Το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα επανήλθε στο διεθνές προσκήνιο έπειτα από δημοσίευμα του βρετανικού περιοδικού The Critic, το οποίο υποστήριξε ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της ελληνικής κυβέρνησης για τη μακροχρόνια παραχώρησή τους με καθεστώς «μόνιμου δανεισμού».
Το Βρετανικό Μουσείο έσπευσε να διαψεύσει κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς, ενώ σε αντίστοιχο ρεπορτάζ της εφημερίδας The Times αναφέρεται ότι οι συνομιλίες μεταξύ Λονδίνου και Αθήνας έχουν παραμείνει στάσιμες από τα τέλη του 2023.
Τότε, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε εγείρει το θέμα ενώπιον του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σερ Κιρ Στάρμερ.
Από τη μεριά της η Ντάουνινγκ Στριτ ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει πρόθεση τροποποίησης της σχετικής νομοθεσίας, η οποία θα επέτρεπε στο Μουσείο να εκχωρήσει την κυριότητα των Γλυπτών. Όπως υπογραμμίστηκε, η διαχείριση των Γλυπτών του Παρθενώνα αποτελεί αποκλειστική ευθύνη των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο λειτουργεί ως ανεξάρτητος θεσμός.
«Δανεισμός χωρίς ιδιοκτησία»
Η μόνη πρόταση που φαίνεται να συζητείται, αφορά «αμοιβαίο δανεισμό»: τα Μάρμαρα να επιστρέψουν στην Ελλάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς όμως να αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Σε αντάλλαγμα, η ελληνική πλευρά θα δανείσει σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα για περιοδικές εκθέσεις στο Λονδίνο.
Αν και αυτή η προσέγγιση εκλαμβάνεται από ορισμένους κύκλους ως πιθανό διπλωματικό άνοιγμα, στο εσωτερικό της Βρετανίας πυροδοτεί αντιδράσεις.
Η επικεφαλής των Συντηρητικών, Κέμι Μπάντενοχ, δήλωσε ότι ουδέποτε τάχθηκε υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα, ενώ εκπρόσωποι του Μουσείου υπογραμμίζουν ότι οι συνομιλίες βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο και απέχουν από οποιαδήποτε οριστική συμφωνία.
Ελληνική θέση – Όχι σε «προσχηματικό δανεισμό»
Σύμφωνα με Έλληνα αξιωματούχο που συμμετέχει στις διαβουλεύσεις, για να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος, οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να προβλέπει την επιστροφή μέρους των Γλυπτών στην Αθήνα για «παρατεταμένη χρονική περίοδο» – και όχι για σύντομες εκθέσεις ή με τον τυπικό χαρακτήρα δανεισμών διάρκειας 50 ή 100 ετών.
Η ελληνική κυβέρνηση, επιμένει ο ίδιος αξιωματούχος, δεν επιδιώκει μια συμβολική επιστροφή, αλλά ένα ουσιαστικό και διαρκές άνοιγμα προς την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα στον φυσικό τους χώρο.
