Συμπληρώθηκαν πριν από λίγες μέρες 104 χρόνια από τον βίαιο και άδικο θάνατο του εθνομάρτυρα του Πόντου Νίκου Καπετανίδη, και για μια ακόμη χρονιά η μνήμη του τιμήθηκε σε κλίμα συγκίνησης και κατάνυξης από την Ένωση Ποντίων Πειραιώς-Κερατσινίου-Δραπετσώνας.
Η τελετή έγινε το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου στην έδρα του σωματείου, μπροστά στην προτομή του δημοσιογράφου που αγωνίστηκε μέχρι τέλους για την ανεξαρτησία του Πόντου.
Κεντρικά πρόσωπα στη φετινή εκδήλωση ήταν οι απόγονοι δύο εμβληματικών προσωπικοτήτων της Τραπεζούντας: ο εγγονός του αδερφού του εθνομάρτυρα, συγγραφέας Κώστας Καπετανίδης (ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος του Σωματείου Δράσης «Νίκος Καπετανίδης»), και η εγγονή του αείμνηστου Δημήτρη Ψαθά, Λένα Νίτσου-Ψαθά, η οποία μίλησε για τη σχέση που ένωνε αυτούς τους σπουδαίους Πόντιους.
Ο Κ. Καπετανίδης στο χαιρετισμό του ευχαρίστησε το ΔΣ της Ένωσης για την τιμή που επιφυλάσσει κάθε χρόνο στον πρόγονό του, ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον αείμνηστο πρώην πρόεδρο του σωματείου Δαμιανό Ποιμενίδη, ο οποίος διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον παππού του, Κώστα.
Η Λένα Νίτσου-Ψαθά μίλησε εκτενώς για τη σχέση του δικού της παππού με τον Νίκο Καπετανίδη, τον οποίο, όπως είπε, τον είχε «πνευματικό πατέρα». Ανοίγοντας την ομιλία της, αναφέρθηκε στη δική της πρώτη «γνωριμία» με το όνομα του Νίκου Καπετανίδη, ενώ στη συνέχεια παρέθεσε σχετικά αποσπάσματα από το έπος του Δ. Ψαθά Γη του Πόντου:
«Για τον Νίκο Καπετανίδη άκουσα πρώτη φορά από τον παππού μου όταν ήμουν − δεν ήμουν 10 χρονών. Τον είχε σε μεγάλη εκτίμηση τον Καπετανίδη ο Ψαθάς, και τον ανέφερε σχεδόν πάντα σε ποντιακές εκδηλώσεις που τύχαινε να παρουσιάζει ή να προλογίζει, αλλά και σε εμάς στο σπίτι τον ανέφερε συχνά, όχι μόνο ως συναπόφοιτό του στο φημισμένο Φροντιστήριον Τραπεζούντος, αλλά ως φλογερό πατριώτη, δημοσιογράφο, εκδότη, στου οποίου την εφημερίδα Εποχή έτυχε να εργαστεί, πρώτη φορά ως βοηθός και μαθητευόμενος δημοσιογράφος, το καλοκαίρι του 1919 όταν ο Ψαθάς ήταν ακόμη 14 χρονών και ο Καπετανίδης 29.
»Η εμπειρία αυτή τον σημάδεψε τον Ψαθά και τον οδήγησε αργότερα –όταν έφθασε πρόσφυγας και ορφανός με την μητέρα του και τέσσερις αδερφές στην Αθήνα– να εργαστεί ως δημοσιογράφος και να αναφέρει πάντα τον Καπετανίδη ως πνευματικό του πατέρα.
»Σαράντα χρόνια αργότερα, βέβαια, ο Ψαθάς ανταποδίδει την προσφορά του πνευματικού του πατέρα όταν, το 1966, ώριμος πια και αναγνωρισμένος ως κορυφαίος δημοσιογράφος, λογοτέχνης και θεατρικός συγγραφέας, συγγράφει το αυτοβιογραφικό-ιστορικό χρονικό του Γη του Πόντου, τη “Βίβλο του ποντιακού ελληνισμού” όπως την αποκάλεσε ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος.
