Τα ιδιωτικά της ιδιωτείας

Σε ένα από τα πρώτα μου άρθρα σε αυτήν τη φιλόξενη στήλη, αναφέρθηκα στο ζήτημα των λεγόμενων «ιδιωτικών» πανεπιστημίων. Το άρθρο με τίτλο «Το παιδί με το μπαλόνι»¹ είχε δημοσιευτεί στις 19 Απριλίου του 2016. Εξήγησα εκεί το τι είναι και πώς λειτουργούν στις ΗΠΑ αυτά τα ιδρύματα, από τα οποία όσα είναι άξια λόγου δεν είναι ιδιωτικά. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μη κρατικά, κοινοτικά αυτοδιαχειριζόμενα ιδρύματα που λειτουργούν με το θεσμικό πλαίσιο και τα κριτήρια ποιότητας που ορίζει το κράτος. Τα πανεπιστήμια αυτά δεν έχουν ιδιοκτήτες ή μετόχους, αλλά λειτουργούν με μισθωτή διοίκηση, καθηγητές και προσωπικό. Η όποια κερδοφορία τους επενδύεται στην ανάπτυξη του πανεπιστημίου.

Η μορφή αυτή των κοινοτικών σχολείων και σχολών ανώτερης εκπαίδευσης δεν είναι άγνωστη στον ελληνισμό.

Ο ελληνισμός του Πόντου, για να αναφέρω ένα μόνο παράδειγμα, οργάνωσε ως κοινότητα με αυτόν τον τρόπο τα σχολεία όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα περίφημα «Φροντιστήρια» και τα «Παρθεναγωγεία» της Τραπεζούντας και της Αργυρούπολης, που πρόσφεραν την ανώτερη εκπαίδευση σε αυτού του είδους την εκπαιδευτική (αυτο)οργάνωση. Τα αυτοχρηματοδοτούμενα σχολεία της κοινότητας, μαζί με την Ορθόδοξη Εκκλησία, κράτησαν ζωντανή και θαλερή την ελληνικότητα του πληθυσμού από την Άλωση μέχρι τον ξεριζωμό.

Αυτό βέβαια που κατόρθωσαν οι Έλληνες του Πόντου με την παιδεία που παρείχαν στους βλαστούς τους, είναι ‒δυστυχώς‒ ζητούμενο πια στη σύγχρονη Ελλάδα. Το δημόσιο σχολείο και πανεπιστήμιο προοδευτικά, συστηματικά και προγραμματισμένα υποβαθμίστηκε από το σύστημα του κομματικού φεουδαλισμού, το οποίο με την ανοχή ή τη συναίνεση του Έλληνα ψηφοφόρου διαφεντεύει τη χώρα.

Τα υψηλού επιπέδου πανεπιστήμια αποτελούν «ατμομηχανή» της προόδου μιας χώρας σε όλα τα επίπεδα.

Μια τέτοια πρόοδος είναι απαραίτητη για την ισχύ των μητροπόλεων μιας αποικιοκρατικής ηγεμονίας. Δεν προβλέπεται, βέβαια, για τις αποικίες. Βλέπετε, εάν ενδυναμωθεί μια χώρα-αποικία, μπορεί να σηκώσει κεφάλι και να διεκδικήσει την εθνική της ανεξαρτησία. Μια αυτοκρατορία, μια παγκόσμιας μορφής εξουσία δεν μπορεί να επιτρέψει τέτοια πράγματα… Ειδικά μάλιστα σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, της οποίας ο πολιτισμός υμνεί την ελευθερία. Γι’ αυτό, το «αριστεροδέξιο» σύστημα του κομματικού φεουδαλισμού που κυβερνά διαχρονικά τη χώρα μας, στο ρόλο ιθαγενή έπαρχου-κυβερνήτη της αποικίας, κρατά σφιχτοδεμένο στη μέγγενή του το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο και δεν το έχει αφήσει ποτέ να ανασάνει.

