pontosnews.gr
Κυριακή, 14/12/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Μαθαίνω ποντιακά: Γνωρίζετε το ρήμα ογραεύω;

Η απάντηση μέσα από μια παροιμία, και στίχους του αλησμόνητου Γιώργου Αμαραντίδη

21/02/2024 - 12:59μμ
(Εικ.: ΧΚ)

(Εικ.: ΧΚ)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Η …καταγωγή του ρήματος ογραεύω, όπως και πολλών άλλων της ποντιακής διαλέκτου άλλωστε, συναντά την τουρκική γλώσσα και συγκεκριμένα τη λέξη oğramak.

Σύμφωνα με το Ιστορικόν λεξικόν της ποντικής διαλέκτου, το ρήμα σημαίνει «πέφτω σε συμφορά».

Ο Άνθιμος Παπαδόπουλος μάλιστα δίνει ως παράδειγμα και την παροιμία «Πολλά πη νουνίζ’, πολλά ’γραεύ’», που λέγεται ειρωνικά για κάποιον που είναι σκεπτικός και σκυθρωπός (ή, όπως θα έλεγε και ο Ρώσος θεατρικός συγγραφέας Αλεξάντρ Γκριμπογέντοφ, «Συμφορά απ’ το πολύ μυαλό»).

Αναζητώντας περισσότερες αναφορές για τη λέξη, βρήκαμε το παρακάτω εξαιρετικό τραγούδι του αλησμόνητου Γιώργου Αμαραντίδη (στίχοι, μουσική και ερμηνεία δικά του), με τίτλο «Γαλέα, πούλτσον τ’ άλογο σ’». Περιλαμβάνεται στο άλμπουμ του 1995 Κρουστά – Percussion Instruments – The Greek Instruments (Vol. 4).

Γαλέα, πούλτσον τ’ άλογο σ’ [Γαλέα]
κι αράεψον την υεία σ’ [’μώ το νόμο σ’/έλα -ν- έλα]
Φοούμαι συ θα ογραεύ’ς [Γαλέ-]
καρκίνον σην κοιλία σ’ [’μώ το νόμο σ’/έλα -ν- έλα]

Η κάτα επήεν σο καρσάν’ [Γαλέ-]
αψ̌έστεν τα δαδία [’μώ το νόμο σ’/έλα -ν- έλα]
κι εγώ τηνάν εγάπανα [Γαλέ-]
εέντον ποπαδία [’μώ το νόμο σ’/έλα -ν- έλα]

Αείν’ το πέραν τα ραχ̌ι͜ά [Γαλέα]
ντο έχ’νε και βουίζ’νε [’μώ το νόμο σ’/έλα -ν- έλα]
Δι͜αβαίν’ ο Χάρον επεκέσ’ [Γαλέ-]
κι αποθαμέν’ γογγύζ’νε [’μώ το νόμο σ’/έλα -ν- έλα]1

~

Εξαιρετικά ενδιαφέρον βρήκαμε και το γεγονός ότι το oğramak πέρασε και στην κρητική διάλεκτο, αλλά με τη μορφή γραντίζω (και την ίδια ακριβώς έννοια).2

_____
1. Πηγή: pontianlyrics.gr.
2. Σταύρος Γ. Πλανάκης, Λεξιλόγιο τουρκοκρητικής ελληνόγλωσσης λογοτεχνίας (στο translatum.gr).
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Οι συντελεστές της παράστασης (φωτ.: Ομάδα «Μέθεξις»)
ΠΟΝΤΟΣ

Έδεσσα: «Σάρωσε» η «Μαντάμ Σουσού» του Δημήτρη Ψαθά από την ομάδα «Μέθεξις»

14/12/2025 - 6:23μμ
(Φωτ.: pn)
ΠΟΝΤΟΣ

Τι κάνουν οι Πόντιοι στα αγροτικά μπλόκα; Μα, φυσικά, χορεύουν!

