Η Μαγνησία του Σιπύλου στη Μικρά Ασία φιλοξενούσε πέντε ναούς. Ο πλέον επιβλητικός είναι ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Αθανασίου (18ος αιώνας), στο δεξιό κλίτος του οποίου οι πιστοί τιμούσαν τη μνήμη του Αγίου Ιωάννη Βατάτζη, του ελεήμονα βασιλιά, και στο αριστερό τη μνήμη του Αγίου Χαραλάμπους.
Τρεις μεγαλοπρεπείς πύλες με βαριές εξώθυρες οδηγούσαν στο νάρθηκα.
Από εκεί έμπαιναν οι πιστοί στο ναό. Στο εσωτερικό του υπήρχαν μαρμάρινο δάπεδο και επίχρυσα ξυλόγλυπτα: τέμπλο, άμβωνας, δεσποτικός θρόνος και θρόνος για τον εκάστοτε Έλληνα πρόξενο.
Στο ναό βρισκόταν και ο σταυρός του Βατάτζη, που την ημέρα των Θεοφανίων τον έριχναν στη δεξαμενή που υπήρχε στον μεγάλο περίβολο της εκκλησίας κοντά σε πανάρχαιο πλάτανο.
Στον ίδιο περίβολο λειτουργούσε και διώροφο Παρθεναγωγείο που κάηκε το 1873, ενώ λειτουργούσε βιβλιοθήκη και αίθουσα συνεδριάσεων. Απέναντι από την εκκλησία υπήρχε και το Μητροπολιτικό Μέγαρο, δωρεά του Δημητρίου Ζάκα.
