Αποτελούσε ένα από τα πιο σημαντικά περάσματα για τα καραβάνια της Ανατολής στο δρόμο προς το λιμάνι της Τραπεζούντας. Η περίφημη (και χιλιοτραγουδισμένη) διάβαση της Ζύγανας, στον αυχένα των Ποντικών Άλπεων, συνδέει τους νομούς Αργυρούπολης και Τραπεζούντας, ένα σημείο καμπή στο Δρόμο του Μεταξιού. Κατά μια εκδοχή, από εδώ οι Μύριοι του Ξενοφώντα αντίκρισαν τον Εύξεινο Πόντο αναφωνώντας το περίφημο «θάλαττα, θάλαττα» έπειτα από εξοντωτική πορεία πέντε μηνών. Στην πραγματικότητα βέβαια από τη διάβαση της Ζύγανας (ούτε και από κανένα άλλο σημείο του δρόμου), δεν βλέπεις θάλασσα.
Αρνί μ’ μη πας ασο Κουλάτ / η αντάρα θε τρανόν εν’ / δέβα κι έλα ασήν Ζύγαναν / η στράτα χαμελόν εν’.
Όταν οι διαβάτες και οι αγωγιάτες από τα υψίπεδα της Παϊπούρτης και της Χαλδίας έφταναν στη διάβαση της Ζύγανας ήξεραν ότι ήθελαν δύο περίπου μέρες δρόμο για να φτάσουν στην Τραπεζούντα. Μάλιστα το συγκεκριμένο πέρασμα θεωρούνταν επικίνδυνο εξαιτίας των ληστών που κρύβονταν στα γύρω βουνά.
Σε σχεδόν δύο χρόνια η διάβαση θα περάσει οριστικά στην ιστορία, μιας και στο σημείο κατασκευάζεται νέα διπλή σήραγγα των 14,5 χλμ. που θα ξεκινά από το χωριό Στάμα της Άνω Ματσούκας και θα καταλήγει στην τοποθεσία Κιοστερελί της Άρδασσας (Τόρουλ). Πρόκειται για προέκταση της σήραγγας που φτιάχτηκε το 1988 σε υψόμετρο 1.800 μ., και η οποία έχει «αφαιρέσει» κάτι από τη γοητεία της διαδρομής καθώς ναι μεν κάνει το ταξίδι πιο ασφαλές αλλά στερεί από τον ταξιδιώτη την ομορφιά των καταπράσινων βουνών στα απέραντα γυμνά υψίπεδα.
Το τούνελ, ένα ακόμα megaproject που γίνεται στην Τουρκία, όταν ολοκληρωθεί (τον Οκτώβριο του 2019 με βάση το χρονοδιάγραμμα) θα έχει μήκος συνολικά 29 χλμ. και θα είναι το μεγαλύτερο στη χώρα και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Θα συνδέει τον ανατολικό Εύξεινο Πόντο με τον Καύκασο, τη Μέση Ανατολή και το Ιράν.
