μαζί τους ακολούθησαν και οι 50 προφήτες, θέλοντας να δουν αν όντως ο Ηλίας θα αναληφθεί στους ουρανούς.
Όταν ο προφήτης Ηλίας αναλήφθηκε, αυτοί τον έψαχναν και επέστρεψαν στην Ιεριχώ, θεωρώντας ότι είναι εκεί. Εκεί όμως ήταν μόνο ο Ελισαίος, τον οποίο πλησίασαν οι άνδρες της πόλης λέγοντάς του ότι η Ιεριχώ είναι σε ωραία τοποθεσία, αλλά τα νερά της είναι ανθυγιεινά και η γη δεν παράγει τίποτα.
Τότε ο Ελισαίος τους είπε να του φέρουν μια καινούργια κανάτα και να βάλουν μέσα της αλάτι. Όταν του την έφεραν, πήγε στην πηγή των νερών και είπε: «Νά τι λέει ο Κύριος. Αυτά τα νερά δεν θα προξενούν πια ούτε θάνατο ούτε ακαρπία». Κι έτσι καθαρίστηκαν τα νερά και είναι μέχρι σήμερα καθαρά, σύμφωνα με τον λόγο που είπε ο Ελισαίος.
Τον 4ο μ.Χ. αιώνα ανακηρύχθηκε έδρα επισκοπής, ενώ τον 5ο και 6ο αιώνα ήταν ένα από τα πιο σπουδαία μέρη για προσκύνημα.
Η Πηγή του Ελισαίου, η Σπηλιά του Προφήτη Ηλία και η Συκομουριά του Ζακχαίου αποτελούσαν πολυσύχναστα προσκυνήματα.
Γαλιλαία: Η αγαπημένη περιοχή του Χριστού
Αν έχετε περισσότερες ημέρες, καλό είναι να επισκεφθείτε την αγαπημένη περιοχή του Χριστού, η οποία περιλαμβάνει τη Ναζαρέτ, στην οποία ζούσε ο Ιησούς (Ναζωραίος), τη λίμνη της Τιβεριάδας, στην ακτή της οποίας βρίσκεται η αρχαία πόλη της Καπερναούμ, την οποία ο Χριστός είχε καταστήσει κέντρο της επίγειας δράσεώς του, και την Κανά.
Η Γαλιλαία, εξελληνισμένος τύπος του εβραϊκού ονόματος Γαλείλ (κύκλος, περιοχή), βρίσκεται στον= βορρά της περιοχής του σημερινού Ισραήλ. Είναι πολύ γνωστή τοποθεσία λόγω της αναφοράς της στην Καινή Διαθήκη.
Ναζαρέτ: Η πόλη όπου μεγάλωσε ο Ιησούς
Η Ναζαρέτ, ή Νατσέρετ, ή Νάζαρα, είναι αρχαία πόλη της Ιουδαίας στο βόρειο Ισραήλ. Εκεί μεγάλωσε ο Ιησούς μετά την επιστροφή του από την Αίγυπτο και εκεί ευαγγελίστηκε η Θεοτόκος.
Σήμερα αποτελεί κέντρο χριστιανικού προσκυνήματος, ένα από τα πολλά των Αγίων Τόπων.
Σημειώνεται ότι αυτή η πόλη υπό τα παραπάνω ονόματα δεν αναφέρεται σε κανένα αρχαίο κείμενο (αιγυπτιακό, σουμεριακό, βαβυλωνιακό, περσικό, αρχαίο ελληνικό ή ελληνιστικό), ούτε στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, παρά τη φημολογούμενη γεωγραφική ακριβολογία της. Η πρώτη αναφορά γίνεται το 221 μ.Χ. από τον Σέξτο Ιούλιο τον Αφρικανό, ο οποίος την αναφέρει ως Ναζάρα και όχι Ναζαρέτ.
Παρά ταύτα, έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα με χρονολογίες μεταξύ του 1500-2200 π.Χ., αλλά και της ρωμαϊκής περιόδου.
Η Πηγή της Παναγίας και ο Ευαγγελισμός
Ένα σπουδαίο σημείο της Ναζαρέτ είναι η λεγόμενη Πηγή της Παναγίας ή Κρήνη του Ναζωραίου.
Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, είναι η πηγή στην οποία η Παναγία, την ώρα που προσπαθούσε να γεμίσει την κανάτα της με νερό, άκουσε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ να της αναγγέλλει ότι θα γεννούσε τον Μονογενή Υιό του Θεού.
Η Κρήνη της Παναγίας της Ναζαρέτ βρίσκεται περίπου 600 μέτρα από το Ναό-Εργαστήριο του Ιωσήφ, ή Ναό του Αγίου Ιωσήφ, και συγκεκριμένα προς την πλευρά του δρόμου που οδηγεί ανατολικά προς τη λίμνη της Τιβεριάδας.
Ανθή Αγγελοπούλου
–
