Προεδρικές εκλογές στη Φινλανδία με φόντο την επιδείνωση των σχέσεων με τη Ρωσία

Νέο πρόεδρο με φόντο την κλιμάκωση της έντασης με τη γειτονική Ρωσία ύστερα από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, εκλέγουν την Κυριακή οι Φινλανδοί. Το ρευστό γεωπολιτικό τοπίο αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της θητείας του επόμενου αρχηγού του κράτους που χειρίζεται την εξωτερική πολιτική σε στενή συνεργασία με τη κυβέρνηση.

Ο πρόεδρος είναι επίσης ο ανώτατος διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας – η Φινλανδία έγινε τον Απρίλιο του 2023 το 31ο μέλος του ΝΑΤΟ, προς δυσαρέσκεια της Ρωσίας.

Στον πρώτο γύρο δύο είναι αυτοί που προηγούνται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις: ο συντηρητικός πρώην πρωθυπουργός Αλεξάντερ Στουμπ και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Πέκα Χααβίστο από το κόμμα των Πρασίνων.

«Ο επόμενος πρόεδρος της Δημοκρατίας θα είναι πάνω απ’ όλα ένας πρόεδρος της Δύσης, ένας πρόεδρος του ΝΑΤΟ και μια από τις πιο σημαντικές μας σχέσεις είναι η σύμπραξη με τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Αλεξάντερ Στουμπ σε τηλεοπτική του συνέντευξη.

Οι σχέσεις μεταξύ της Φινλανδίας και της Ρωσίας που μοιράζονται σύνορα 1.340 χιλιομέτρων έχουν επιδεινωθεί σημαντικά από τον Φεβρουάριο του 2022 και την επίθεση στην Ουκρανία. Ύστερα δε από την ένταξη στη Συμμαχία, η Μόσχα υποσχέθηκε «αντίμετρα».

Τον Αύγουστο η Φινλανδία αντιμετώπισε εισροή μεταναστών χωρίς βίζα στα ανατολικά της σύνορα. Το Ελσίνκι τότε κατηγόρησε τη Μόσχα ότι ενορχήστρωσε μια μεταναστευτική κρίση στο κατώφλι της και έκλεισε τα σύνορά της με τη Ρωσία τον Νοέμβριο.

«Λεπτές διαφορές» μεταξύ υποψηφίων

Κατά την περίοδο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο το Ελσίνκι προώθησε την ανάπτυξη οικονομικών σχέσεων με τη μεγάλη γειτονική της χώρα με την ελπίδα ότι αυτή θα οδηγούσε στην ενίσχυση της δημοκρατίας.

Ο Σάουλι Νιινίστο, που αποχωρεί καθώς συμπλήρωσε το όριο δύο εξαετών θητειών, περηφανευόταν κάποτε ότι είχε στενές σχέσεις με τον Βλαντίμιρ Πούτιν πριν γίνει ένας από τους πιο μαχητικούς αντιπάλους του Ρώσου προέδρου στην Ευρώπη.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι υποψήφιοι για την προεδρία υπερασπίζονται όλοι την ανεξαρτησία της Φινλανδίας και τον νέο της ρόλο ως μέλους του ΝΑΤΟ, δήλωσε η Χάνα Βας, αντιπρύτανης του Τμήματος Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι.

«Δίνουν όλοι έμφαση στην αυτάρκεια της Φινλανδίας, ότι η χώρα πρέπει να αναλάβει την άμυνά της με ανεξάρτητο τρόπο και να συμβάλει ενεργά στην οικοδόμηση μια κοινής ευρωπαϊκής άμυνας και της συνεργασίας των χωρών της βόρειας Ευρώπης», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Η εκλογή θα αφορά κυρίως την προσωπικότητα, ανέφερε ο Τουόμας Φόρσμπεργκ, καθηγητής Εξωτερικής Πολιτικής στο πανεπιστήμιο του Τάμπερε. Και πρόσθεσε: «Οι διαφορές είναι λεπτές σε όρους εξωτερικής πολιτικής».

Κατά την εκτίμησή του πρόκειται περισσότερο για την εκλογή μιας προσωπικότητας, λαμβάνοντας υπόψη τη φερεγγυότητά της, την αξιοπιστία της, και τα χαρακτηριστικά της ως επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής.

Δεύτερος γύρος στις 11 Φεβρουαρίου

Δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα από την εφημερίδα Helsingin Sanomat δείχνει για τον πρώτο γύρο της Κυριακής τον 55χρονο Αλεξάντερ Στουμπ, επικεφαλής του συντηρητικού Εθνικού Συνασπισμού, να προηγείται με το 22% των ψήφων, και τον Πέκα Χααβίστο στη δεύτερη θέση με 20%.

«Και οι δύο έχουν πολύ ισχυρή εμπειρία σε ό,τι αφορά την εσωτερική και την εξωτερική πολιτική, κάτι που υπολογίζουν οι ψηφοφόροι», ανέφερε η καθηγήτρια Χάνα Βας.

Ο συντηρητικός Αλεξάντερ Στουμπ ήταν πρωθυπουργός της Φινλανδίας από το 2014 έως το 2015. Ο Πέκα Χααβίστο έχει θητεύσει σε διάφορες υπουργικές θέσεις.

Το όραμά τους για το αξίωμα αυτό είναι παρόμοιο, αλλά η προσωπικότητά τους διαφέρει, όπως εξήγησε ο καθηγητής Τουόμας Φόρσμπεργκ. «Ο Άλεξ (Στουμπ) είναι περισσότερο εκπρόσωπος της δεξιάς και ο Χααβίστο της αριστεράς, παρόλο που ο Χααβίστο προσπάθησε να τονίσει ότι δεν έχει τίποτα “κόκκινο”, ότι ακολουθεί έναν μετριοπαθή δρόμο ως Πράσινος», ανέφερε.

Σε περίπτωση δεύτερου γύρου, την Κυριακή 11 Φεβρουαρίου, εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει το 50% των ψήφων στον πρώτο, «τα ντιμπέιτ μπορεί να είναι καθοριστικά», πρόσθεσε ο καθηγητής.

Στην τρίτη θέση, με βάση τη δημοσκόπηση, βρίσκεται ο ακροδεξιός υποψήφιος του Κόμματος των Φινλανδών Γιούσι Χάλα-άχο (18%), και ακολουθεί ο πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Όλι Ρεν που υποστηρίζεται από το Κεντρώο Κόμμα (12%).

Σύμφωνα με τον Τουόμας Φόρσμπεργκ, οι άλλοι δύο υποψήφιοι μπορεί να πάλι να εκπλήξουν τους ψηφοφόρους και να περάσουν στον δεύτερο γύρο. «Αλλά ο Γιούσι Χάλα-άχο είναι υπερβολικά πολωτικός για να ελπίζει να το καταφέρει αυτό» υποστήριξε.

Σε ένα κλίμα που χαρακτηρίζεται από σκεπτικισμό απέναντι στους πολιτικούς, οι Φινλανδοί πιστεύουν στον προεδρικό θεσμό, σύμφωνα με τη Χάνα Βας. «Ο πρόεδρος θεωρείται ισχυρή προσωπικότητα, την οποία εμπιστεύονται οι πολίτες», εξήγησε.

Η συμμετοχή στη συγκεκριμένη εκλογική διαδικασία κινείται συνήθως γύρω στο 70%.

• Αναδημοσίευση από το ΑΠΕ-ΜΠΕ / Γαλλικό Πρακτορείο.