Το γεωλογικό ρομποτικό εργαστήριο InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) άρχισε να εξερευνά το υπέδαφος του Άρη. Το γερμανικής κατασκευής αυτόματο όργανο HP3 του InSight, γνωστό και ως «Mole», δηλαδή «τυφλοπόντικας», άνοιξε κιόλας μια τρύπα σε βάθος έως 50 εκατοστών, μετά από 4.000 χτυπήματα σε διάστημα τεσσάρων ωρών.
Στόχος είναι μέσα στις επόμενες εβδομάδες το όργανο να έχει σκάψει σε βάθος τριών έως πέντε μέτρων.
«Καθώς άνοιγε δρόμο προς το βάθος, το ‘Mole’ φαίνεται πως χτύπησε κάποια πέτρα, πήρε κλίση περίπου 15 μοιρών και την έσπρωξε πέρα ή την προσπέρασε. Στη συνέχεια έκανε το ίδιο με άλλη μια πέτρα σε μεγαλύτερο βάθος», δήλωσε ο υπεύθυνος για το τρυπάνι Τίλμαν Σπον του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου (DLR), που συνεργάζεται με τη NASA για την αποστολή.
Αφού περιμένουν να κρυώσει το όργανο, καθώς από την τριβή αναπτύσσει μεγάλη θερμοκρασία, οι επιστήμονες θα του δώσουν εντολή να αρχίσει μια νέα αυτόματη τετράωρη γεώτρηση. Ανάμεσα σε κάθε γεώτρηση θα μεσολαβούν τρεις αρειανές μέρες, οι οποίες λέγονται «σολ». Μέσα από την τρύπα που θα ανοιχτεί, ο «τυφλοπόντικας» θα περάσει ένα καλώδιο μήκους πέντε μέτρων εφοδιασμένο με 14 αισθητήρες θερμοκρασίας, ώστε να αρχίσει η καταγραφή των μεταβολών της θερμότητας στο εσωτερικό του γειτονικού πλανήτη. Στην επιφάνεια του Άρη η θερμοκρασία κυμαίνεται από λίγους βαθμούς Κελσίου πάνω από το μηδέν ως σχεδόν -100.
Αρχαίες υπόγειες λίμνες
Εξάλλου, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε ότι ο ευρωπαϊκός επιστημονικός δορυφόρος «Mars Express», που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2003, ανακάλυψε τις πρώτες γεωλογικές ενδείξεις για ένα σύστημα αρχαίων διασυνδεμένων λιμνών, που κάποτε βρίσκονταν βαθιά κάτω από την επιφάνεια του «Κόκκινου Πλανήτη».
Σε πέντε από αυτές βρέθηκαν ενδείξεις για ορυκτά απαραίτητα για την ανάπτυξη ζωής, γεγονός που ενισχύει την πεποίθηση ότι κάποτε ο πλανήτης διέθετε συνθήκες φιλικές για τη φιλοξενία οργανισμών. Η επόμενη ευρω-ρωσική αποστολή «ExoMars», που θα στείλει στην επιφάνεια το ρόβερ «Ρόζαλιντ Φράνκλιν», θα επιχειρήσει να βρει ίχνη ζωής στον Άρη.
Αν και σήμερα ο Άρης φαίνεται ένας άνυδρος κόσμος, κάποτε υπήρχαν στην επιφάνειά του και κάτω από αυτήν μεγάλες ποσότητες νερού. Μάλιστα, εκτιμάται ότι πριν από 3-4 δισ. χρόνια υπήρχε ένας μεγάλος αρειανός ωκεανός. Η νέα έρευνα, με επικεφαλής τον Φρανσέσκο Σαλέζε της Σχολής Γεωεπιστημών του ολλανδικού Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, που δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό περιοδικό γεωφυσικής «Journal of Geophysical Research», αποκαλύπτει ένα μεγάλο δίκτυο υπόγειων συγκοινωνούντων «δοχείων».
«Πιστεύουμε ότι ο ωκεανός συνδεόταν με ένα σύστημα υπόγειων λιμνών που εξαπλώνονταν σε όλο τον πλανήτη. Όπως δήλωσε ο ερευνητής Τζιάν Γκαμπριέλε Όρι του ιταλικού Πανεπιστημίου Γκαμπριέλε Ντ’ Ανούντσιο της Πεσκάρα, αυτές οι λίμνες θα υπήρχαν περίπου πριν 3,5 δισ. χρόνια, δηλαδή την ίδια εποχή με τον ωκεανό.
Οι ερευνητές μελέτησαν δορυφορικές εικόνες 24 βαθιών κρατήρων που τράβηξε το «Mars Express» στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη και οι οποίοι έφταναν σε βάθος περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων κάτω από το εκτιμώμενο επίπεδο της «θάλασσας» στον Άρη. Οι επιστήμονες βρήκαν γεωλογικούς σχηματισμούς στο βάθος αρκετών κρατήρων, που μπορεί να σχηματίστηκαν μόνο αν κάποτε υπήρχε νερό μέσα σε αυτούς. Οι κρατήρες αυτοί κάποτε φιλοξενούσαν στα βάθη τους λίμνες και τρεχούμενα νερά.
- Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Παύλος Δρακόπουλος.
