Τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, το σημερινό Χορτοκόπι της Καβάλας (τότε Δράνοβα) είχε κυρίως τουρκικό πληθυσμό, ο οποίος έφτανε τους 290 κατοίκους. Μετά την Ανταλλαγή εγκαταστάθηκαν εκεί 52 οικογένειες από τον Πόντο, δίνοντας στο χωριό αμιγώς προσφυγικό χαρακτήρα.
Οι πρόσφυγες προέρχονταν κυρίως από το Χορτοκόπι αλλά και από άλλα χωριά της περιοχής Ματσούκας,1 καθώς και από τα Πλάτανα και την Αργυρούπολη (Κιμισχανά).
Στην απογραφή του 1928 είχε 218 κατοίκους, και 361 στην απογραφή του 1940. Τη δεκαετία του 1950 μετεγκαταστάθηκαν σταδιακά από τον παλιό οικισμό, σε υψόμετρο 340 μέτρων, στο Νέο Χορτοκόπι, στον κάμπο, όπου βρίσκονταν οι καλλιέργειες.
Όπως ήταν φυσικό, από τα πρώτα μελήματα των προσφύγων ήταν το χτίσιμο εκκλησίας – και μάλιστα προς τιμήν του Τραπεζούντιου Αγίου, του Αγίου Ευγενίου, του οποίου τα ιερά λείψανα είχαν μεταφέρει όταν ήρθαν ξεριζωμένοι από τον τόπο τους. Αρχικά, όσο ακόμα ζούσαν στον παλαιό οικισμό, χρησιμοποίησαν ένα παλιό τζαμί το οποίο μετέτρεψαν πρόχειρα σε εκκλησία.
Όταν μετεγκαταστάθηκαν στα πεδινά ξεκίνησαν να χτίζουν νέο ναό, ωστόσο κάποια στιγμή –κι ενώ το έργο είχε προχωρήσει αρκετά– οι πόροι εξαντλήθηκαν, κι έτσι αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε έρανο.
Η γλαφυρή επιστολή της Ερανικής Επιτροπής που ακολουθεί, με τίτλο «Δια τον άστεγον Πόντιον Άγιον», δημοσιεύτηκε στο 9ο φύλλο της εφημερίδας της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης Το Βήμα, τον Φεβρουάριο του 1961.
