Άρθρο του Φεχίμ Ταστεκίν (Fehim Taştekin) στο al-monitor.com.
Όσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποφασίζει ποιος θα εμπλακεί από κοινού με τις ΗΠΑ στην επιχείρηση για την κατάληψη της Ράκας από το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), όλοι οι παίκτες στη συριακή σκηνή διαγκωνίζονται να καταλάβουν την πιο πλεονεκτική θέση.
Εν τω μεταξύ οι κουρδοκαθοδηγούμενες Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (ΣΔΔ), οι οποίες επωφελούνται από την αισθητή αύξηση της αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης, προελαύνουν προς τα βόρεια-βορειοανατολικά της Ράκας.
Οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ), που υποστηρίζονται από τουρκμενικές και ισλαμιστικές πολιτοφυλακές που έχουν στρατολογήσει, τελικώς εισήλθαν στην αλ Μπαμπ στις 23 Φεβρουαρίου, όταν το ΙΚ φάνηκε να αποσύρεται. Ο συριακός στρατός, σε μια κίνηση που εξουδετέρωσε την επιδιωκόμενη πορεία της Τουρκίας προς τη Ράκα, μπλόκαρε το διάδρομο ανάμεσα στην Ιεράπολη –όπου οι Κουρδικές Δυνάμεις Λαϊκής Προστασίας (YPG) υποστηρίζουν το τοπικό στρατιωτικό συμβούλιο– και την περιοχή που ελέγχεται από τον συριακό στρατό νοτιοανατολικά του Χαλεπιού.
Μέσα σε αυτό το μπέρδεμα έχουν γίνει πολλές υποθέσεις σχετικώς με την επόμενη κίνηση της Τουρκίας. Ενώ εξελισσόταν η επιχείρηση στην αλ Μπαμπ, Τούρκοι αξιωματούχοι έλεγαν επιμόνως ότι μετά την αλ Μπαμπ, η Ιεράπολη θα είναι ο επόμενος στόχος και θα ακολουθήσει η Ράκα. Μετά την κατάληψη της αλ Μπαμπ, ωστόσο, οι επίσημες τουρκικές πηγές άρχισαν να διακηρύσσουν ότι επόμενος στόχος μετά την αλ Μπαμπ θα είναι η Ράκα.
Όταν οι Τούρκοι αξιωματούχοι έδειχναν τη Ράκα σαν τον επόμενο στόχο τους, ο συριακός στρατός δεν είχε ακόμη αποκόψει την οδική σύνδεση μεταξύ αλ Μπαμπ και Ράκας. Το κλείσιμο αυτής της οδού άφησε την Τουρκία με τρεις εναλλακτικές για να φτάσει στη Ράκα: Ιεράπολη, Κομπάνι και Τελ Αμπιάντ. Αλλά οι Κούρδοι και οι σύμμαχοί τους ελέγχουν όλες αυτές τις τοποθεσίες. Εάν η Τουρκία επιμείνει να χτυπήσει πρώτα τη Ράκα, θα πρέπει να παλέψει με τους Κούρδους και τους συμμάχους τους.
Εξαρχής η Άγκυρα έχει πει ότι ο αντικειμενικός σκοπός της Επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη», πέρα από τον αγώνα κατά του ΙΚ, είναι επίσης να αποτρέψει τη χερσαία σύνδεση των κουρδικών καντονιών του Κομπάνι και του Αφρίν.
Σε μια ακόμη μεταστροφή, ο Τούρκος πρόεδρος Ρατζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε στις 28 Φεβρουαρίου ότι η Τουρκία και ο αντικαθεστωτικός Ελεύθερος Συριακός Στρατός (ΕΣΣ) θα κινηθούν προς την Ιεράπολη. Ο Ερντογάν επίσης επανέλαβε την απαίτησή του οπισθοχωρήσει το YPG στα ανατολικά του Ευφράτη – αλλά την επόμενη μέρα ο διοικητής των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ιράκ είπε ότι μερικοί Κούρδοι ασφαλώς και θα εμπλακούν στην απελευθέρωση της Ράκας.
Όσο για την Ιεράπολη, η περιβάλλουσα περιοχή έχει πολλούς αποτρεπτικούς παράγοντες. Επίσης, το YPG και το τοπικό στρατιωτικό συμβούλιο δεν είναι οι μοναδικοί που θα έβλεπαν την παρέμβαση της Τουρκίας ως «πράξη κατοχής». Υπάρχει μια ποικιλόμορφη συλλογή πολιτοφυλακών που θα αντιμετωπίσει την Τουρκία. Φυσικά δεν είναι δυνατόν να προβλέψει κάποιος πόσο μακριά θα φτάσουν αυτές οι πολιτοφυλακές εναντίον της Τουρκίας, εκτός και αν οι Κούρδοι ταχθούν στο πλευρό τους.
