Για την απόφασή του να παραιτηθεί από υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, τις πέντε δικλείδες ασφαλείας, που, όπως υποστήριξε, δεν τηρήθηκαν, καθώς επίσης και για τη σύμβαση 717 και τη σύμβαση του Δημοσίου με την Hellenic Train μίλησε ο παραιτηθείς υπουργός Μεταφορών Κώστας Αχ. Καραμανλής κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας για την κατάσταση στον σιδηρόδρομο.
Ανοίγοντας την ομιλία του και αναφερόμενος στην παραίτησή του μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, ο Κ. Καραμανλής είπε ότι «σώπασα την ώρα του πένθους, αλλά τώρα θα μιλήσω».
«Ανακρίβειες και ψεύδη»
Για «ανακρίβειες και ψεύδη» που συσκοτίζουν τα γεγονότα, όπως «ο απολύτως ψευδής ισχυρισμός» ότι δεν υπήρχε σύστημα τηλεδιοίκησης στο σταθμό της Λάρισας έκανε λόγο ο τέως υπουργός Μεταφορών κατά την τοποθέτησή του.
Συγκεκριμένα, κατέθεσε έγγραφα σύμφωνα με τα οποία η κρίσιμη σύμβαση της τηλεδιοίκησης και της σηματοδότησης (717) όταν ανέλαβε το χαρτοφυλάκιό του ήταν «κολλημένη» και του παραδόθηκε από τον προκάτοχό του στο 18%, ενώ επί της θητείας του αυτή προχώρησε στο 70%, «δυστυχώς όμως όχι στο 100% ακόμη».
Απέναντι στα όσα υποστήριξε προηγουμένως ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Σπίρτζης ο Κ. Καραμανλής αντέτεινε: «Είναι μία σύμβαση που, αν είχε ολοκληρωθεί, τότε σαφώς η λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου θα ήταν ασφαλέστερη».
Σχετικώς με την υπόθεση της Hellenic Train, είπε ότι ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ πούλησε στην ιταλική εταιρεία την ΤΡΑΙΝΟΣΕ αντί 45 εκατ., αφού προηγουμένως διέγραψε από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ 692 εκατ. χρέη προς το Δημόσιο, η σημερινή κυβέρνηση ήταν αυτή που την υποχρέωσε να επιβεβαιώνει τα δρομολόγια που πραγματικά εκτελεί, να πληρώνει για τη μίσθωση της σιδηροδρομικής υποδομής και να πραγματοποιήσει επενδύσεις (με 600 εκατ. όφελος για το Δημόσιο) εκτός από τη συμμετοχή στα κέρδη, αφού συμφώνησε το ελληνικό Δημόσιο να λαμβάνει το 20% των κερδών της εταιρείας ετησίως.
Οι δικλείδες ασφαλείας που δεν τηρήθηκαν
Στη συνέχεια, κατά την τοποθέτησή του ενώπιον της Επιτροπής, ο Κ. Καραμανλής, υποστήριξε ότι, με βάση τα «όσα αναληθώς προβάλλονται, ότι δήθεν δεν υπήρχαν δικλείδες ασφαλείας», σημείωσε ότι υπήρχαν μεν, αλλά απεδείχθησαν ανεπαρκείς.
Ειδικότερα, ανέφερε ότι:
- Δικλείδα ασφαλείας ήταν το τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης που υπήρχε και έπρεπε να χρησιμοποιηθεί. Όμως δεν χρησιμοποιήθηκε.
- Δικλείδα ασφαλείας ήταν ο δεύτερος σταθμάρχης και ο τρίτος σταθμάρχης που έπρεπε να είναι στη θέση τους. Όμως δεν ήταν.
- Δικλείδα ασφαλείας ήταν ο γενικός κανονισμός κινήσεως του ΟΣΕ που αγνοήθηκε.
- Δικλείδα ασφαλείας ήταν τα πρωτόκολλα για το πώς ακριβώς έπρεπε να γίνουν οι αναγγελίες για το δρομολόγιο. Όμως δεν ακολουθήθηκαν.
- Δικλείδα ασφαλείας ήταν ότι επί 12 λεπτά περίπου, υπήρχε η δυνατότητα να δει κάποιος στον πίνακα ότι το τραίνο βρίσκεται σε λανθασμένη πορεία. Δυστυχώς, όμως, αυτοί που έπρεπε, δεν το είδαν.
Για την Hellenic Train
Απαντώντας στις κατηγορίες για υποχρηματοδότηση του ΟΣΕ από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ο Κώστας Καραμανλής είπε ότι: «Αυξήσαμε από 45 σε 75 εκατ. ευρώ την χρηματοδότηση του ΟΣΕ, ενώ προβλέψαμε κονδύλια 250 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης».
Για την υποστελέχωση του ΟΣΕ, είπε ότ,ι πράγματι, από το 2019 υπήρξε μείωση του αριθμού των εργαζομένων, κυρίως λόγω συνταξιοδοτήσεων. Ωστόσο, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν προέβλεψε να κάνει προσλήψεις, ενώ το διάστημα 2015-2019 έγιναν 24 προσλήψεις (εκ των οποίων 13 θέσεις για σταθμάρχες). Αντίθετα, το 2022 και το 2023 η κυβέρνηση της Ν.Δ. προχώρησε με διαγωνισμούς ΑΣΕΠ για 227 υπαλλήλους (58 σταθμάρχες), ενώ έγιναν και 200 προσλήψεις (73 σταθμάρχες) με δελτίο παροχής υπηρεσιών).
