Από τη διεθνή διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο με πρωτοβουλία της Γερμανίας και την υποστήριξη της Ρωσίας, προέκυψε η απόφαση να συνεχιστούν οι προσπάθειες για πολιτική λύση και να συνεχιστεί το εμπάργκο όπλων που ισχύει για τη Λιβύη.
Η σύνοδος κορυφής για τη Λιβύη θα συνεχίσει να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης τόσο όσον αφορά τους συμμετέχοντες όσο και την τελική διακήρυξη.
Ο δημοσιογράφος Φεχίμ Τάστεκιν (Fehim Taştekin) γράφει σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Duvar (Τείχος) ότι είναι «άσκοπο» να μετατραπεί η διαδικασία σε έναν αγώνα που ο καθένας θα στοχεύει να αποδείξει «Ποιος συμμετείχε και ποιος αποκλείστηκε», προσθέτοντας ότι «θα έπρεπε να συμμετέχουν στη σύνοδο και εκείνοι που μπορούν να συμβάλουν στην εμπέδωση της ειρήνης αλλά και εκείνοι που παρεμποδίζουν την εξεύρεση λύσης».
Είναι αξιοπρόσεκτη η επισήμανση του Τάστεκιν, που λέει ότι σε περίπτωση που ο ρόλος της Βουλής των Αντιπροσώπων του Τομπρούκ είναι καθοριστικός στη συμφωνία που θα επιτευχθεί, τότε τίθενται σε «κίνδυνο» οι συμφωνίες που υπέγραψε η Τουρκία με την Τρίπολη.
Ο Τάστεκιν σημειώνει ότι λόγω της σύγκρουσης που είναι σε εξέλιξη στην Ανατολική Μεσόγειο, το ζήτημα της Λιβύης μετατρέπεται σε θέμα που προκαλεί επιπλέον ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Λέει μάλιστα ότι «η Αθήνα στηρίζεται ακόμα περισσότερο στον Χαφτάρ, λόγω του ότι η Τουρκία υπέγραψε τις συμφωνίες με την πλευρά της Τρίπολης. Αν ληφθεί δε υπόψη ότι ορισμένα από τα πλοία που μετέφεραν οπλισμό από την Τουρκία στη Λιβύη συνελήφθησαν από το Λιμενικό της Ελλάδας, τότε εξάγεται το συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να αγνοηθεί η Ελλάδα».
Στη συνέχεια ο αρθρογράφος σημειώνει ότι ο πρόεδρος Ερντογάν, που κατηγόρησε τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος δεν είχε προσκληθεί στο Βερολίνο, ότι «είναι πολύ ενοχλημένος που δεν προσκλήθηκε και εξ αυτού παίζει το παιχνίδι λάθος», αναγκάστηκε να βρεθεί στο ίδιο τραπέζι με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Σίσι, τον οποίο μισεί, για πρώτη φορά από το 2013. Επίσης, ο Τάστεκιν υπενθυμίζει: «Ο Σίσι, πρόεδρος της Αιγύπτου με 1.200 χιλιόμετρα σύνορα με τη Λιβύη, εξαιτίας της απόφασης της Τουρκίας να εμπλακεί άμεσα στον πόλεμο που είναι σε εξέλιξη στη χώρα αυτή, έκανε την εξής δήλωση: “Δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να ελέγξει τη Λιβύη. Αυτό είναι ένα ζήτημα εθνικής ασφάλειας για την Αίγυπτο”».
Συνεχίζοντας σημειώνει ότι το γεγονός ότι έλειπε η Ελλάδα από το τραπέζι δεν μπορεί να θεωρηθεί «ήττα» για τον Χαφτάρ, όμως «αν το ζητούμενο είναι η λύση, τότε στο τραπέζι έπρεπε να είναι και η Ελλάδα.
»Αυτό ισχύει και για τη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία, που υποστηρίζουν τον Χάφταρ».