«Υπάρχει η αποφασιστικότητα να αντισταθούμε στην Τουρκία. Φυσικά η κατάσταση μπορεί να αλλάξει εάν η Τουρκία χρησιμοποιήσει βαρέα όπλα. Αλλά ένα τέτοιο σενάριο σημαίνει βαριές απώλειες και για τις δύο πλευρές», είπε κουρδική πηγή από την Ιεράπολη στο al-monitor.com.
Η δύναμη που χρειάζεται προσοχή είναι η συμμαχία που έχουν σχηματίσει οι Κούρδοι με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένας παλιός αξιωματούχος του YPG που μίλησε στο al-monitor.com υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας είπε ότι το YPG και οι σύμμαχοί του είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν μια επιθετική ενέργεια εναντίον της Ιεράπολης. Οι Κούρδοι ωστόσο δεν πιστεύουν υποχρεωτικά ότι η Τουρκία θα στοχοποιήσει αμέσως μετά την Ιεράπολη, μια και φαινομενικά βρίσκεται στη Συρία πρωτίστως για να πολεμήσει το ΙΚ, όχι να παλέψει με τους Κούρδους.
Έτσι αξιολογούν οι Κούρδοι την κατάσταση, σύμφωνα με την ίδια πηγή: «Ο συριακός στρατός, με το να αποκόψει το διάδρομο στην αλ Μπαμπ, έθεσε ένα τέλος στις φιλοδοξίες της Τουρκίας να οδεύσει έπειτα προς τη Ράκα. Στη διεθνή κονίστρα, νομιμοποιημένος είναι ο πόλεμος κατά του ΙΚ». Όσο το ΙΚ δεν βρίσκεται πλέον στον τουρκικό τομέα επιχειρήσεων, έχει η Τουρκία νόμιμο λόγο να παραμείνει στην Συρία;
Παρά τις προσπάθειες των Τούρκων ηγετών να χαρακτηρίσουν το YPG τρομοκρατική οργάνωση, ουδείς διεθνής δρων έχει αποδεχθεί τον ορισμό της Τουρκίας για έναν ακόμη στόχο πέρα από το ΙΚ. Εάν η Άγκυρα τώρα στοχοποιήσει τους Κούρδους, θα συναντήσει πληθώρα προβλημάτων με τις διεθνείς δυνάμεις. Αλλά βεβαίως η Τουρκία δεν θα φύγει απλώς επειδή οι διεθνείς δρώντες τής ζητάνε να αποτραβηχτεί.
Σύμφωνα με την πηγή του YPG, από αυτό το σημείο και μετά η Τουρκία θα είναι απασχολημένη όχι με τους Κούρδους, αλλά με τα ζητήματα της παραμονής της στην Συρία.
Είπε η πηγή:
- Πιστεύουμε ότι η Ρωσία και η Τουρκία συμφώνησαν ότι η αλ Μπαμπ θα παραδοθεί στις ΤΕΔ σε ανταπόδοση του Χαλεπιού [που τώρα το ελέγχει το συριακό καθεστώς αφότου απομάκρυνε το ΙΚ την περασμένη χρονιά]. Η Ρωσία επίσης τώρα θα πει ότι η δουλειά της Τουρκίας στην Συρία τελείωσε.
- Η Τουρκία μπορεί να δοκιμάσει να εισέλθει στην Ιεράπολη όχι με τα δικά της στρατεύματα, αλλά χρησιμοποιώντας άλλες ένοπλες οργανώσεις. Είμαστε έτοιμοι γι’ αυτό.
- Οι Αμερικανοί διοικητές που μας συνάντησαν στο Κομπάνι έδειξαν καθαρά σημάδια ότι θα πάνε στη Ράκα με τις ΣΣΔ. Αυτό που θέλουν από εμάς είναι να κρατάμε χαμηλούς τόνους μέχρι ο Τραμπ να αποφασίσει τι θα κάνει.
- Οι δεσμεύσεις των ΗΠΑ για την Ιεράπολη είναι ακόμη έγκυρες. Δεν νομίζουμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα δώσουν το πράσινο φως σε μια επίθεση εναντίον της Ιεράπολης. Επίσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες έστησαν μια βάση στην Ιεράπολη για να εκπαιδεύσουν δυνάμεις που θα συμμετάσχουν στην επίθεση κατά της Ράκας. Εάν αλλάξουν συμπεριφορά τώρα, θα είναι το τέλος της αμερικανοκουρδικής συνεργασίας. Σε αυτήν τη φάση οι Αμερικανοί δεν μπορούν να αναλάβουν αυτό το ρίσκο.