14/12/2025 - 5:25μμ
(Φωτ.: pontosnews.gr)
ΠΟΝΤΟΣ

Λάρισα: Με νταούλι, λύρα και πισία, αλώθηκε η πλατεία Φιλιππούπολης στο πλαίσιο του 19ου Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών

14/12/2025 - 3:59μμ
Στιγμιότυπο από την παρουσίαση (φωτ.: Τάνια Λαζαρίδου)
ΠΟΝΤΟΣ

«Ρίζα μ’ και στερέα μ’»: Ένα βαθιά συγκινητικό ταξίδι, μια προσωπική αναζήτηση στον Πόντο

14/12/2025 - 3:01μμ
Η φωτογραφία αυτή είναι η τελευταία του Φώτη Κόντογλου, τον Μάιο του 1965 (πηγή: Facebook / Fotis Kontoglou Original - Φώτη Κόντογλου Αρχείο)
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ

Φώτης Κόντογλου, ο εμβληματικός ζωγράφος που αδικήθηκε από το ελληνικό κράτος

14/12/2025 - 1:52μμ
(Φωτ.: facebook/Αντώνης Μαυρίδης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ποντιακός Σύλλογος Πτολεμαΐδας: Οι Κοτσαμάνοι συναντούν το μέλλον της παράδοσης

14/12/2025 - 10:21πμ
Από το Ροδοχώρι στην Κω, για τα 8α «Διογένεια». Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2025 (φωτ.: KOS-TV)
ΠΟΝΤΟΣ

Μωμόγεροι, γέλιο και παράδοση στην Κω – Το πιο κεφάτο στιγμιότυπο στα 8α «Διογένεια»

14/12/2025 - 9:44πμ
(Φωτ.: Facebook Θεοδώρα Παπαδοπούλου)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Μια γιορτή παράδοσης από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κεχροκάμπου που ζέστανε καρδιές

14/12/2025 - 9:11πμ
Οι χορευτές του ΣΠΟΣ Θεσσαλονίκης (πηγή:. livemedia.gr)
ΠΟΝΤΟΣ

19ο Πανελλαδικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών της ΠΟΕ: Η καρδιά του ποντιακού ελληνισμού χτύπησε δυνατά στην Καρδίτσα

13/12/2025 - 11:35μμ
(Φωτ.: Facebook Σωματείο «Παναγία Σουμελά Θέρμης»)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Το Σωματείο «Παναγία Σουμελά» δήμου Θέρμης σε χριστουγεννιάτικο μπαζάρ προσφοράς

13/12/2025 - 10:59μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ. αρχείου: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)

ΑΔΕΔΥ, ΠΟΕ-ΟΤΑ: 24ωρη απεργία την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου – Συμμετέχει και η ΟΛΜΕ

28 λεπτά πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI)

Αγρότες: Αυτή είναι η λίστα με τα αιτήματα – Τι ζητούν από την κυβέρνηση

57 λεπτά πριν
(Φωτ.: Facebook Irene Maradei)

Ροζίτα Σώκου: Η καταγωγή από τη Σμύρνη, ο γάμος με Ιταλό, ο πλατωνικός έρωτας με τον Νουρέγιεφ και το τέλος στην εποχή του κορονοϊού

1 ώρα πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Klodian Lato)

Greek Basketball League: Σκόρπισε το Περιστέρι ο Ολυμπιακός – Εξαιρετικός ο ΠΑΟΚ στο Μαρούσι

2 ώρες πριν
Οι συντελεστές της παράστασης (φωτ.: Ομάδα «Μέθεξις»)

Έδεσσα: «Σάρωσε» η «Μαντάμ Σουσού» του Δημήτρη Ψαθά από την ομάδα «Μέθεξις»

2 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: ΧΚ)

Αργυρούπολη: Συνελήφθη γιατί απείλησε άλλον οδηγό με τσεκούρι – Μίνι οπλοστάσιο βρέθηκε στην κατοχή του

3 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • VIDEOS
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign