Να βυθίσουν στο χάος τη Βραζιλία, στα… πρότυπα της εισβολής των οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ στο Καπιτώλιο πριν από δύο χρόνια, επιχείρησαν οι οπαδοί του ακροδεξιού Ζαΐχ Μπολσονάρου, ο οποίος από τη Φλόριντα όπου βρίσκεται καταδίκασε (καθόλου σθεναρά βέβαια) το οιονεί πραξικόπημα. Η μεγάλη διαφορά σε σχέση με τα όσα συνέβησαν στην Ουάσινγκτον είναι ότι προς το παρόν δεν έχει αναφερθεί κανένας θάνατος.
Το βράδυ της Κυριακής (τοπική ώρα, πρωί ώρα Ελλάδας) ο Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα επέστρεψε στην Μπραζίλια. Υπό τον έλεγχο του βρίσκονται εκ νέου το Προεδρικό Μέγαρο, το Κογκρέσο και το Ανώτατο Δικαστήριο.
Όταν έγινε η εισβολή των μπολσοναριστών –ο οποίοι απορρίπτουν την επιστροφή του στην εξουσία, μία εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του–, ο πρόεδρος βρισκόταν στην Αρακουάρα, στο νοτιοανατολικό τμήμα της Βραζιλίας το οποίο επλήγη από πλημμύρες.
Πλάνα που μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο Globo τον δείχνουν να συζητά με μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου μπροστά στο κτήριο με σπασμένα παράθυρα.
Από τη μεριά του ο Ζαΐχ Μπολσονάρου έγραψε στο Twitter: «Οι ειρηνικές διαδηλώσεις που συμμορφώνονται προς το νόμο είναι μέρος της δημοκρατίας. Ωστόσο, τα πλιάτσικα και οι εισβολές σε δημόσια κτήρια […] αντίκεινται προς τον κανόνα». Αρνούμενος να παραδώσει την προεδρική εσάρπα αφού δεν αποδέχεται την οριακή νίκη του αντιπάλου του, ο τέως πρόεδρος της Βραζιλίας αναχώρησε για τις ΗΠΑ δύο ημέρες πριν από την ορκωμοσία.
– Manifestações pacíficas, na forma da lei, fazem parte da democracia. Contudo, depredações e invasões de prédios públicos como ocorridos no dia de hoje, assim como os praticados pela esquerda em 2013 e 2017, fogem à regra.
— Jair M. Bolsonaro (@jairbolsonaro) January 9, 2023
Ο Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, που βρίσκεται στην εξουσία μόλις μία εβδομάδα (για τρίτη βέβαια φορά), κατήγγειλε ότι η ρητορική του προκατόχου του ενθάρρυνε τους «φασίστες βάνδαλους» να εισβάλουν στο Προεδρικό Μέγαρο, στο Ανώτατο Δικαστήριο και στο Κογκρέσο.
«Θα τους βρούμε όλους και θα τιμωρηθούν» τόνισε, αναφερόμενος σε αυτούς που ευθύνονται για τις λεηλασίες και τις καταστροφές. «Θα βρούμε επίσης αυτούς που τους χρηματοδότησαν», πρόσθεσε.
Λαμβάνοντας έκτακτα μέτρα προκειμένου να αποκατασταθεί η ασφάλεια στην Μπραζίλια, έθεσε τις τοπικές υπηρεσίες επιβολής της τάξης υπό τη διοίκηση των ομοσπονδιακών δυνάμεων. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει πάνω από 200 συλλήψεις, σύμφωνα με τον υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Ασφάλειας.
Ο κυβερνήτης του ομοσπονδιακού διαμερίσματος της Μπραζίλιας, ο Ιμπανέις Ρόσα, σύμμαχος του Ζαΐχ Μπολσονάρου, ζήτησε συγγνώμη μέσω βίντεο από τον πρόεδρο Λούλα. Χαρακτήρισε δε όσους κατέστρεψαν τα δημόσια κτήρια «αληθινούς τρομοκράτες». «Σε καμιά στιγμή δεν νομίζαμε πως οι διαδηλώσεις αυτές θα έπαιρναν τέτοιες διαστάσεις», πρόσθεσε.
Με απόφαση του δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου Αλεσάντρ τζι Μοράις, ο κυβερνήτης της Μπραζίλιας παύθηκε για 90 ημέρες λόγω των πράξεων και των παραλείψεων του σε ό,τι αφορά τα μέτρα ασφαλείας. Επίσης διέταξε να διαλυθούν οι καταυλισμοί που έχουν στηθεί από μπολσοναριστές έξω από στρατιωτικές βάσεις – ο οπαδοί του τέως προέδρου ζητούν από το στρατό να αναλάβει την εξουσία.
Ακόμα, μέχρι νεωτέρας έχουν ανασταλεί οι λογαριασμοί όσων διασπείρουν αντιδημοκρατική προπαγάνδα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Παρά τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας και την εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων, χιλιάδες μπολσοναριστές κατάφεραν να φτάσουν στα κέντρα των τριών εξουσιών στην Μπραζίλια. Χαρακτηριστικό είναι το βίντεο που δείχνει διαδηλωτές να ρίχνουν έφιππο αστυνομικό και να τον ξυλοκοπούν με ρόπαλα.
Οι ζημιές στο Προεδρικό Μέγαρο, στο Ανώτατο Δικαστήριο και στο Κογκρέσο –όλα κοσμήματα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής– είναι μεγάλες, ενώ έργα τέχνης ανυπολόγιστης αξίας έχουν υποστεί ζημιές.