»Ο Ψαθάς έγραψε τη Γη του Πόντου για να κάνει γνωστή την ιστορία και τους αγώνες των ηρώων της ιδιαίτερης πατρίδας του, του Πόντου. Έκανε έτσι γνωστά τα σπουδαιότερα γεγονότα της ιστορίας του Πόντου ως αυτόπτης μάρτυρας, αλλά και μέσα από τα τεύχη της εφημερίδας Η Εποχή του ήρωα και μάρτυρα Νίκου Καπετανίδη, τα οποία μετέφερε και διέσωσε στην Ελλάδα ο αδερφός του ο Κώστας Καπετανίδης με κίνδυνο της ζωής του, και τα δημοσίευσε πρώτος ο Ψαθάς στη Γη του Πόντου.
»Τις σελίδες της Γης του Πόντου τις διάβασα για πρώτη φορά 12 χρονών και με συνεπήραν, καθώς ζωντάνεψαν στην παιδική μου φαντασία έντονες εικόνες και χαρακτήρες πρωταγωνιστών από την Τραπεζούντα. Απόψε θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω την εμπειρία διαβάζοντας σε εσάς ένα απόσπασμα όπου ομιλεί ο ίδιος ο Ψαθάς για τον Καπετανίδη:
»Ήταν ένας νέος άνθρωπος, ο Νίκος Καπετανίδης, όλο ζωή και δράση, βίαιος, ορμητικός στα άρθρα του, γεμάτος από φλόγα πατριωτική και όνειρα για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη πατρίδα. […]
»Με πολλή συμπάθεια κι αγάπη με πήρε στα γραφεία της Εποχής για να κάνω ό,τι μπορούσε να βγαίνει από το χέρι μου και να μεταφέρω τα χειρόγραφά του στο τυπογραφείο. Αυτή η δουλειά […] είχε κι ενδιαφέρον γιατί έβλεπα τον κόσμο που μπαινόβγαινε στο γραφείο, άκουγα τόσες και τόσες συζητήσεις. […]
»Στα 1919 ο Καπετανίδης είναι μόλις 29 χρονών, εγώ, όμως, απ’ την ηλικία των 14 χρόνων τον βλέπω κιόλας σαν έναν μεγάλο, ώριμον άντρα και τούχω θαυμασμό απεριόριστο. Ο εκδότης της Εποχής είναι σχεδόν για μένα ένα είδωλο.
»Τα γραφεία της εφημερίδας είναι στον κεντρικό δρόμο της αγοράς – ανεβαίνεις σκάλες, προχωράς στο εσωτερικό και παραμέσα είναι κλεισμένος ο διευθυντής, ο Καπετανίδης, πότε σκυμμένος στα χειρόγραφά του και πότε να συζητά ζωηρά, φωναχτά, για όλα τα προβλήματα του τόπου. […]
»Ο Νίκος Καπετανίδης είναι σ’ όλα του ένα νεύρο – αντίθετα ο αδελφός του ο Κώστας, είναι ένας γαλήνιος και ήρεμος άνθρωπος που κρατά το Λογιστήριο της εφημερίδας και σηκώνει το βάρος των οικονομικών της Εποχής.
»Όταν μπαίνω στο γραφείο του, ο Νίκος Καπετανίδης είναι πάντα σκυμμένος – με το πουκάμισο, το παπιγιόν, με τους αγκώνες απλωμένους και κάθε τόσο να βουτά την πένα νευρικά στο μελανοδοχείο και να τρέχει ο κοντυλοφόρος πηδηχτά στο δημοσιογραφικό χαρτί. Το μέτωπο πλατύ, η φυσιογνωμία λίγο σκληρή, αδρά, ωστόσο, τα χαρακτηριστικά του, έτσι που κάνει εντύπωση σαν μια προσωπικότητα που ξεχωρίζει.
»Τι γράφει ο Καπετανίδης τούτους τους καιρούς; Τι λένε τα χειρόγραφα που μεταφέρω; Ο αδελφός του ο Κώστας –ζει σήμερα στην Αθήνα– έχει περισώσει τον τόμο της Εποχής 1919‐1920, κι είχε την καλοσύνη να τον θέσει στη διάθεσή μου. Να, λοιπόν, που ζωντανεύουν οι ελπιδοφόρες εκείνες ημέρες καθώς ξεφυλλίζω και διαβάζω τα γραφτά του ακούραστου και γενναίου αγωνιστή, που η μοίρα τού έγραφε να βρει το θάνατο στην αγχόνη».
Στεφάνια κατέθεσαν ακόμα ο πρόεδρος της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων Γιώργος Σαραφίδης και ο δήμαρχος Κερατσινίου-Δραπετσώνας Χρήστος Βρεττάκος.
