ΕΚΕΜΑΠ: Νέο βιβλίο για τη Γενοκτονία των Ποντίων

Ένα σημαντικό κενό στην προσπάθεια διάδοσης της ιστορικής μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων καλύπτει τα τελευταία χρόνια με τη δράση του το Ελληνικό Ερευνητικό Κέντρο για τη Μικρά Ασία και τον Πόντο (ΕΚΕΜΑΠ), το οποίο με έδρα το Σικάγο εργάζεται για τη συστηματοποίηση της έρευνας και της καταγραφής ιστορικών ντοκουμέντων και μελετών στην αγγλική γλώσσα. Με τη διοργάνωση συνεδρίων και με τη συμβολή ακαδημαϊκών, αλλά κυρίως με την επιμονή των ανθρώπων που το συγκροτούν, το Κέντρο αναδεικνύει και ερμηνεύει νέες πτυχές της ιστορίας.

Μάλιστα, πριν λίγες εβδομάδες εξέδωσε ένα πολύ σημαντικό βιβλίο, με τίτλο «The Greek Genocide – New Perspectives» (σ.σ. «Ελληνική Γενοκτονία – Νέες Προοπτικές».

Ιθύνων νους ο ιδρυτής του Κέντρου Γεώργιος Μαυρόπουλος, ο οποίος μίλησε στο «Περιοδικό» για τα βήματα προόδου που έχουν πραγματοποιηθεί, παρά τα εμπόδια και τις αντιξοότητες που εμφανίζονται κατά καιρούς.

Το ΕΚΕΜΑΠ ξεκίνησε με στόχο την έκδοση ιστορικών βιβλίων, τη διοργάνωση συνεδρίων με ακαδημαϊκούς και την απόκτηση πρωτότυπων εργασιών, ώστε να αποτελεί ένα Κέντρο για όσους ενδιαφέρονται να κάνουν μελέτες για τη Γενοκτονία των Ποντίων.

Το 2009 και το 2010 έκανε δύο συνέδρια, αποκλειστικά για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας και εξέδωσε τα πρακτικά, ενώ το 2013 κάλεσε τους Αρμενίους, τους Ασσυρίους και το Μουσείο των Εβραίων. Στο συνέδριο υπήρχαν δώδεκα ομιλητές, ανάμεσα στους οποίους δύο Εβραίοι καθηγητές, ενώ υπήρξαν και συνεργασίες για την Αρμενική και Ασσυριακή Γενοκτονία. Έτσι, το ΕΚΕΜΑΠ εξέδωσε με τον Τζορτζ Σιρίνιαν το βιβλίο «Genocide in the Ottoman Empire: Armenians, Assyrians and Greeks» (σ.σ. «Γενοκτονίες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία: Αρμένιοι, Ασσύριοι και Έλληνες»).

Το 2015 ακολούθησε ένα σημαντικό συνέδριο στο City University στη Νέα Υόρκη, πάλι με Αρμένιους και Ασσύριους παρουσιαστές. Ωστόσο, οι σχετικές μελέτες δεν υπάρχουν ακόμα, καθώς δεν υπήρχε η οικονομική ευχέρεια για να γίνει επιμέλεια.

Ο ρόλος του Κέντρου για τη διεθνή διάδοση της έρευνας για τη Γενοκτονία
Το 2005 το ΕΚΕΜΑΠ σε συνεργασία με τον Ποντιακό Σύλλογο του Σικάγο συναντήθηκε με τους Αρμένιους και διαπίστωσε ότι ενώ εκείνοι προωθούσαν το δικό τους θέμα, υπήρχε άγνοια για την καταστροφή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης. Ακολούθησε συνάντηση με τον Τζορτζ Σιρίνιαν, που είναι εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου για τη Γενοκτονία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ο οποίος προωθούσε το θέμα των Αρμενίων.

Το 2008 το Κέντρο μαζί με τον αείμνηστο Χάρη Ψωμιάδη και άλλους δύο-τρεις καθηγητές διοργάνωσε συνέδριο με καλεσμένο τον Τζ. Σιρίνιαν, η παρουσίαση του οποίου έδειξε ότι πρέπει να ακολουθηθεί το μοντέλο των Αρμενίων, ώστε να γνωστοποιηθεί και η Γενοκτονία των Ποντίων.