Όσον αφορά στη σύμβαση με τη Hellenic Train, ο κ. Καραμανλής εξήγησε ότι «το 2017 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποφασίζει να διαγράψει χρέη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ προς το Δημόσιο ύψους 700 εκατ. ευρώ και στη συνέχεια να την πωλήσει έναντι 45 εκατ. ευρώ. Το 2022 υποχρεώνουμε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ να επιβεβαιώνει τα δρομολόγια που εκτελεί, να πληρώνει για τη χρήση της υποδομής που χρησιμοποιεί (με το Δημόσιο να έχει 20% στη συμμετοχή των κερδών) και να κάνει επενδύσεις 600 εκατ. ευρώ», ανέφερε.
Χρ. Σπίρτζης: Δεν είμαστε όλοι ίδιοι, ούτε έχουμε όλοι ευθύνη
«Δεν είμαστε όλοι ίδιοι ούτε έχουμε όλοι ευθύνη», ανέφερε ο πρώην υπουργός Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Σπίρτζης και τόνισε ότι «υπάρχουν ευθύνες και είναι προσωποποιημένες που οδήγησαν σε απαξίωση το σιδηρόδρομο», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο κ. Σπίρτζης χαρακτήρισε πολύ κακή, πλημμελή και μη συμβατή με τη νέα τεχνολογία η οποία όπως οδήγησε στην ανάγκη συμπληρωματικής σύμβασης, ενώ υποστήριξε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε εγκατεστημένο το σύστημα gsmr.
Όπως υποστήριξε ο πρώην υπουργός, «το σύστημα gsmr, παραδόθηκε τον Ιούλιο του 2019 εγκατεστημένο και έγιναν όλες οι δοκιμές και οι εκπαιδεύσεις όλων των εργαζομένων και έμεινε μόνο η πιστοποίηση, αλλά μέχρι σήμερα δυστυχώς δεν μπήκε σε λειτουργία».
«Η 717 ήταν μια κακή σύμβαση με ελλιπείς μελέτες, με αμφιβόλου ακρίβειας προϋπολογισμό και αυτό το επιβεβαιώνει, όχι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Σπίρτζης, αλλά η ΕΔΕΛ και το ελεγκτικό Συνέδριο. Το πόρισμα της ΕΔΕΛ αναφέρει απίστευτα κενά της σύμβασης και για αυτό έκρινε τον αναθεωρητικό πίνακα. Οι λόγοι καθυστέρησης, όπως αναλύονται σε σειρά από τις εισηγήσεις της υπηρεσίας προς το διοικητικό συμβούλιο, είναι ότι οι μελέτες που έπρεπε να γίνουν δεν έχουν σχέση με τη πραγματικότητα, ότι ο υπάρχον ηλεκτρονικός εξοπλισμός είναι παλιός και δεν υποστηρίζεται από τους κατασκευαστές. Δηλαδή υπήρχαν υλικά που δεν παράγονταν πια και έπρεπε να πάρει ο ανάδοχος και να τα αντικαταστήσει. Αδυναμία διασύνδεσης του νέου υφιστάμενου ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Ακούω ότι αυτά που δεν έχουν εγκατασταθεί από τον 717 δεν μπορούσαν να συνεργαστούν. Όχι, αυτά που προϋπήρχαν εγκατεστημένα δεν μπορούσαν να συνεργαστούν με τα νέα συστήματα. Υπήρχε μη συμβατότητα μεταξύ αναλογικών και ψηφιακών.
»Από τα στοιχεία του φακέλου, προκύπτει ότι η μελέτη με βάσει την οποία προσδιορίστηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου και οι λύσεις που επιλέχθηκαν, ήταν πλημμελείς».
Ο Χρ. Σπίρτζης συνέχισε: «Από τις 10 Οκτωβρίου του 2018 ως τις 8 Νοεμβρίου 2018 πραγματοποιείται εξονυχιστικός έλεγχος από την ΕΔΕΛ όχι μόνο για τα οικονομικά και την καλή διαχείριση αλλά και επί τόπου του έργου και τα οριστικά αποτελέσματα του διαβιβάζονται στην ΕΡΓΟΣΕ 8 Φεβρουαρίου 2018. Όμως η κοινοπραξία λέει δεν μπορεί να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις της ΕΔΕΛ για συνυπογραφή των μελετών. Η ΕΔΕΛ είχε βάλει πρόστιμο 2,5 εκ ευρώ στην ΕΡΓΟΣΕ λόγω της κακής σύμβασης που είχε».