Τα μη κρατικά, κοινοτικά πανεπιστήμια θα ήταν μια κάποια λύση σε αυτές τις συνθήκες. Άλλωστε, όπως στις χαμένες πατρίδες της Ανατολής, έτσι κι εμείς σήμερα ζούμε σε συνθήκες μιας διαφορετικού τύπου κατοχής. Εάν η νομοθεσία το επέτρεπε, θεωρητικά θα υπήρχε η πιθανότητα κάποιοι Έλληνες ευπατρίδες να χρηματοδοτήσουν ως χορηγοί-ευεργέτες τη δημιουργία τέτοιων πανεπιστημιακών σχολών. Αυτές ενδεχομένως να αποτελούσαν τη βάση, ώστε σε βάθος χρόνου να δημιουργούνταν ένα σύγχρονο και ισχυρό κοινοτικό πανεπιστήμιο στην Ελλάδα. Αυτοί που ορίζουν τις τύχες της χώρας, βέβαια, δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο. Για να ποδηγετήσουν ένα τέτοιο μη κρατικό ακαδημαϊκό ίδρυμα, θα έπρεπε να ξοδέψουν άφθονο πολιτικό κεφάλαιο και ενέργεια. Έτσι, φρόντισαν από νωρίς να εξαλείψουν αυτήν την προοπτική με το περίφημο άρθρο 16 του Συντάγματος.

Ο κομματικός φεουδαλισμός είναι όπως ένας πυγμάχος που συνεχώς ξυλοφορτώνει τον ελληνικό λαό, με τα δυο του χέρια· αριστερό και δεξί. Το άρθρο 16 ήταν ένα αριστερό ευθύ χτύπημα (ντιρέκτ). Τώρα φαίνεται ήρθε η ώρα για το δεξί πλάγιο χτύπημα, το κροσέ.

Πράγματι, η τρέχουσα κυβέρνηση εξήγγειλε την πρόθεσή της να παρακάμψει το άρθρο 16 και να επιτρέψει την παρουσία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα. Έτσι, το αριστεροδέξιο πολιτικό σύστημα της χώρας ολοκληρώνει συνεργατικά την εντεταλμένη υπηρεσία του. Από τη μια ισχύει η συνταγματική απαγόρευση της ίδρυσης ενός κοινοτικού, μη κρατικού, μη κερδοσκοπικού, αυτοδιαχειριζόμενου ακαδημαϊκού ιδρύματος. Από την άλλη, ανοίγει ο δρόμος για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημιακών σχολών στην Ελλάδα, αλλά μόνο από ξένους. Αφήνω μόνο του τον καλοπροαίρετο αναγνώστη να βγάλει τα συμπεράσματά του σχετικά με τα συμφέροντα που υπηρετεί το πολιτικό σύστημα στην έρμη πατρίδα μας.

Αναρωτιέμαι σχετικά με το ποιος θα επωφεληθεί από την καινοτομία, τα ερευνητικά επιτεύγματα και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που θα παράγει το ακαδημαϊκό προσωπικό στα ελληνικά παραρτήματα των ξένων πανεπιστημίων. Φαίνεται ότι οι Έλληνες επιστήμονες και ερευνητές θα παράγουν πλούτο και ισχύ για τις ξένες χώρες, όχι μόνο με τη μετεγκατάστασή τους σε αυτές (brain drain). Τώρα πια θα μπορούν να το κάνουν και… εντός έδρας.

Φαντάζομαι, επίσης, ότι δεν υπάρχει τρόπος να υποχρεώσει κανείς το παράρτημα ενός ξένου πανεπιστημίου να επενδύσει τα κέρδη του, τα πλεονάσματά του, για την περεταίρω ανάπτυξή του στην Ελλάδα.

Είμαι υπέρ της ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών, ελληνικών, κοινοτικών, αυτοδιαχειριζόμενων πανεπιστημίων από Έλληνες και φιλέλληνες χορηγούς, εάν και όταν αυτή καταστεί δυνατή. Οι άξιοι Έλληνες επιστήμονες μπορούν στο μέλλον να τα στελεχώσουν επάξια και να τα καταστήσουν αυτάρκη και αυτοδύναμα. Αρκεί μέχρι τότε να επιβιώσουν στην αρένα του Κολοσσαίου, με τα θηρία της επικρατούσας νεοταξίτικης ψευδοαριστείας και της ψευτοδιανόησης των αποδομητών σε ρόλο θύτη, και τον ελληνικό λαό σε ρόλο αποχαυνωμένου θεατή.