Ολοταχώς προς μειονοτικό

Εξεπλάγησαν αι μωραί Αθηναίαι παρθέναι από την ανάδειξη μειονοτικού θέματος από το BBC. Και όχι μόνο εξεπλάγησαν, αλλά έδειξαν ανίκανες να χειριστούν μια τρέχουσα υπόθεση.

Να είμαστε σαφείς εξαρχής. Μειονοτικό ζήτημα θα προκύψει.

Όχι άμεσα, όχι δηλαδή με την παρέμβαση της κυβέρνησης Ζάεφ (για τις επόμενες δεν είμαι καθόλου σίγουρος), αλλά με πρωτοβουλία Ελλήνων πολιτών που αισθάνονται εθνικά «Μακεδόνες». Και στην περίπτωση αυτήν κανείς δεν θα μπορεί να επικαλεστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η Συμφωνία μεριμνά για τα σχετικά σε κρατικό επίπεδο.

Ο Παύλος Βοσκόπουλος είναι ένα γνωστό πρόσωπο της περιοχής. Αναπτύσσει δραστηριότητα στην κατεύθυνση συνειδητοποίησης εθνικής διαφορετικότητας από Έλληνες πολίτες της δυτικής Μακεδονίας εδώ και πολλά χρόνια – από την αρχή της δεκαετίας του ’90. Ο Βοσκόπουλος όχι μόνο δεν έκρυψε ποτέ τις προθέσεις του, αλλά έχει δραστηριοποιηθεί και σε διεθνές επίπεδο. Αυτός και οι σύντροφοί του έχουν συμμετάσχει σε πλήθος συναντήσεων, διεθνών και περιφερειακών. Μερικές από αυτές τις παρακολούθησα.

Ο Βοσκόπουλος είναι από τα βασικά στελέχη του «Ουράνιου Τόξου», μιας πολιτικής πρωτοβουλίας που δεν είχε την απήχηση που θα ήθελαν οι ιδρυτές της. Μάλλον τους απογοήτευσε. Ίσως να επικαλούνται το –ανύπαρκτο– κλίμα διώξεων για τη μη ευόδωση των προσπαθειών τους. Δεν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα. Η άρνηση ελληνικών δικαστηρίων να αναγνωρίσουν «Μακεδονικούς» πολιτιστικούς συλλόγους, όπως τη Στέγη Μακεδονικού Πολιτισμού, περιλάμβανε νομικό σκεπτικό. Είναι άλλο θέμα αν οι προσφεύγοντες κατά της απόφασης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαιώθηκαν. Τώρα πια, μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών, τα ελληνικά δικαστήρια δεν θα μπορούν να επικαλεστούν όσα επικαλούνταν στο παρελθόν. Δεν υπάρχει κανένας λόγος απαγόρευσης των δραστηριοτήτων τους.

Οι υποστηρικτές μιας διαφορετικής (από την ελληνική) εθνικότητας στη βόρεια Ελλάδα δεν είναι πολλοί. Αρκούν, όμως, για να ρευστοποιήσουν ορισμένες ευαίσθητες περιοχές.

Η συντριπτική πλειονότητα των δίγλωσσων Ελλήνων, των σημερινών και των προγόνων τους στις αρχές του 20ού αιώνα, είναι γραικομάνοι. Είναι, δηλαδή, φανατικοί Έλληνες. Αν δεν μίλησαν το σλαβικό ιδίωμα για συγκεκριμένους λόγους προφύλαξης από τις τουρκικές διώξεις ή για λόγους εργασιακής ανάγκης, αν η εθνική τους συνείδηση ήταν ρευστή πριν ξεσπάσει η αντιπαράθεση πατριαρχικών-εξαρχικών, πέρασαν συνειδητά με το Πατριαρχείο, δηλαδή με την Ελλάδα. Και υπέστησαν τα πάνδεινα. Υποστήριξαν την ακεραιότητα της Ελλάδας – πολλές φορές περισσότερο και από Έλληνες που δεν αντιμετώπισαν τα διλήμματα που αντιμετώπισαν αυτοί. Οι Βούλγαροι εκτόνωσαν το μένος τους εναντίον τους και τις δύο φορές που ως κατακτητές εισήλθαν στη χώρα. Τους καταδίωξαν περισσότερο από τους άλλους Έλληνες. Και τώρα, με τη Συμφωνία των Πρεσπών ενοχλήθηκαν και αντέδρασαν περισσότερο από άλλους. Ακόμη και όταν με τις κατά καιρούς βλακώδεις πολιτικές του το ελληνικό κράτος εξέδωσε το 1925 το γνωστό αναγνωστικό Αμπετσεντάρ για τα παιδιά των σλαβόφωνων, αυτή η κατηγορία Ελλήνων αντέδρασε αρνητικά. Το θεώρησε προσβολή.

Αυτοί είναι που συνιστούν τη συντριπτική πλειοψηφία των δίγλωσσων της ελληνικής Μακεδονίας που το δημοσίευμα του BBC ανεβάζει στις 100.000. Εκατό χιλιάδες δεν ήταν ποτέ, αλλά όσες χιλιάδες και αν απέμειναν, η συντριπτική πλειονότητα των δίγλωσσων αισθάνεται εθνικά ελληνική.

Βεβαίως, υπάρχουν και μερικοί θύλακες που ακολουθούν τον Παύλο Βοσκόπουλο και έχουν διαφορετική εθνική συνείδηση. Αλλά και μεταξύ αυτών άλλοι αισθάνονταν Βούλγαροι και άλλοι «Μακεδόνες». Και πάλι, ρευστή είναι η συνείδησή τους.

Αυτοί λοιπόν οι τελευταίοι, αγανακτισμένοι από την αδιαφορία του ελληνικού κράτους, όπως και άλλοι Έλληνες πολίτες, για τον τόπο και τη ζωή τους, θα συνδράμουν στις προσπάθειες ανάδειξης μιας συμπαγούς εθνικής «μακεδονικής» μειονότητας. Ας μην υπάρχει καμιά αμφιβολία γι’ αυτό. Και αφού το πετύχουν, το επόμενο βήμα θα είναι το αίτημα αυτονομίας. Τα Σκόπια δεν θα έχουν βάλει, επισήμως, πουθενά το χεράκι τους. Θα κινούν τα νήματα παρασκηνιακά. Θα είναι σύμφωνα με όσα υπεγράφησαν στις Πρέσπες αλλά θα έχουν πετύχει το στόχο τους.

Ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ; Ο Τσίπρας λόγω του νεαρού της ηλικίας δεν πρόλαβε να τα μάθει όλα αυτά και έσπευσε, έχοντας άγνοια κινδύνου, να αποδεχθεί τη Συμφωνία των Πρεσπών. Ο Κοτζιάς δεν δικαιολογείται.

Υπάρχει κι ένα άλλο ζήτημα το οποίο δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. Η δεοντολογία του BBC. Δεν θα επιμείνω στο θέμα της διασταύρωσης των πληροφοριών. Αλλά όταν πρόκειται για τόσο σημαντικής σημασίας ζητήματα, δίκτυα με παγκόσμια εμβέλεια φροντίζουν να έχουν και την άλλη άποψη. Το BBC το γνωρίζει αυτό καλύτερα από εμάς. Δεν το έκανε, όμως. Πιστεύω πως πίσω από το ρεπορτάζ κρύβεται η πρόθεση του Foreign Office να δραστηριοποιηθεί στην περιοχή, μετά το Brexit. Το δημοσίευμα δείχνει την κατεύθυνση της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής. Αλλά γι’ αυτά σε επόμενο σημείωμα.