Παράλληλα, ανέφερε ότι «η ΕΡΓΟΣΕ δεν μπορούσε να κάνει τίποτα άλλο εκτός από το να υλοποιεί τη σύμβαση που είχε και να παλεύει να περάσει με νομιμότητα τη συμπληρωματική σύμβαση, γιατί αν τέλειωνε τη σύμβαση 717 χωρίς την συμπληρωματική σύμβαση θα είχαμε ένα έργο το οποίο δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει, έπρεπε να γίνει άλλος διαγωνισμός, θα έχανε η χώρα τα λεφτά γιατί δεν θα ήταν λειτουργικό το έργο και θα συνέχιζε αυτό που γινόταν στο παρελθόν, δηλαδή διαγωνισμοί που δεν θα υλοποιούνταν».
«Σύμφωνα με τα πρωτόκολλα οι απορροφήσεις για την 717 ήταν; Το 2014 μηδέν, το 2015 9,73% , το 2016 ήταν 11,56%, το 2017 ήταν 2,16% το 2018 είναι 5,54% που αποδεικνύει ότι το έργο δεν είχε σταματήσει ποτέ. Το έργο σταμάτησε από τον ανάδοχο μετά τον Φεβρουάριο του 2019 και μπορούσε να είχε ξεκινήσει μετά την παράδοση των μελετών και την έγκριση τους από την ΕΡΓΟΣΕ», υπογράμμισε και πρόσθεσε: «Καταθέτω επίσης το έγγραφο που δείχνει ότι μετά τις 14 Φεβρουαρίου του 2023 το ποσοστό υλοποίησης ήτανε στο 77% και ενώ υπεγράφη, τελικά δεν ξέρω για ποιο λόγο καθυστέρησε. Νομίζω ότι θα μπορούσε να υπογραφεί από τον Μάιο του 2021 η συμπληρωματική σύμβαση. Αλλά έστω και το Μάιο είχε 14 μήνες υλοποποίησης. Στις 23 Φεβρουαρίου, η συμπληρωματική είχε υλοποιηθεί σε ποσοστό μόλις 17%».
Σημείωσε επίσης ότι «το Δεκέμβριο του 2019, με κυβέρνηση της ΝΔ, η Διαχειριστική Αρχή με έγγραφο της χτυπάει καμπανάκι για το ότι δε έχει υπογραφεί η συμπληρωματική σύμβαση». «Η διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ απέστειλε σε κάποια φάση τη συμπληρωματική τελική σύμβαση, γιατί ζήτησαν κάποιες αλλαγές οι ανάδοχοι στο 717, στο ελεγκτικό συνέδριο και είναι κόλαφος η απάντηση του», τόνισε ο ίδιος..
«Κατέθεσα όλα τα έγγραφα για το τι ακριβώς κάναμε για την 717 του 2014 η οποία ήταν δυστυχώς μία πλημελλέστατη και κακή σύμβαση και νομίζω ότι ταλαιπωρείται η χώρα για τις αμαρτίες του πριν του 2014. Δεν ρίχνω ευθύνη στον κ. Χρυσοχοϊδη για αυτό. Δεν ήταν καν υπηρεσία του υπουργείου ο διαγωνισμός και νομίζω ότι πρέπει να ανταποκριθείτε στο αίτημα μας να έρθουν στην Επιτροπή και για την 717 και για όλα τα άλλα όλες οι διοικήσεις της ΕΡΓΟΣΕ» κατέληξε ο κ. Σπίρτζης.
Μ. Χρυσοχοΐδης: Η σύμβαση 717 υπεγράφη το 2014 και είχε χρόνο ολοκλήρωσης δύο έτη
«Θρηνούμε όλοι και αποτελεί καθήκον η διερεύνηση της αλήθειας», ανέφερε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Μεταφορών επί 18 μήνες, από το δεύτερο ήμισυ του 2013 έως το 2015, κατά την αρχική τοποθέτησή του για τη σύμβαση 717 στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας.
Ο Μ. Χρυσοχοΐδης σημείωσε ότι «από το 2010 συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας στην ΕΡΓΟΣΕ με σκοπό την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης καθώς και της ηλεκτροκίνησης του σιδηροδρόμου. Συγκεκριμένα, το 2010 συγκροτήθηκαν δύο ομάδες εμπειρογνώμων της ΕΡΓΟΣΕ.
»Το 2011 παρέδωσαν τα πορίσματά τους και το ίδιο έτος συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας της ΕΡΓΟΣΕ για τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης του έργου που αφορούσε την ανάταξη και αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης. Το 2012 η ΕΡΓΟΣΕ συνέταξε τα τεύχη δημοπράτησης και τα υπέβαλλε για παρατηρήσεις στον ΟΣΕ που ήταν ο διαχειριστής της γραμμής και τα ενέκρινε. Ακολούθησε η έγκριση σκοπιμότητας του έργου από την αντίστοιχη Αρχή Μεταφορών και την αντίστοιχη διεύθυνση της ΕΕ με ταυτόχρονη έγκριση της χρηματοδότησης του έργου από το Ταμείο Συνοχής.
»Το έργο εγκρίθηκε για τη σκοπιμότητά του από όλα τα καθ’ ύλην εθνικά και ευρωπαϊκά όργανα και πήρε τον δρόμο της δημοπράτησης το 2014 με προϋπολογισμό 52.753.300 ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ».
