pontosnews.gr
Παρασκευή, 31/10/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Ανατολική Ρωμυλία: Τα χαντέτια του Δωδεκαημέρου

28/12/2018 - 9:18πμ
Ανατολική Ρωμυλία: Τα χαντέτια του Δωδεκαημέρου
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Το δρώμενο της Καμήλας, ιδιαίτερα διαδεδομένο στο παρελθόν, αλλά και σήμερα, στη Μικρά Ασία, τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη (από τον Πόντο ως την Πόλη και από την Ουκρανία ως την Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, τη νότια Αυστρία και τη Σλοβενία), εμφανίζεται ως μεταμφίεση τελετουργικού χαρακτήρα με «αόριστη γονιμοποιητική σημασία».1 Το έθιμο, που με διαφορετικές παραλλαγές –αλλά πάντα πάνω στο ίδιο μοτίβο– το συναντάμε σε ολόκληρη την Ελλάδα,2 συνηθίζεται από τους πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας μέσα στις γιορτές του Δωδεκαημέρου, και πιο συγκεκριμένα κατά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Ο Βάλτερ Πούχνερ (Λαϊκό θέατρο στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια) υποστηρίζει, βέβαια, πως στον ελληνικό χώρο καλούνται «καμήλες» οι μεταμφιεσμένοι και μουτζουρωμένοι με καπνιά, ντυμένοι με κουρέλια, προβιές και κουδούνια.3 Εντούτοις, όσο κι αν μιλήσαμε με τους ανθρώπους της Θράκης δεν αναφέρθηκε ποτέ αυτός ο χαρακτηρισμός –που δεν μπορούμε, φυσικά, να αμφισβητήσουμε πως ίσως ισχύει για άλλες περιοχές της Ελλάδας– για τους «μουτζουρωμένους» της Αποκριάς ή άλλων εθίμων.

Ο σκοπός του εθίμου της Καμήλας μοιάζει να έχει χαθεί, μαζί με την προέλευσή του. Όπως κάθε αγερμός έχει σαν στόχο την ανταλλαγή ευχών για «καλοχρονιά», γονιμότητα και υγεία. Άγνωστοι όμως παραμένουν οι λόγοι κατασκευής ενός τέτοιου ομοιώματος. Η καμήλα πιστεύεται, μας είπαν, ζώο που συμβολίζει την αφθονία. Θεωρούμε όμως πως αυτή είναι μάλλον μια εκ των υστέρων εξήγηση των συγχρόνων μας –ή λίγο γηραιότερων– που τους τέθηκε αυτό το ερώτημα.

Υπάρχει πάντα και η προφανής απάντηση ότι το πλούσιο εμπόριο ερχόταν στη Θράκη από το Βυζάντιο και την Ανατολή με καμήλες, γι’ αυτό και οι νέοι έμαθαν να συλλέγουν τα συμβολικά «δώρα» του αγερμού τους με αυτό το υπομονετικό ζώο. Ή, αντίθετα, ότι αφού ο κίνδυνος της επιδρομής κατέφθανε στην Ευρώπη από την Ανατολή και την Οθωμανική Αυτοκρατορία με καμήλες, οι Βαλκάνιοι ξόρκισαν τους φόβους τους με μια «μαγική» ιεροπραξία που αντικαθιστούσε το αρνητικό με το θετικό.4 Όπως και να έχει, ο συμβολισμός του ομοιώματος δεν μας είναι ξεκάθαρος.5

Ακόμη και τα παιχνίδια της με τον καμηλιέρη, όταν προσποιείται πως πεθαίνει κι έπειτα ανασταίνεται με την προσφορά κρασιού ή άλλων δώρων, δεν φαίνεται να έχουν την ίδια σκοπιμότητα με το θάνατο και την ανάσταση του Τζαμαλάρη στο συγγενικό της έθιμο της σποράς. Κι αυτό γιατί το συγκεκριμένο δρώμενο είναι αρκετά φτωχό σε συμβολισμούς, αντίθετα πλουσιότερο σε δράση που συμβαίνει προς χάριν των θεατών […].

Η μεταμφίεση και ο τρόπος κατασκευής του ομοιώματος της καμήλας είναι γνωστός και παντού ο ίδιος.

