pontosnews.gr
Τετάρτη, 17/12/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Μαθαίνω ποντιακά: Η εγδή και το κοπάλ’ που χρησιμοποιούνταν κάθε φθινόπωρο

Δύο εργαλεία που σχετίζονται και με την αργατία

12/09/2021 - 7:34μμ
(Εικ.: ΧΚ)

(Εικ.: ΧΚ)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Από το αρχαίο ελληνικό πλήττω, δηλ. χτυπώ, προέρχεται η λέξη πλιγούρ(ιν) της ποντιακής διαλέκτου, που χρησιμοποιείται για το σιτάρι το αποφλοιωμένο και χονδροαλεσμένο.

Το φθινόπωρο στον Πόντο με αργατία (ομαδική εργασία) ετοίμαζαν όσο πλιγούρι θα χρειαζόταν η κάθε οικογένεια όλο το χρόνο.

Η εγδή (ή το εγδίν ή γαβάν) και το κοπάλ’ ήταν δύο βασικά εργαλεία. Η πρώτη λέξη περιγράφει το τεράστιο πέτρινο ή ξύλινο γουδί (ο κύκλος στο κέντρο μπορεί να έφτανε και τα 50 εκ. ενώ το βαθούλωμα τα 30 εκ.). Υπήρχε σε ελάχιστα νοικοκυριά αλλά εξυπηρετούσε όλο το χωριό.

Εκεί οι νοικοκυρές κοπάνιζαν το στάρι για να το αποφλοιώσουν, αφού πρώτα το είχαν βράσει και το είχαν ξεράνει καλά στον ήλιο. Δύο από αυτές χρησιμοποιούσαν ταυτόχρονα και ρυθμικά τον ξύλινο κόπανο – η λέξη κοπάλ’ της ποντιακής διαλέκτου προφανώς είναι ηχοποίητη από τον ανάλογο κρότο.

Έτσι γινόταν η απομάκρυνση της φλούδας του σιταριού (σανία) και ακολουθούσε η ξήρανση στον ήλιο ή στο φούρνο (φούρνικον). Επίσης, η αποφλοίωση μπορούσε να γίνει και σε ειδικό νεροκίνητο τριβείο (τιγκ). Το τελικό στάδιο ήταν το χοντρό άλεσμα σε χειρόμυλο (χερομύλ΄).

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Η εικόνα της Παναγίας Σουμελά στον Άγιο Ελευθέριο Αχαρνών, Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025 (φωτ.: Flickr / Μητρόπολη Βεροίας / Γεράσιμος Μπεκές)
ΠΟΝΤΟΣ

Η Παναγία Σουμελά επέστρεψε στο Βέρμιο: Σύμβολο πίστης, μνήμης και μητρικής προστασίας

17/12/2025 - 1:16μμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΟΝΤΟΣ

Μαθαίνω ποντιακά: Γνωρίζετε ποιος είναι ο φταρμέτζης;

17/12/2025 - 12:28μμ
Το Νησί του Αχιλλέα ζωγραφισμένο από τον Κάρλο Μποσόλι, το 1856 (πηγή: commons.wikimedia.org/wiki/File:Snake_Island_by_Carlo_Bossoli,_1856)
ΠΟΝΤΟΣ

Το Νησί του Αχιλλέα, η ακατοίκητη σταυροειδής Νήσος Λευκή στον Εύξεινο Πόντο

16/12/2025 - 6:22μμ
Ο Γιώργος Αμαραντίδης σε στιγμιότυπο από γυρίσματα αφιερώματος της ΕΡΤ
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ένωση Ποντίων Ματσούκας: Μια πρωτοβουλία τιμής στον μεγάλο Πόντιο καλλιτέχνη Γιώργο Αμαραντίδη

16/12/2025 - 1:11μμ
(Φωτ.: ΠΟΕ)
ΠΟΝΤΟΣ

ΠΟΕ: Πόντιοι, Αρμένιοι και Ασσύριοι τίμησαν από κοινού την 9η Δεκεμβρίου

16/12/2025 - 12:43μμ
(Φωτ.: Facebook Ένωση Ποντίων Γλυφάδας)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ένωση Ποντίων Γλυφάδας «Η Ρωμανία»: Θριαμβευτική πρεμιέρα για τη θεατρική ομάδα στο κατάμεστο «Μελίνα Μερκούρη»

16/12/2025 - 11:46πμ
Η λεζάντα στο βιβλίο γράφει: «Οι οργανοπαίχτες των Κοτυώρων με παραθεριστές στο Τσάμπαση», ενώ στη φωτογραφία υπάρχει η ημερομηνία 11 Ιουλίου 1906 (πηγή: epm.gr)
ΠΟΝΤΟΣ

Κοτύωρα: Όταν ο χρόνος μετρούσε …αλλιώς – Ή, «Ατός πα άμον τον Παντελήν καλατζεύ’»

16/12/2025 - 9:28πμ
(Φωτ.: Facebookm Σύλλογος Ποντίων Αργοναύτες Waiblingen)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Μέχρι το Waiblingen της Γερμανίας φτάνουν οι Μωμόγεροι και φωνάζουν: «Οφέτος και τα Κάλαντα θ’ ευτάμε»!

15/12/2025 - 10:07μμ
Φωτογραφία του Γιωργούλη Κουγιουμτζίδη από το παρελθόν της Ένωσης Ποντίων Πανοράματος, ενώ τραγουδά ο Στέργιος Ζημπιλιάδης (φωτ.: facebook/Ένωση Ποντίων Πανοράματος)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η μνήμη του Γιωργούλη Κουγιουμτζίδη παραμένει ζωντανή στην Ένωση Ποντίων Πανοράματος

15/12/2025 - 7:50μμ
Η περικεφαλαία είναι σήμα κατατεθέν για έναν Μωμόγερο (φωτ.: Δήμος Κοζάνης)
ΠΟΝΤΟΣ

Μωμόγεροι στην Κοζάνη: Το εθιμικό δρώμενο του Δωδεκαήμερου στον… φυσικό του χώρο

15/12/2025 - 4:14μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: Χριστίνα Χαλεπλίδου)

Θεσσαλονίκη: Πιλοτική 24ωρη λειτουργία σε έξι λεωφορειακές γραμμές

10 λεπτά πριν
Η εικόνα της Παναγίας Σουμελά στον Άγιο Ελευθέριο Αχαρνών, Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025 (φωτ.: Flickr / Μητρόπολη Βεροίας / Γεράσιμος Μπεκές)

Η Παναγία Σουμελά επέστρεψε στο Βέρμιο: Σύμβολο πίστης, μνήμης και μητρικής προστασίας

34 λεπτά πριν
Συνάντηση του Κώστα Τασούλα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στο Προεδρικό Μέγαρο, Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2025 (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)

Μητσοτάκης: Συγκρατημένη αισιοδοξία για εκτόνωση στο αγροτικό – Αυξήσεις σε συντάξεις και στήριξη εισοδήματος

58 λεπτά πριν
(Εικ.: ΧΚ)

Μαθαίνω ποντιακά: Γνωρίζετε ποιος είναι ο φταρμέτζης;

1 ώρα πριν
Μαχητικό αεροσκάφος F-35 (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

ΗΠΑ: Η Τουρκία εξακολουθεί να μην μπορεί να αποκτήσει F-35 λόγω της προμήθειας S-400 από τη Ρωσία

2 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI/Βασίλης Παπαδόπουλος)

Αγρότες: Σκληραίνουν τη στάση τους στα μπλόκα – Κλείνει και το ρεύμα προς Θεσσαλονίκη στα Μάλγαρα

2 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • VIDEOS
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign