1928: Ένα αεροπλάνο αγορασμένο από τους Κερυνειώτες, δώρο στην Πολεμική Αεροπορία της μητέρας Ελλάδος. Πρωτοστάτης, επικεφαλής του εράνου στην αγγλοκρατούμενη Κύπρο, ο τότε μητροπολίτης Κυρηνείας Μακάριος Μυριανθεύς. Υπήρξε το 1912-1913 εθελοντής πολεμιστής στους απελευθερωτικούς Βαλκανικούς Πολέμους.
Το 1931 στην εν Κύπρω εξέγερση των Οκτωβριανών, για Ένωση με την Ελλάδα και την πυρπόληση του βρετανικού κυβερνείου στη Λευκωσία, οι Εγγλέζοι εξόρισαν και τον Κυρηνείας Μακάριο.
Επανήλθε στην Κερύνεια μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κι εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, Μακάριος Β΄. Απέθανε το 1950, αφού πρωτοστάτησε και στο ενωτικό δημοψήφισμα της 15ης Ιανουαρίου 1950. Όταν βρισκόταν εξόριστος στην Αθήνα, μετά το 1931, πέταξε και του λόγου του με το αεροσκάφος «Κυρήνεια» της ελλα-δικής μας Πολεμικής Αεροπορίας. Στην Κύπρο (ίσως το 1946) τυπώθηκε και διανεμήθηκε μια μικρή αφίσα με φωτογραφία του αεροσκάφους «Κυρήνεια».
Στην πρώτη σελίδα του εντύπου αναγράφονται τα εξής: «Το πρώτον κυπριακόν αεροπλάνον δώρον της μητροπολιτικής περιφέρειας Κυρήνειας προς την μητέρα Ελλάδα». Στην μπροστινή όψη του εντύπου, στο κέντρο, είναι τυπωμένη η φωτογραφία του αεροπλάνου «Κυρήνεια» και εκατέρωθεν είναι γραμμένα τα εξής: «Οι συλλεγέντες εν τη Μητροπολιτική Περιφερεία Κυρηνείας έρανοι από 4 Ιουλίου 1926 – 11 Δεκεμβρίου 1928 ανήλθον εις £ 2.800. Λεπτομερής κατάλογος εδημοσιεύθη εν καιρώ. (Βλέπε και όπισθεν)».
Στην οπίσθια πλευρά γράφει: «Εδαπανήθησαν δια την συλλογήν εράνων, δημοσιεύματα κ.τ.λ. £ 130. Το υπόλοιπον εκ £ 2.670 εστάλη εις την Αεροπορικήν Άμυναν Ελλάδος και εχρησιμοποιήθη δια την αγοράν του αεροπλάνου». Στο κέντρο υπάρχει φωτογραφία του αεροπλάνου «Κυρήνεια», χρώματος μπλε, με διαστάσεις 17,5 εκ. μήκος και 12 εκ. ύψος σε αυγοειδές σχήμα, η οποία εκατέρωθεν πλαισιώνεται από τα πιο πάνω αναφερθέντα κείμενα.
Στο κάτω μέρος είναι γραμμένοι οι φλογεροί-εθνικοί-πατριωτικοί στίχοι του μεγάλου μας ποιητή Ιωάννη Π. Περδίου (1881-1930):
«Με το Ράσο της Κερήνειας που φουσκώνει στον αγέρα.
Και με του Λαού την φλόγα που την Κύπρον πυρπολεί.
Δώσαμε το πρώτο Δώρο στην Χρυσή μας την Μητέρα.
Κι’ είθε πρώτο να μας φέρη το δικό της το φιλί!».
Ι. Π. ΠΕΡΔΙΟΣ. ΤΥΠΟΙΣ «ΚΟΣΜΟΣ» ΙΩ.& Θ. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ.
Στο πίσω μέρος είναι τυπωμένος ο κατάλογος εράνων, κατά αλφαβητική σειρά, όλων των χωριών της Μητροπολιτικής Περιφέρειας Κερύνειας, στην οποία φαίνεται η εισφορά της εκκλησίας και των κατοίκων του κάθε χωριού, εκφρασμένη σε λίρες Κύπρου, σελίνια και γρόσια. Αξίζει να σημειωθεί ότι το προϊόν του εράνου που ανερχόταν σε 2.800 λίρες αποτελούσε ένα πολύ μεγάλο ποσό για τα δεδομένα της εποχής και των δύσκολων οικονομικών συνθηκών που επικρατούσαν τότε στην Κύπρο.
Όμως η φιλοπατρία και οι άρρηκτοι ψυχικοί δεσμοί του Ελληνισμού της Κύπρου, και ιδιαίτερα των Κερυνειωτών, κατέστησαν δυνατή την αγορά και δωρεά του αεροπλάνου «Κυρήνεια» στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ελλάδας. Μια πράξη που θα φωτίζει και θα καθοδηγεί πάντοτε τη σκέψη και τους προσανατολισμούς των Ελλήνων της Κύπρου.
- Πηγή: Facebook / Λάζαρος Μαύρος.
