Θα συνεχίσουν και θα εντείνουν τον πόλεμο νεύρων οι Τούρκοι στην ανατολική Μεσόγειο, σε μια προσπάθεια να σφίξουν τον κλοιό των πιέσεων στη Λευκωσία. Πρώτιστος στόχος, να διαμορφώσουν ένα πολεμικό κλίμα ενόψει της εφαρμογής ενεργειακών σχεδιασμών της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πώς θα κινηθεί η Άγκυρα; Διαμηνύει πως είναι αποφασισμένη να παρεμποδίσει ακόμη και διά της χρήσης βίας οποιοδήποτε πλοίο ή πλατφόρμα δραστηριοποιηθεί σε «δικές της» περιοχές ή «περιοχές» του ψευδοκράτους. Πέραν από τις ρητορικές εξάρσεις που υιοθετεί και κλιμακώνει το καθεστώς Ερντογάν, θα πρέπει να εξεταστούν οι δυνατότητες που υπάρχουν.
Οι επιλογές που έχει σε περίπτωση που θα παρέμβει στη διάρκεια γεωτρήσεων είναι οι εξής:
Να πραγματοποιήσει στρατιωτικές ασκήσεις στις ίδιες περιοχές. Αυτή η επιλογή φαντάζει η πλέον επικρατέστερη. Θα συντηρεί κλίμα έντασης και θα προκαλεί αντιδράσεις, θα εκφοβίζει, χωρίς να φθάσει στα άκρα. Αν κοπεί το σχοινί κόπηκε, δεν θα είναι όμως επιλογή. Θα στοχεύει, όμως, πάντα να διαμορφώσει τέτοια δεδομένα που θα οδηγήσουν σε δεύτερες σκέψεις τη Λευκωσία, να παγώσει το πρόγραμμα. Αυτό, όμως, δεν εξαρτάται από την κυπριακή κυβέρνηση μόνο, αλλά και από τις εταιρείες που επενδύουν χρήματα.
Το ενδεχόμενο να κάνει δική της γεώτρηση είναι σήμερα σχεδόν αδύνατο εκτός κι εάν επιλέξει περιοχή κοντά στις ακτές, όπως είναι ο κόλπος της Αμμοχώστου, Απόστολος Ανδρέας ή κοντά στον Ακάμα (ακούστηκε και κοντά στην Αττάλεια, αλλά αυτό δεν θα προκαλέσει το επιδιωκόμενο από αυτούς, δηλαδή να επηρεάσουν τις κυπριακές έρευνες). Το γεωτρύπανο «Πορθητής», όπως και αυτό που συζητούν να αγοράσουν, δεν έχουν τη δυνατότητα να τρυπήσουν σε βαθιά νερά, όπως είναι αυτά νοτίως της Κύπρου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ενδεχομένως να επιλέξει τη συνέχιση των ερευνών με το «Μπαρμπαρός».
Σημειώνεται συναφώς ότι η αποχώρηση του ξένου προσωπικού (Νορβηγοί) από τον «Πορθητή», αποτελεί επιπρόσθετο εμπόδιο. Είναι σαφές πως τούτο δεν έγινε για οικονομικούς λόγους, όπως προβλήθηκε από τουρκικής πλευράς, αλλά επειδή είχαν προειδοποιηθεί (από τη Λευκωσία) πως εάν συμμετείχαν σε παράνομες έρευνες, γεωτρήσεις, θα είχαν κόστος με νομικές επιπτώσεις για τον καθένα χωριστά.
Είναι σαφές πως οι Τούρκοι δεν προτίθενται να παρενοχλήσουν την αμερικανική εταιρεία ExxonMobil καθώς το θαλασσοτεμάχιο 10 δεν είναι στις λεγόμενες γκρίζες ζώνες που έχουν δημιουργήσει. Η πραγματικότητα είναι πως δεν μπορούν για προφανείς λόγους να παρενοχλήσουν το γεωτρύπανο της ExxonMobil. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά και οι αρμόδιοι της εταιρείας που δεν φαίνεται να ανησυχούν. Είναι προφανές πως για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ, το καλύτερο σενάριο θα ήταν να μην έχουν την Τουρκία στο κάδρο και να παρενοχλεί. Να μην υπήρχε αυτή η ανώμαλη κατάσταση και η αντιπαράθεση Κύπρου-Τουρκίας.
Την ίδια ώρα, όμως, δεν επιθυμούν οποιαδήποτε κίνηση που θα ανατρέπει τους σχεδιασμούς τους, την επένδυσή τους στην περιοχή. Ως εκ τούτου, όπως ανέφερε ξένη διπλωματική πηγή που συνομιλεί με τις εταιρείες, δεν θα ήθελαν για παράδειγμα αλλαγή του συνομιλητή τους, που είναι σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία. Να συναποφασίζουν δηλαδή, όπως ζητούν οι Τούρκοι, οι δύο κοινότητες στα πλαίσια μιας κοινής επιτροπής. Σε καμία δε περίπτωση δεν θέλουν οι εταιρείες την Τουρκία στο παιχνίδι.
Και στο βάθος Κυπριακό
Οι κινήσεις αυτές στα ενεργειακά επηρεάζουν και το Κυπριακό. Κάποιοι θα ήθελαν προφανώς να συμπέσουν οι γεωτρήσεις με την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Αυτό το ενδεχόμενο σε αυτή τη φάση δεν φαίνεται εφικτό. Τα δύσκολα έπονται καθώς οι εξελίξεις θα κινηθούν σε δύο άξονες, σε ενεργειακά και Κυπριακό, ενώ κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει και τα όσα διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιοχή.
