Με τη σκέψη σε όλους τους ντόπιους που εκτελέστηκαν από τους ναζί, το 1941 και το 1944, αλλά και στους τρεις στρατιώτες της πρώην ΕΣΣΔ, τελέστηκε σήμερα το μνημόσυνο για τα 80 χρόνια από τη σφαγή στην Κοινότητα Μεσόβουνου Εορδαίας.
Το Μεσόβουνο, ένα χωριό Πόντιων προσφύγων στην πλειονότητά τους από τη Νικόπολη του Πόντου, δέχθηκε τη φονική μανία των ναζί δύο φορές κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και είναι το μοναδικό χωριό στην Ελλάδα που έχει υποστεί κάτι τέτοιο.
Την εκδήλωση μνήμης με τις συγκλονιστικές αναφορές στο ιστορικό της ημέρας, την ανάγνωση των ονομάτων όλων των θυμάτων της διπλής θηριωδίας, ακόμη και μικρών παιδιών, διοργάνωσε ο δήμος Εορδαίας σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα. Πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των θυμάτων από τον υφυπουργό Μεταφορών Μιχάλη Παπαδόπουλο, τον δήμαρχο Εορδαίας Παναγιώτη Πλακεντά, φορείς της περιοχής και απογόνους μελών αντιστασιακών οργανώσεων.
Εντύπωση προκάλεσε η Αγάπη Τσαΐδου που ερμήνευσε, με τη συνοδεία ποντιακής λύρας, το «Έι κιτί Καραντενίζ», στη μνήμη των 295 θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας.
Το διπλό χτύπημα
Η Βέρμαχτ μπαίνει στο χωριό, πρώτη φορά στις 23 Οκτωβρίου 1941. Έρχονται μετά τις συνεχείς εκκλήσεις και αναφορές του διορισμένου κατοχικού νομάρχη Κοζάνης, που έκανε λόγο για «ταραξίες και απείθαρχους κατοίκους». Οι χιτλερικοί περικυκλώνουν το χωριό, συλλαμβάνουν και εκτελούν 142 κατοίκους. Πρόκειται για την πρώτη ναζιστική θηριωδία που διαπράττεται σε ελληνικό έδαφος.
Τα ναζιστικά στρατεύματα όμως, θα επανέλθουν τρία χρόνια αργότερα με μια αιματηρή εκστρατεία σε απάντηση για τα πλήγματα που δέχονται από αντάρτικες ομάδες που δρουν στην περιοχή του Βερμίου. Στις 22 Απριλίου 1944, στο πλαίσιο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων με την επωνυμία Μαγιάτικη Καταιγίδα (Maigewitter), που έλαβε μέρος σε όλη την έκταση του Βερμίου όρους, το Μεσόβουνο Εορδαίας θα γνωρίσει εκ νέου την μανία των κατακτητών.
Το χωριό περικυκλώθηκε, οι ναζί διέταξαν τους κατοίκους να συγκεντρωθούν στην πλατεία, ενώ την ίδια ώρα, όσους εντόπιζαν να κρύβονται σε σπίτια, τους εκτελούσαν επί τόπου.
Εκτελέστηκαν συνολικά 150 κάτοικοι, ενώ κατά την διάρκεια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στο βουνό, συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν και τρεις Σοβιετικοί στρατιώτες που κρύβονταν στην περιοχή.
