Μέχρι τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος πιστεύουν οι Πόντιοι ότι οι ψυχές των αγαπημένων τους βρίσκονται στον επάνω κόσμο. Γι’ αυτό –όσο και αν οι αμύητοι βρίσκουν το έθιμο μακάβριο– στα κοιμητήρια στρώνονται τραπέζια και οι λύρες παίζουν, για το καλωσόρισμα.
Το ταφικό έθιμο, με ρίζες που χάνονται στην Αρχαιότητα, αναβιώνει κάθε χρόνο σε πάρα πολλές ποντιακές κοινότητες, τη Δευτέρα του Πάσχα, την Κυριακή του Θωμά ή τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος.
Σε κάθε περίπτωση, η μέρα δεν είναι πένθιμη, το αντίθετο. Κόκκινα αυγά, αλμυρά κεράσματα αλλά και γλυκά, κρασί και τσίπουρο, προσφέρονται. Τα τραπεζομάντιλα στρώνονται και πάνω στα μνήματα, η λύρα παίζει χαρούμενους σκοπούς, στήνονται ακόμα και χοροί.
Αυτό έγινε χθες και στα Αλωνάκια, ένα από τα γνωστά ποντιοχώρια της Κοζάνης, καθώς σε αυτό αναβιώνει το Δωδεκαήμερο και το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων. Παρά τον βροχερό καιρό, μικροί και μεγάλοι βρέθηκαν στο κοιμητήριο, στο οποίο έχει τοποθετηθεί και η εξής επιγραφή:
Στη συνέχεια, στην αίθουσα του Μορφωτικού Συλλόγου Αλωνακίων «Πόντος» αναβίωσε και το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών – μάλιστα στους νικητές και τις νικήτριες απονεμήθηκαν αναμνηστικά κύπελλα.
‘Σα σα ταφία βρέθηκαν και οι κάτοικοι του Πρωτοχωρίου Κοζάνης, που επίσης είναι γνωστό για την αναβίωση των Μωμόγερων.
Κατά τα ειωθότα, τη Δεύτερη ημέρα του Πάσχα ο ιερέας πήγε σε έναν προς έναν τους τάφους, ενώ τα κεράσματα ήταν αμέτρητα. Ξεχώρισαν τα τσιριχτά, οι ποντιακοί λουκουμάδες, που έχουν ηχοποίητο όνομα από το χαρακτηριστικό ήχο κατά την επαφή της λεπτόρρευστης ζύμης με το καυτό λάδι ή βούτυρο.