Ο Καμηλιέρης ή Ντιβιτζής ή Χιμπιτζής που συνοδεύει το ομοίωμα της καμήλας –ή, σε κάποιες περιοχές, το ξόανο με τον μακρύ λαιμό και το σαγόνι που ανοιγοκλείνει μηχανικά– είναι συνήθως μεταμφιεσμένος είτε σε ανατολίτη είτε με προβιές, ενώ οι συνοδοί του είναι φορτωμένοι με κουδούνια και μουτζουρωμένοι, όπως άλλωστε και στα περισσότερα λαϊκά δρώμενα. Όσο για την κατασκευή, αν και τα όρια ανάμεσα στα τετράποδα είναι ρευστά,6 εντούτοις παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο αφαιρετικός τρόπος με τον οποίο κατασκευαζόταν σε όλες ανεξαιρέτως τις περιοχές η καμήλα.

Πιο συγκεκριμένα, εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως αν και ενδιέφερε η αληθοφάνεια (γι’ αυτό και οι λεπτομερείς περιγραφές και η χρήση δέρματος στο λαιμό ή το κεφάλι), το ομοίωμα δινόταν σχηματικά, με κάποια στοιχεία σχεδόν σουρεαλιστικά θα έλεγε κανείς, κι όμως αυτό ακριβώς συντελούσε στην αίσθηση της πιστής απεικόνισης.7 Για παράδειγμα, συχνότατα χρησιμοποιούσαν κρανίο πρόβατου ή σκύλου για το κεφάλι του ομοιώματος, τα οποία διαφέρουν πολύ από το κρανίο της καμήλας, ή κατασκεύαζαν με δυο ξύλα –τυλιγμένα με δέρμα ζώου– απλώς ένα σαγόνι. Επιπλέον, αν και είναι ξεκάθαρο πως το σύμβολο του δρώμενου είναι μια θηλυκή οντότητα, εντούτοις η κατασκευή παραπέμπει σε ένα πλάσμα άφυλο και εξορίζει από το δρώμενο αυτό κάθε στοιχείο σεξουαλικότητας, γεγονός ιδιαίτερα περίεργο για μια τελετή τέτοιου είδους.
_____
1. Βάλτερ Πούχνερ, Λαϊκό θέατρο στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, σ. 88.
2. Για μια εκτενή περιγραφή για τον Ασπρόπυργο, βλ. Πούχνερ, στο ίδιο, σ. 88-89.
3. Στο ίδιο, σ. 79.
4. Για το ίδιο ζήτημα, βλ. και Θεόδωρος Γραμματάς, Δρώμενα και λαϊκό θέατρο, σ. 18.
5. Καθώς δεν έχουμε ανακαλύψει στη βιβλιογραφία κάποια ικανοποιητική εξήγηση, και αφού δεν θεωρούμε εαυτούς ειδικούς σε τέτοια ζητήματα, αφήνουμε το ερώτημα ανοιχτό.
6. Με τον ίδιο τρόπο σε άλλες περιοχές παριστάνουν π.χ. τα «άλογα». Βλ. και Πούχνερ, ό.π., σ. 91-92.
7. […] τον όρο «σουρεαλιστικό» τον χρησιμοποιούμε με την πλατιά ετυμολογική του σημασία και όχι με την πιο ειδική έννοια που έλαβε στα διάφορα κινήματα της τέχνης.

Ελένη Δάγκα
Σκηνογράφος-ενδυματολόγος

Διαβάστε εκτενέστερο απόσπασμα της έρευνας εδώ.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Σε πρώτο πλάνο ο Γιάννης Λαγός και πίσω του διακρίνεται ο Ηλίας Κασιδιάρης (φωτ.: EUROKINISSI/Τατιάνα Μπόλαρη)
ΕΛΛΑΔΑ

Δίκη Χρυσής Αυγής στο Εφετείο: Αρνήθηκαν κάθε εμπλοκή στη δολοφονία Φύσσα Λαγός και Κασιδιάρης