Αφού η Επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη απελευθέρωσε την Τζαραμπλούς από το ΙΚ και οι ΤΕΔ στράφηκαν προς την Ιεράπολη, έλαβαν χώρα συγκρούσεις μεταξύ της τουρκικής πλευράς και των ΣΣΔ, αλλά οι ΗΠΑ παρενέβησαν για να ανακηρύξουν τον ποταμό Σακούρ σαν γραμμή διαχωρισμού μεταξύ των δύο πλευρών, ενώ η αμερικανική σημαία κυμάτιζε στην περιοχή για λίγο. Όταν η τουρκική πλευρά έριξε μερικές περιστασιακές βολές στην Τελ Αμπιάντ, οι σημαίες των ΗΠΑ υψώθηκαν στις θέσεις του YPG. Αυτές οι σημαίες ήταν το σημάδι ότι οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν μια επιχείρηση στις περιοχές όπου συνεργάζονται με τους Κούρδους.
Ένα κρίσιμο σημάδι για την Ιεράπολη φάνηκε στις 24 Φεβρουαρίου, όταν ο επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ στρατηγός Τζόζεφ Βότελ και ο διοικητής των δυνάμεων των ΗΠΑ στο Ιράκ και τη Συρία υποστράτηγος Στίβεν Τάουνσεντ επισκέφθηκαν την βάση εκπαίδευσης στο Κομπάνι. Ο αξιωματούχος του YPG είπε ότι οι ΗΠΑ έχουν στήσει επίσης μια βάση εκπαίδευσης στην Ιεράπολη, όπου έχει αποσταλεί αμερικανικό προσωπικό της τάξης των 60 ατόμων.
Επιπροσθέτως των τεσσάρων αμερικανικών βάσεων στην Ροζάβα –που τώρα είναι γνωστή ως Δημοκρατικό Ομοσπονδιακό Σύστημα Βόρειας Συρίας–, η CIA έχει βάση στο Ντερίκ.
Ένα άλλο ερώτημα τώρα: Εάν οι ΗΠΑ εγκατέλειπαν την Ιεράπολη προσφέροντας κίνητρο για να συμμετάσχει η Τουρκία στην επιχείρηση εναντίον του ΙΚ στη Ράκα, θα συνεργάζονταν οι Κούρδοι με τον συριακό στρατό;
«Αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε με τους Αμερικανούς», είπε ο αξιωματούχος του YPG. «Δεν μπορεί να υπάρξει καμία συνεργασία με τον συριακό στρατό όσο η κατάσταση δεν αλλάζει».
Αλλά ο ίδιος αξιωματούχος του YPG δεν αρνήθηκε ότι ο συριακός στρατός, με τις ενέργειές του νότια της αλ Μπαμπ, διευκόλυνε το έργο των Κούρδων.
«Η Τουρκία πραγματοποίησε αυτήν την επιχείρηση για να αποτρέψει τον κουρδικό διάδρομο μεταξύ Κομπάνι και Αφρίν, αλλά με την προέλαση του συριακού στρατού στις γραμμές των [κουρδικών] ΣΣΔ, η κατάσταση έχει αλλάξει. Ο διάδρομος είναι τώρα κατά 50% πραγματικότητα – όχι από τα βόρεια, αλλά από τα νότια της αλ Μπαμπ. Τουλάχιστον άμαχοι και έμποροι θα μπορούν να κινούνται σε αυτόν, και ο χρόνος μετάβασης από το Κομπάνι στο Αφρίν θα είναι λιγότερος των δύο ωρών», πρόσθεσε.
Η Τουρκία ζήτησε συνεργασία με τις ΗΠΑ αφού πρώτα συμφώνησε να συμμαχήσει με τον άξονα Ρωσίας-Ιράν στις συνομιλίες της Αστάνας, στο Καζακστάν. Αλλά τώρα είναι η Ρωσία που θα διευκολύνει (ή θα μπλοκάρει) την πορεία της Τουρκίας προς το πεδίο της μάχης. Αυτή η σκληρή πραγματικότητα καθιστά κρίσιμη τη συνάντηση που έχει προγραμματίσει ο Ερντογάν με τον Πούτιν στις 9-10 Μαρτίου, στη Μόσχα.
Με άλλα λόγια, η κατεύθυνση της Επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη» από δω και πέρα εξαρτάται και από τα σχέδια του Τραμπ για τη Ράκα, και από το αποτέλεσμα της συνάντησης στη Μόσχα.
Μετάφραση: Παναγιώτης Μπαλακτάρης.
- Πηγή: al-monitor.com.
