Την ψυχή του Πόντου φέρνουν για μια ακόμα σεζόν στο θεατρικό σανίδι η Χρύσα Παπά και ο Σωτήρης Χατζάκης – η ηθοποιός και ο σκηνοθέτης διατρέχουν ρόλους, ανδρικούς και γυναικείους, σε έναν δυνατό μονόλογο που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου Σέρρα – Η ψυχή του Πόντου – ο συγγραφέας έχει κάνει και τη θεατρική διασκευή, ενώ η μουσική επιμέλεια και οι συνθέσεις είναι του Ματθαίου Τσαχουρίδη.
Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη, τον Οκτώβριο στο θέατρο «Αυλαία». Από τον Φεβρουάριο του 2024 θα μεταφερθεί στην Αθήνα, στο θέατρο «Μικρό Άνεσις».
Δομημένοι με τα υλικά της εποχής, οι ήρωες στο βιβλίο πρωταγωνιστούν σε μια ιστορία που έρχεται να θέσει το διαχρονικό ερώτημα εάν τελικά οι προσωπικές ήττες και οι ήττες των λαών μάς κάνουν σοφότερους. Χρησιμοποιώντας τη μυθοπλασία, ο Γιάννης Καλπούζος ιχνογραφεί τον Πόντο μέχρι και την Ανταλλαγή. Μιλά για το φόβο που σπέρνουν Νεότουρκοι και κεμαλιστές, και καταλήγει στη Σοβιετική Ένωση επί Στάλιν, και από εκεί στα στρατόπεδα εργασίας της Σιβηρίας και του Καζακστάν.
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα με πολυεπίπεδη γραφή και πυρήνα τη Γενοκτονία των Ποντίων· άλλωστε, πρώτη ύλη είναι οι αφηγήσεις Ποντίων που συγκέντρωσε ο συγγραφέας. Επί σκηνής παραλείπονται πολλά από το βιβλίο, ωστόσο είναι μια παράσταση αυτόνομη, που δίνει βάρος στα γεγονότα του Πόντου, ενώ και όσα συμβαίνουν στη Σοβιετική Ένωση συνδέονται κυρίως με τα πρωτύτερα δεινά, ως απότοκα ή απόνερα.
Η Χρύσα Παπά, που σηκώνει το βάρος του μονολόγου, καλείται με μαεστρία να περάσει από το ένα πρόσωπο στο άλλο – συνολικά ερμηνεύει 12 ρόλους. Είναι η Λεμονιά, η οποία αφηγείται την περιπετειώδη και γεμάτη εκπλήξεις ζωή του πατέρα της Γαληνού Φιλονίδη από το 1915 μέχρι το 1962.
Ο Γαληνός διχάζεται ανάμεσα σε δύο γυναίκες, δοκιμάζονται οι ηθικές του αρχές κι έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και τις τρικυμίες της ψυχής, ενώ στο πρόσωπό του και στην πορεία του αντανακλούν τα δεινά των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενίων.
«Έρωτα, μυστήριο, αγριότητα, ραδιουργίες, κωμικές στιγμές, εξαθλίωση και αξιοπρέπεια» υπόσχεται το θεατρικό, με τη ζωή επί σκηνής να κυλά πότε ανέμελη και πότε ως εφιάλτης, με τον μικρόκοσμο του καθενός, τον ίσκιο των γονιών που βαραίνει τα παιδιά και την πάλη μεταξύ λογικής και συναισθήματος να οδηγούν στη μεγαλύτερη επανάσταση: την ανθρωπιά.