Οι προγραμματισμένες από την ExxonMobil γεωτρήσεις στο τεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ τον Νοέμβριο και οι δραστηριότητες άλλων εταιρειών, στις αρχές του 2019, συνθέτουν το σκηνικό στα ενεργειακά, όπως και η κίνηση της Λευκωσίας να προχωρήσει σε αδειοδότηση του θαλασσοτεμαχίου 7 της ΑΟΖ, προσφέροντας το προβάδισμα στις εταιρείες που ήδη δραστηριοποιούνται σε γειτονικά θαλασσοτεμάχια.
Στο Κυπριακό, αν και υπάρχει αυτή τη στιγμή άπνοια, στην ατζέντα βρίσκεται το θέμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
Η Λευκωσία διαμηνύει προς όλες τις κατευθύνσεις πως σε περίπτωση αποχώρησης της Δύναμης, θα απειληθεί ευθέως σύγκρουση, καθώς η Τουρκία θα κινηθεί για την κατάληψη της λεγόμενης νεκρής ζώνης. Η Κυπριακή Δημοκρατία προτάσσει προς τους συνομιλητές της το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή θεωρούν τη χώρα μας παράγοντα σταθεροποίησης. Αυτό, σε περίπτωση απόσυρσης της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, θα πάψει να υφίσταται.
Είναι σαφές πως για την Άγκυρα ο μεγαλύτερος εφιάλτης είναι να μένει εκτός ενεργειακού παιχνιδιού και να ισχυροποιηθούν άλλες χώρες στην περιοχή. Αυτό θα σημαίνει πως θα χάσει οριστικά τον ρόλο της ως περιφερειακή δύναμη, ενώ θέλει οπωσδήποτε να έχει μερίδιο στα ενεργειακά.
Το ζήτημα είναι πως η Τουρκία ενόψει αυτού του κινδύνου δεν στρέφεται προς την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό και επιμένει στη διαχρονική τακτική της: Να ελέγξει διά της Κύπρου την περιοχή. Η λογική του 50%-50% δεν υπάρχει για την Άγκυρα. Θεωρεί πως έχει δεδομένο το 50% και διεκδικεί κι αυτό της άλλης πλευράς.
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες είχε εικόνα για τα όσα αποκόμισε η εκπρόσωπός του Τζέιν Χολ Λουτ, η οποία ταξίδευσε σε όλες τις πρωτεύουσες που εμπλέκονται στο Κυπριακό. Ενόψει, όμως, του γεγονότος ότι η αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού συνεχίζει, περισσότερο τηλεφωνικά πλέον, να έχει επικοινωνία με τους εμπλεκόμενους δεν κατατέθηκε έκθεση. Όπως ανέφερε ενημερωμένη πηγή, κατά τις συζητήσεις που είχε στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ο Γενικός Γραμματέας άφησε να εννοηθεί πως δεν έχει έρθει ακόμη η στιγμή για να αναπτυχθούν νέες πρωτοβουλίες. Αυτή την εβδομάδα, πάντως, αναμένεται να υπάρξουν κάποιες κινήσεις από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες να δείχνουν τις προθέσεις τους.
Τσαβούσογλου και Ερντογάν δεν είδαν Ακιντζί στη Νέα Υόρκη
Η Άγκυρα και οι μηχανισμοί του βαθέος κράτους στα Κατεχόμενα έχουν απομονώσει τον Μουσταφά Ακιντζί. Από τις κινήσεις που γίνονται την τελευταία περίοδο είναι προφανές πως το… δακτυλίδι διαδοχής έχει δοθεί στον Κουντρέτ Οζερσάι, ο οποίος αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, υπό την καθοδήγηση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών και πραγματοποιεί συναντήσεις που «υπό κανονικές συνθήκες» θα γινόντουσαν από τον κατοχικό ηγέτη.
Σημειώνεται συναφώς ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στη Νέα Υόρκη ήταν ο Κουντρέτ Οζερσάι, ο οποίος συναντήθηκε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Ο Ακιντζί αν και ήταν εκεί δεν είχε, ίσως για πρώτη φορά, συνάντηση με τον πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας. Προτιμήθηκε αντί αυτού ο Οζερσάι.
Την ίδια ώρα, η τοποθέτηση Τσαβούσογλου ότι έχει συναντήσεις με όλους για το Κυπριακό, συμπεριλαμβανόμενων –ανεπίσημα όπως χαρακτηριστικά ανέφερε– και των Ελληνοκυπρίων. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί, όπως αναφέρουν πληροφορίες κάποιες επαφές. Ο Ακιντζί από την πλευρά του έχει ενημερωθεί, αλλά φαίνεται να ανησυχεί για το ενδεχόμενο να γίνουν συχνές οι επαφές αυτές και να παραμεριστούν οι Τουρκοκύπριοι. Θεωρεί δε πως από τη στιγμή που η Τουρκία θα βλέπει τους Ελληνοκύπριους θα πρέπει και η Ελλάδα να συναντάται με τους Τουρκοκύπριους.
- Αναδημοσίευση: philenews.com / Κώστας Βενιζέλος.
