Η Σμύρνη ήταν για χρόνια «απαγορευμένη πόλη» για τους Έλληνες. Οι Τούρκοι ήθελαν να την αποχαρακτηρίσουν από «Γκιαούρ Σμύρνη», όπως την αποκαλούσαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Έλληνες της Πόλης δεν μπορούσαν να περάσουν στη Μικρά Ασία. Απαγορευόταν αυστηρά!
Το 1930 όμως με το σύμφωνο Κεμάλ-Βενιζέλου μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό μια ομάδα δημοσιογράφων ταξίδεψε στην Άγκυρα κι αργότερα στην Κωνσταντινούπολη για επίσκεψη στο Πατριαρχείο.
Δύο από τα μέλη της αποστολής, ο φωτορεπόρτερ Εμμανουήλ Μεγαλοοικονόμου, Σμυρνιός που έζησε και την, πρόσκαιρη, απελευθέρωση του 1919 και την Καταστροφή του 1922 κι ο Κωνσταντινουπολίτης σκιτσογράφος Φωκίων Δημητριάδης, αποφάσισαν να ταξιδέψουν κρυφά στην πρωτεύουσα της Ιωνίας και να τη δουν οκτώ χρόνια μετά την τραγωδία.
Ταξίδεψαν με τρένο από την Κωνσταντινούπολη, διέσχισαν τη… μισή Μικρά Ασία για να φθάσουν στον προορισμό τους. Ήταν μια παράτολμη αποστολή. Μπορεί οι Τούρκοι να έκαναν… επίθεση φιλίας, αλλά παρέμεναν ίδιοι, άγριοι και σκληροί.
Έμειναν λίγες ώρες στην πολύπαθη Σμύρνη. Κι ο καθένας από τον τομέα του έδωσε την εικόνα που αντίκρυσε. Ο Μεγαλοοικονόμου με τις φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν στην Ακρόπολη και ο Δημητριάδης με τα σκίτσα του στο Ελεύθερον Βήμα.
Τα όσα έγραψαν αποτελούν ντοκουμέντο. Έχουν γραφεί πολλά για τη Σμύρνη μέχρι την Καταστροφή, αλλά ελάχιστα για τα πρώτα χρόνια μετά από αυτήν. Αυτά τα ντοκουμέντα ανασύραμε από τις κιτρινισμένες και ταλαιπωρημένες εφημερίδες της εποχής. Έναν αιώνα μετά τα όσα έγιναν στη Μικρά Ασία παραμένουν ζωντανά για ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων που έχουν τις ρίζες τους σε μια περιοχή όπου για 2.000 χρόνια ο Ελληνισμός όχι μόνο άνθισε, αλλά μεγαλούργησε.
Δείτε ορισμένα από τα ντοκουμέντα:
- Περισσότερα ντοκουμέντα μπορείτε να δείτε στο www.newsbreak.gr όπου δημοσιεύτηκε το παραπάνω άρθρο.