31/10/2025 - 11:00μμ
(Φωτ. αρχείου: freepik)
ΕΛΛΑΔΑ

Προφυλακίστηκε γνωστός τηλεοπτικός σεφ για χρέη 2,5 εκατ. ευρώ προς το Δημόσιο

31/10/2025 - 8:54μμ
(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΕΛΛΑΔΑ

ΕΛΑΣ: Απαγόρευση συγκεντρώσεων την Κυριακή σχεδόν σε όλο το κέντρο της Αθήνας

31/10/2025 - 7:26μμ
(Φωτ.: Έλλη Τσολάκη)
ΕΛΛΑΔΑ

Θεσσαλονίκη: Υπό πλήρη έλεγχο η φωτιά που ξέσπασε στη λεωφόρο Νίκης

31/10/2025 - 6:30μμ
(Φωτ. αρχείου: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΕΛΛΑΔΑ

Τραγωδία στον Ασπρόπυργο: 10χρονη μαθήτρια πέθανε στο προαύλιο του σχολείου

31/10/2025 - 5:08μμ
Οι δύο κατηγορούμενοι κατά τη μεταφορά τους στην Εισαγγελία Εφετών Θεσσαλονίκης για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες έκδοσής τους στην Κύπρο. (φωτ.: Νάσος Σιμόπουλος/EUROKINISSI)
ΕΛΛΑΔΑ

Στην Κύπρο για να δικαστούν οι δύο 28χρονοι που κατηγορούνται για τη δολοφονία επιχειρηματία στη Λεμεσό

31/10/2025 - 4:05μμ
Ταξί στο κέντρο της Αθήνας (φωτ. αρχείου: EUROKINISSI/Τατιάνα Μπόλαρη)
ΕΛΛΑΔΑ

Διήμερη απεργία ταξί στις 5 και 6 Νοεμβρίου – Κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις οι οδηγοί

31/10/2025 - 2:52μμ
(Φωτ.: facebook/Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος)
ΕΛΛΑΔΑ

Ελληνικές διακρίσεις στη 4η Ολυμπιάδα Αστρονομίας και Αστροφυσικής Νέων 2025

31/10/2025 - 2:25μμ
Τα ΕΛΤΑ Νεάπολης Αθηνών, στην Ιπποκράτους, μεταξύ αυτών που βάζουν λουκέτο (φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΕΛΛΑΔΑ

ΕΛΤΑ: Αυτά είναι τα 204 καταστήματα που κλείνουν οριστικά

31/10/2025 - 1:57μμ
(Φωτ.: opap.gr)
ΕΛΛΑΔΑ

Ο Βαγγέλης Δαούσης στο ΟΠΑΠ Game Time: Η βουτιά σε παγωμένη πισίνα και ο Κριστιάνο Ρονάλντο

31/10/2025 - 12:42μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Σε πρώτο πλάνο ο Γιάννης Λαγός και πίσω του διακρίνεται ο Ηλίας Κασιδιάρης (φωτ.: EUROKINISSI/Τατιάνα Μπόλαρη)

Δίκη Χρυσής Αυγής στο Εφετείο: Αρνήθηκαν κάθε εμπλοκή στη δολοφονία Φύσσα Λαγός και Κασιδιάρης

12 λεπτά πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI)

Euroleague: Έχασε στο Πριγκιπάτο ο Παναθηναϊκός

42 λεπτά πριν
(Φωτ.: facebook/Σύλλογος Ποντίων Γιαννιτσών)

Μουχαπέτ’ στα Γιαννιτσά από τον Σύλλογο Ποντίων

1 ώρα πριν
Η Νεοκασάρεια το 1930. Στο κέντρο διακρίνεται το δημαρχείο της πόλης (φωτ.: kulturenvanteri.com)

Μαρτυρία Χαράλαμπου Κυριλίδη: Και οι Τούρκοι το πιστεύανε κι εμείς το πιστεύαμε πως θα γυρίσουμε πίσω στα σπίτια μας

2 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: freepik)

Προφυλακίστηκε γνωστός τηλεοπτικός σεφ για χρέη 2,5 εκατ. ευρώ προς το Δημόσιο

2 ώρες πριν
(Φωτ.: facebook/Εστία Νέας Σμύρνης)

Εστία Νέας Σμύρνης: Μια βραδιά μνήμης και συγκίνησης, με αφιέρωμα στη Σοφία Βέμπο

3 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • VIDEOS
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign