Μαθαίνω ποντιακά: Ξέρεις τι είναι τη γραίας τα ποράνα;

Ο… Μάρτης-γδάρτης της παροιμίας στον Πόντο εκδηλώνεται με κακοκαιρία συνήθως τις τελευταίες ημέρες του Μαρτίου ή τις πρώτες του Απριλίου.

Για τους Πόντιους είναι «τη γραίας τα ποράνα» (οι μπόρες της γριάς) στην ποντιακή διάλεκτο.

Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία που έχει καταγράψει η Εγκυκλοπαίδεια ποντιακού ελληνισμού, έπειτα από έναν βαρύ χειμώνα άρχισε να μπαίνει η άνοιξη. Περισσότερο χάρηκε μια γριά, που χάιδεψε τα γιδοπρόβατά της λέγοντας: «Βγήκε ο Μάρτης, τέλειωσαν τα βάσανά μας, εμπρός, πάμε στα παρχάρια».

Ο Μάρτης, όμως, θύμωσε υπερβολικά με τα περιφρονητικά της λόγια και συνεννοήθηκε με τον Απρίλη να του δανείσει τις τρεις πρώτες ημέρες του, κατά τις οποίες έκανε φοβερό κρύο και είχε ανεμοθύελλες.

Η γριά, για να μην παγώσει, πλησίαζε ολοένα τη φωτιά, ώσπου χώθηκε κάτω απ’ το καζάνι της και κάηκε, και φυσικά τα γιδοπρόβατά της σκόρπισαν.