Η κατασκευή της Γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας προχωρά με ταχείς ρυθμούς, και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των υπευθύνων, το μηχάνημα διάνοιξης σηράγγων (TBM, ο γνωστός μετροπόντικας) που έχει ξεκινήσει από την Κατεχάκη, έχει καλύψει τη μισή διαδρομή –περίπου 3 χλμ– και αναμένεται να φτάσει στα τέλη του 2025 στο Σταθμό του Ευαγγελισμού ολοκληρώνοντας το συγκεκριμένο τμήμα της σήραγγας.
Αυτήν τη στιγμή βρίσκεται στο Σταθμό Ιλίσια και μετά θα κατευθυνθεί προς πανεπιστημιούπολη.
Καθημερινά το TBM κατασκευάζει περίπου 10 μέτρα σήραγγας και μετά από κάθε σταθμό σταματά για ολιγοήμερη συντήρηση.
Έναν χρόνο αργότερα, στα τέλη του 2026, αναμένεται να έχει φτάσει στο σταθμό του Ευαγγελισμού και το δεύτερο μηχάνημα ΤΒΜ που έχει ξεκινήσει τη διάνοιξη από το σταθμό του Άλσους Βεΐκου, και σήμερα βρίσκεται κοντά στο σταθμό του Γαλατσίου έχοντας κατασκευάσει περίπου 800 μέτρα σήραγγας. Αμέσως μετά θα κατευθυνθεί προς το σταθμό της Ελικώνος όπου κατασκευάζεται και ο πιο βαθύς σταθμός, περίπου 40 μέτρα κάτω από το έδαφος.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο δημόσιο έργο που υλοποιείται στη χώρα μας με προϋπολογισμό 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο αποτελείται από δεκαπέντε νέους υπόγειους σταθμούς: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή, μήκους περίπου 13 χλμ σήραγγας και συμβατικό χρόνο περαίωσης τα οκτώ χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης.
Περιλαμβάνει νέο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ), με προοπτική ενσωμάτωσης του ελέγχου λειτουργίας των υφιστάμενων Γραμμών 1, 2 και 3, αλλά και μελλοντικών αυτόματων νέων συρμών και του τραμ, καθώς και ένα νέο κτήριο συντήρησης και επισκευών των νέων συρμών, που θα χωροθετηθούν σε διαθέσιμο χώρο στο αμαξοστάσιο Σεπολίων.
Τέλος προβλέπεται η προμήθεια 20 συρμών της σειράς Alstom Metropolis. Οι συρμοί –ακολουθώντας το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης– θα είναι οι πρώτοι στο σύστημα της Αθήνας που θα λειτουργούν υπεραυτόματα, χωρίς οδηγό και με έλεγχο της κίνησης τους από το Κέντρο Ελέγχου.
Οι προδιαγραφές για τη Γραμμή 4 ακολουθούν νέα πρότυπα και ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες, καθώς πολλές απαιτήσεις και διαδικασίες έχουν αλλάξει, με βάση την εμπειρία από τα προηγούμενα έργα αλλά και από το έργο της Θεσσαλονίκης.
Συνολικά εκτιμάται ότι με τη λειτουργία της νέας Γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας αναμένεται να μετακινούνται περίπου 340.000 επιβάτες ημερησίως, ενώ οι μετακινήσεις με ΙΧ αναμένεται να μειωθούν κατά 53.000 περίπου ημερησίως, η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 318 tons/ημέρα, καθώς επίσης και θα εξοικονομηθούν 1.216 μεγαβατώρες ενέργειας.
Γραμμή 2 – Επέκταση προς Ίλιον
Μέσα στο 2026 –αν δεν υπάρξουν υπερβολικές καθυστερήσεις λόγω ενστάσεων– υπολογίζεται να ξεκινήσουν τα έργα της επέκτασης της Γραμμής 2 προς Ίλιον, μήκους περίπου 4 χλμ, με τρεις σταθμούς (Παλατιανή, Ίλιον και Άγιος Νικόλαος) και με προοπτική να φτάσει κάποια στιγμή στις Αχαρνές και να συνδεθεί με το δίκτυο του Προαστιακού.
Στο ίδιο έργο έχουν ενταχθεί και η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός του αμαξοστασίου στον Ελαιώνα καθώς και η κατασκευή ενός υπόγειου χώρου στάθμευσης.
- Ο Σταθμός «Παλατιανή» χωροθετείται στη διασταύρωση των οδών Θηβών και Ανδρέα Παπανδρέου και διαθέτει 2 εισόδους εκατέρωθεν της Οδού Θηβών.
- Ο Σταθμός «Ίλιον» χωροθετείται στη διασταύρωση των οδών Θηβών και Ελαιών και διαθέτει 2 εισόδους εκατέρωθεν της οδού Θηβών και πρόβλεψη σύνδεσης/μετεπιβίβασης επιβατών με τον ομώνυμο Σταθμό της μελλοντικής επέκτασης της Γραμμής 4 προς Πετρούπολη.
- Ο Σταθμός «Άγιος Νικόλαος» χωροθετείται κάτω από το τμήμα της ομώνυμης οδού και τμήμα του διαμορφωμένου χώρου πρασίνου που βρίσκεται μεταξύ των οδών Παραμυθιάς, Ολύνθου, Ζίτσης και Αγ. Νικολάου.