Ο Τάστεκιν λέει ότι οι υποστηρικτές του Χαφτάρ πήγαν στο Βερολίνο με στόχο να αποτρέψουν την αποστολή στρατευμάτων από την Τουρκία στη Λιβύη, και συνεχίζει: «Στο σχέδιο κοινής δήλωσης που διέρρευσε στον Τύπο, αναφέρεται ότι γίνεται έκκληση να αποφευχθούν οι ξένες επεμβάσεις στη Λιβύη, να τηρηθεί το εμπάργκο όπλων από τους διεθνείς παράγοντες και να διαλυθούν οι ένοπλες ομάδες. Αυτό είναι ένα πλαίσιο που εμποδίζει τις μυστικές επιχειρήσεις που διεξάγει μέχρι τώρα η Τουρκία, αλλά και την ανοιχτή επέμβαση μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου στο τουρκικό Κοινοβούλιο».
Ο Τάστεκιν παραθέτει ορισμένα βασικά στοιχεία που ξεχωρίζουν στο τελικό ανακοινωθέν του Βερολίνου:
- Να συγκροτηθεί μια ενιαία, ενωτική, αντιπροσωπευτική και αποτελεσματική κυβέρνηση, με την έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων.
- Να συγκροτηθεί ενιαίο σύστημα εθνικής ασφάλειας και άμυνας, υπό τον έλεγχο της κεντρικής πολιτικής εξουσίας.
- Να συγκροτηθούν μια επίτροπέ παρακολούθησης και τέσσερις τεχνικές ομάδες εργασίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Ο αρθρογράφος διευκρινίζει ότι η Συνέλευση των Αντιπροσώπων, η οποία λειτουργεί στο Τομπρούκ αντί της Τρίπολης από το 2014, λόγω της παρεμπόδισης από τους ισλαμιστές, αναγνωρίζει τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης, υπό την ηγεσία του Χαφτάρ, ως τον εθνικό στρατό της χώρας, και συνεχίζει:
«Η Βουλή αυτή, την οποία αναγνωρίζει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως τη νόμιμη νομοθετική εξουσία, θεωρεί άκυρη τη συμφωνία με την Τουρκία. Αν αυτή η Βουλή συνεχίσει να έχει καθοριστικό ρόλο μετά τη λύση στη Λιβύη, τότε θα τεθούν σε κίνδυνο οι συμφωνίες που υπέγραψε η Τουρκία με την Τρίπολη. Επιπλέον, αν καταστεί δυνατόν να συγκροτηθούν και να λειτουργήσουν οι μηχανισμοί που προβλέπονται για την επιτήρηση της κατάπαυσης του πυρός, τη συμμόρφωση με το εμπάργκο όπλων, την επίτευξη πολιτικής λύσης και τη διεξαγωγή εκλογών, αυτό θα αποτελέσει μια εξέλιξη που μπορεί να σταματήσει τις ενέργειες του Ερντογάν, πριν αυτές λάβουν επικίνδυνες διαστάσεις και εξελιχθούν σε μια τραγωδία για την Τουρκία».
Ο Τάστεκτιν συνεχίζει ως εξής: «Φυσικά, αν η διαδικασία που ξεκίνησε στο Βερολίνο σταματήσει την προέλαση του Χαφτάρ προς την Τρίπολη, μπορεί ο Ερντογάν να το επικαλεστεί ως επιτυχία. Φυσικά, το “αποτρέψαμε να μην πέσει η Τρίπολη” είναι ένα αποτέλεσμα πολύ πίσω από αυτό που έχει υποσχεθεί ο Ερντογάν και ήταν η κατάκτηση της Λιβύης. Ωστόσο, αν ο ρόλος της Βουλής των Αντιπροσώπων είναι καθοριστικός, όπως προβλέπεται, τότε μάλλον δεν θα βγουν οι υπολογισμοί που έκανε ο Ερντογάν μέσω της συνεργασίας του με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
»Συμπερασματικά, πέρα από τις συζητήσεις που γίνονται σχετικά με τη συμμετοχή, οι Γερμανοί κατάφεραν να έχουν ένα αποτέλεσμα με αυτό το κοινό ανακοινωθέν. Η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται από πολλούς εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες. Αν αυτοί που διεξάγουν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων στη Λιβύη δεν συγκρατήσουν τον εαυτό τους, αυτό το κοινό ανακοινωθέν μπορεί να παραμείνει απλώς ένα χαρτί. Εξάλλου, υπάρχουν μεγάλα συμφέροντα και κανείς δεν θέλει να πει αντίο στα όπλα».
Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης.