Το εξώφυλλο του εγχειριδίου «Η Γενοκτονία των Οθωμανών Ελλήνων 1914-1923»

Πλέον, ο στόχος του Κέντρου να παρουσιάσει υλικό στα αγγλικά έχει επιτευχθεί, ενώ έχουν εκδοθεί εγχειρίδια για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, που προωθούνται στα ελληνικά και τα αμερικανικά σχολεία. Επίσης, έχει εκδοθεί η τελευταία μελέτη του Χ. Ψωμιάδη για την ελληνική προσφυγική κρίση, με την ιστορία ενός Νορβηγού, που βοήθησε όχι μόνο τους πρόσφυγες, αλλά και τους αιχμαλώτους.

«Είναι μια πολύ σημαντική μελέτη. Γνωρίζω από τους γονείς μου ότι δεν τους άφησαν απευθείας να μπουν στην Ελλάδα, λόγω μολυσματικών ασθενειών», είπε ο Γ. Μαυρόπουλος. «Ήταν σε στρατόπεδα των Τούρκων κι επειδή πέθαιναν γύρω στα 300 άτομα την ημέρα, ο Νορβηγός έσωσε πολλούς Πόντιους. Αργότερα, τους δέχτηκαν να μπουν στην Ελλάδα».

Επόμενοι στόχοι
Εκτός από την αναγνώριση της Γενοκτονίας, σκοπός του Κέντρου είναι να μείνει και ιστορικό υλικό που αφορά στον Ελληνισμό, τη συνδρομή του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας και άλλα στοιχεία, καθώς είναι καλό να το γνωστοποιούνται στο αγγλόφωνο κοινό.

«Ο επόμενος στόχος είναι να εντρυφήσουμε στα αποτελέσματα του Συνεδρίου του 2015 που έγινε στη Νέα Υόρκη, να γίνει μελέτη πάνω στα κείμενα. Θα πάρει τουλάχιστον έναν χρόνο βέβαια, καθώς μιλάμε για 14 πρωτότυπα κείμενα που παρουσιάστηκαν από ιστορικούς. Για να γίνει η επιμέλεια χρειάζεται να δουλέψουν, εκτός από τον κεντρικό μελετητή, τουλάχιστον άλλα δύο άτομα. Ελπίζουμε σύντομα να μπορέσουμε να εκδώσουμε και αυτό το βιβλίο», είπε ο Γ. Μαυρόπουλος.

Ωστόσο, άμεσος στόχος είναι η ολοκλήρωση του ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει το Κέντρο, με συνεντεύξεις επιφανών ακαδημαϊκών, όπως του Μπανέρ Ακσάμ που διδάσκει στην Βοστώνη και της Φατμέ Γκοσέκ, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

Για τα γεγονότα και τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκαν μιλούν επίσης πολλοί ιστορικοί, όπως ο Κώστας Φωτιάδης, ο Τζορτζ Σιρίνιαν, ο Ρόμπερτ Σενγκ και άλλοι. «Είναι ένα ντοκιμαντέρ που πρέπει να ολοκληρωθεί και να προβληθεί άμεσα. Πήγαμε στην Ελλάδα με τον τεχνικό και διαλέξαμε κινηματογραφικό υλικό από την ΕΡΤ, όχι όσο θα θέλαμε, αλλά το κόστος παραμένει υψηλό. Σκεφτείτε ότι η ΕΡΤ μάς ζητάει 5.000 ευρώ για το κινηματογραφικό υλικό. Επίσης, ζητήσαμε πέντε φωτογραφίες και θέλουν 1.750 ευρώ για κάθε μία! Μίλησα με τη νέα διεύθυνση και μου είπαν ότι οι τρεις από τις πέντε φωτογραφίες θα παραχωρηθούν δωρεάν.

»Ελπίζω να λυθεί το θέμα. Επίσης, περιμένουμε και μουσική από τον Σταμάτη Σπανουδάκη. Ο άνθρωπος αυτός δέχτηκε να μας γράψει μουσική χωρίς να μας χρεώσει τίποτα και αυτό πρέπει να το επισημάνουμε».

• Με πληροφορίες από ekirikas.com.