Δεδομένου ότι η μελλοντική λειτουργία της επέκτασης, καθώς και οι λοιπές τρέχουσες ανάγκες καθιστούν παράλληλα αναγκαία την εξεύρεση και κατασκευή επιπλέον χώρων αμαξοστασίου για την εξυπηρέτηση των συρμών, θα προχωρήσει ταυτόχρονα και η επέκταση του Αμαξοστασίου του Ελαιώνα σε γειτονική όμορη περιοχή εμβαδού περίπου 20 στρεμμάτων στη γωνία των οδών Αγίας Άννης και Πιερίας.
Με τη μελλοντική λειτουργία της επέκτασης καθίσταται αναγκαία και η αναβάθμιση/αντικατάσταση ορισμένων ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων σε μεγάλο τμήμα ή και στο σύνολο των γραμμών 2 & 3 του μετρό, χωρίς την οποία δεν θα είναι δυνατόν η περαιτέρω επέκτασή τους.
Για το λόγο αυτόν θα αναβαθμιστεί ή θα αντικατασταθεί το σύστημα ψηφιακής μετάδοσης δεδομένων στο σύνολο των σταθμών των Γραμμών 2 & 3.
Οι τροποποιήσεις στα συγκεκριμένα συστήματα θα απαιτήσουν νέο εξοπλισμό και λογισμικό τόσο στο Κέντρο Ελέγχου στο Σύνταγμα όσο και τοπικά σε σταθμούς, φρεάτια κτλ. Ωστόσο η σύνδεσή τους με τα σημερινά συστήματα έχει προβλεφθεί να γίνει χωρίς καμία διακοπή λειτουργίας των γραμμών 2 και 3.
Τον Μάιο του 2023 εκκίνησε και έχει ήδη ολοκληρωθεί το πρώτο στάδιο του διαγωνισμού και σύντομα θα ακολουθήσει το δεύτερο στάδιο με την κατάθεση των οικονομικών προσφορών.
Η έναρξη λειτουργίας του έργου υπολογίζεται το 2031.
Γραμμή 2 – Επέκταση προς Γλυφάδα
Σε προκαταρκτικό στάδιο βρίσκεται η μελέτη για την επέκταση της Γραμμής 2 από τον υφιστάμενο σταθμό Ελληνικό προς Γλυφάδα συνολικού μήκους σήραγγας 4,5 χλμ. και τριών νέων σταθμών.
Ο πρώτος χωροθετείται στην Άνω Γλυφάδα, κάτω από την Πλατεία Μακεδονίας, ο δεύτερος στη συμβολή της Βουλιαγμένης με τη Γρηγορίου Λαμπράκη και ο τρίτος και τελευταίος στην πλατεία Αγίου Κωνσταντίνου στη Γλυφάδα.
Η επεκτασιμότητα του Μετρό της Αθήνας είναι δεδομένη, εντός του πλαισίου ωρίμανσης των μελετών και υπό την αίρεση της χρηματοδότησης.
Μελλοντικές επεκτάσεις
Ο σχεδιασμός των επεκτάσεων είναι άλλο ένα σημαντικό τμήμα του αντικειμένου της εταιρείας. Στην Αθήνα ο αρμόδιος αυτού του επιπέδου σχεδιασμού είναι ο ΟΑΣΑ. Τον παρόντα χρόνο υλοποιεί τη συγκοινωνιακή μελέτη της Αττικής, από όπου θα προκύψουν και ο σχεδιασμός, η σκοπιμότητα και η βιωσιμότητα των επεκτάσεων του δικτύου Μετρό.
Έχουν μελετηθεί από την Ελληνικό Μετρό σε προκαταρκτικό στάδιο η επέκταση της Γραμμής 2 νότια προς Γλυφάδα και η επέκταση του Μετρό προς Καλλιθέα, εξασφαλίζοντας τη σύνδεση του ΚΠΙΣΝ με το δίκτυο του μετρό.
Έχει διερευνηθεί η επέκταση της Γραμμής 4 δυτικά, από το σταθμό «Άλσος Βεΐκου» προς τους δήμους Ιλίου και Πετρούπολης, η οποία θα διέρχεται από τους δήμους Νέας Ιωνίας και Νέας Φιλαδέλφειας, με δυνατότητα μετεπιβίβασης στις Γραμμές 1 και 2. Ομοίως, η επέκταση της Γραμμής 4 βόρεια, από το σταθμό «Κατεχάκη» προς Μαρούσι, Πεύκη και Λυκόβρυση, με δυνατότητα μετεπιβίβασης στη Γραμμή 1.
Επίσης, έχει μελετηθεί κλάδος της Γραμμής 4 από το σταθμό «Ευαγγελισμός» προς την ΠΥΡΚΑΛ, με δικτύωση στις Γραμμές 2 και 3. Ο κλάδος θα αποτελέσει τμήμα της μελλοντικής Γραμμής 5 προς Χαϊδάρι. Τέλος, διερευνάται η επέκταση της Γραμμής 1 βόρεια, από το σταθμό «Κηφισιά», προς Νέα Ερυθραία και την Εθνική Οδό (κόμβος Βαρυμπόμπης).
