Σαράντα οικογένειες προσφύγων από τον Πόντο, κυρίως από την περιφέρεια της Αλούτζερας και τα χωριά Ακ Νταγ Ματέν, Χούτζουρη ή Καγιατσούκ, Καμισλή και Αναστό, αποτέλεσαν το 1924 τη «μαγιά» για το χωριό Απιδεώνας, το οποίο ανήκει στο Δήμο Δυτικής Αχαΐας. Αργότερα εγκαταστάθηκαν και Μικρασιάτες.
Στους πρόσφυγες δόθηκε από το κράτος καλλιεργήσιμη γη. Πριν από την εγκατάστασή τους η περιοχή ήταν τμήμα βασιλικού κτήματος που εκτεινόταν έως την Αμαλιάδα – στον σημερινό Απιδεώνα, τον κάποτε ελώδη, βρίσκονταν οι βασιλικές αποθήκες και οι στάβλοι του ιππικού.
Σε αυτό το χωριό τη Δευτέρα, την πρώτη ημέρα του Αυγούστου του 2022, του μήνα που είναι συνδεδεμένος με την Παναγία, ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος θεμελίωσε τον κοιμητηριακό ναό, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Παναγία Σουμελά – είναι ο μοναδικός στη Δυτική Ελλάδα.
«Εδώ αναπαύονται πρόσφυγες από τον Πόντο, οι οποίοι μετέτρεψαν την πίκρα και την οδύνη της προσφυγιάς σε δύναμη, και στάθηκαν στα πόδια τους, δημιούργησαν οικογένειες και τώρα χαίρονται για τα έκγονα, τα οποία τα καμαρώνουν από τον ουρανό για την προκοπή που έχουν κάνει σαν Έλληνες και ορθόδοξοι χριστιανοί, οι οποίοι έχουν βαθιά στην ψυχή τους τα μαρτύρια του ένδοξου ποντιακού ελληνισμού και νοερά προσκυνούν τα αγιασμένα του Πόντου μας χώματα», είχε πει ο μητροπολίτης Πατρών.
Ο κ. Χρυσόστομος είναι αυτός που τη Δευτέρα 4 Αυγούστου θα τελέσει τον αγιασμό των θυρανοιξίων και ακολούθως την παράκληση της Παναγίας, παρουσία πλήθους ιερέων, πιστών και εκπροσώπων των τοπικών Αρχών και φορέων.
