Tα «αγκάθια» στις γερμανοτουρκικές σχέσεις μετά τη συνάντηση Μέρκελ-Ερντογάν

Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Hürriyet μετά την επίσκεψη της Άνγκελας Μέρκελ στην Άγκυρα και τη συνάντησή της με τον Ερντογάν. Ο Ντενίζ Ζεϊρέκ μάς εισάγει στο θέμα των γερμανοτουρκικών σχέσεων όπως αυτές διαμορφώθηκαν μετά την προαναφερθείσα επίσκεψη.

Άρθρο του Ντενίζ Ζεϊρέκ (Deniz Zeyrek) στην εφ. Hürriyet, 6/2/2017.
Τι είναι το πρόβλημα των Tornado;
Το περιοδικό Der Spiegel, που εκδίδεται στη Γερμανία, έκανε έναν ενδιαφέροντα ισχυρισμό λίγο πριν από την επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ στην Τουρκία, στις 2 Φεβρουαρίου.

Στην είδηση έγραφε πως η Τουρκία, επειδή δεν της επιτρέπεται η πρόσβαση στις φωτογραφίες που εξασφαλίζουν τα γερμανικά κατασκοπευτικά αεροπλάνα τύπου Tornado, όταν υπερίπτανται του εδάφους της Συρίας, δεν δίνει άδεια για την δημιουργία κτηρίου στρατωνισμού και διοίκησης της αεροπορικής μονάδας των Γερμανών που έχουν ως έδρα τη βάση Ιντζιρλίκ.

Έχω στο αίμα μου και το διπλωματικό ρεπορτάζ… Μόλις ολοκλήρωσε τις επαφές της στην Άγκυρα η Άνγκελα Μέρκελ, έβαλα μπροστά. Ρώτησα και τις δύο πλευρές να μάθω «τι είναι η υπόθεση Tornado». Βρήκα ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, και θέλω να τις μοιραστώ μαζί σας.

(Φωτ.: EPA / Tumay Berkin)

Το θέμα είναι το εξής: Υπάρχει μια διεθνής στρατιωτική δύναμη, που λέγεται Συνασπισμός για την Καταπολέμηση του ISIS. Οι ΗΠΑ πρώτες και καλύτερες. Εκτός από τα μέλη του ΝΑΤΟ όπως οι Γερμανοί, οι Άγγλοι, οι Ισπανοί, σε αυτήν τη συμμαχία συμμετέχουν οι Σαουδάραβες και το Κατάρ. Το βασικό αρχηγείο της συμμαχίας αυτής είναι στο Κατάρ και στο Κουβέιτ. Διεξάγονται δύο μεγάλες επιχειρήσεις κατά του ISIS, η μία στη Ράκα και η άλλη στη Μοσούλη. Δυστυχώς η επιχείρηση της Τουρκίας στην πόλη αλ Μπαμπ, παρόλο που είναι κατά του ISIS, δεν αναγνωρίζεται ως «επιχείρηση της συμμαχίας».

Ένα από τα σημαντικότερα αρχηγεία επιχειρήσεων της συμμαχίας βρίσκεται στην αεροπορική βάση Ιντζιρλίκ, στα Άδανα.

Πέρα από τη μεγάλη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ, στη βάση βρίσκονται και αεροσκάφη άλλων χωρών της συμμαχίας, υπάρχει μονάδα Patriot των Ισπανών, γερμανικά κατασκοπευτικά αεροπλάνα, καθώς και αεροπορικές δυνάμεις του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας.

Τα (επανδρωμένα ή μη) κατασκοπευτικά αεροπλάνα που απογειώνονται από το Ιντζιρλίκ κάνουν διαρκώς εξερευνητικές πτήσεις στον εναέριο χώρο της Συρίας και του Ιράκ. Οι εικόνες που καταγράφονται και στέλνονται ανεπεξέργαστες στο αρχηγείο της συμμαχίας αποτελούν ζωτικής σημασίας πηγή πληροφοριών του συνασπισμού. Και τα γερμανικά Tornado, με τις υψηλής ευκρίνειας κάμερές τους, αποτελούν σημαντικό παράγοντα του συνασπισμού αυτού. Από την ανάλυση των εικόνων που λαμβάνονται ανά τακτά διαστήματα από τη Ράκα, τη Μοσούλη και την αλ Μπαμπ, εντοπίζονται με μεγάλη ευκολία οι μετακινήσεις του ISIS, οι νέες τους θέσεις, τα κτήρια που χρησιμοποιούν ως αρχηγεία, τα σημεία ανεφοδιασμού κτλ.

Η Τουρκία, που διεξάγει στα εδάφη της Συρίας την επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» και διαθέτει στρατεύματα στις βάσεις Μπασίκα και Μπαμέρνι στο Ιράκ, έχει δικαίωμα πρόσβασης στις εικόνες αυτές ως μέλος της συμμαχίας.

Δεδομένου ότι έχει πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές, θα αναρωτιέστε: «Αφού έχει πρόσβαση η Τουρκία, ποιο είναι το πρόβλημα που προέκυψε με τα γερμανικά Tornado;».

Το θέμα λοιπόν είναι το εξής: Η Τουρκία θέλει να έχει απευθείας πρόσβαση στις ανεπεξέργαστες εικόνες και όχι μέσω του μηχανισμού της συμμαχίας, στον οποίον οι εικόνες αυτές μπαίνουν αφού πρώτα γίνει επιλογή και επεξεργασία. Ένα άλλο αίτημα της Τουρκίας είναι να της δοθούν οι εικόνες που λαμβάνονται από τα αεροσκάφη Tornado και έχουν σχέση με μονάδες του YPG/PYD.

Οι Γερμανοί απορρίπτουν το πρώτο αίτημα με την εξής αιτιολογία: «Έχετε πρόσβαση στο υλικό αυτό μέσω του συνασπισμού». Όσον αφορά το δεύτερο αίτημα, απαντούν ως εξής: «Η αποστολή του συνασπισμού είναι η καταπολέμηση του ISIS, και γι’ αυτό δεν μπορούμε να φωτογραφίζουμε τις δυνάμεις του YPG/PYD».

(EPA / Carsten Rehder)

Οι απαντήσεις αυτές μάλλον δεν ικανοποιούν πλήρως την Άγκυρα, και γι’ αυτό οι γερμανικές στρατιωτικές μονάδες που σταθμεύουν στο Ιντζιρλίκ υπόκεινται σε αρνητική μεταχείριση από τη διοίκηση της βάσης.

Τα Tornado, που λόγω του ανοίγματος των φτερών τους δεν χωράνε στα υπόστεγα των F-16, δεν βρίσκονται στην πλευρά που είναι τα υπόστεγα των μαχητικών αλλά στα υπόστεγα των μεταφορικών αεροπλάνων. Οι στρατιωτικοί των μονάδων της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και της Ισπανίας μένουν στα καταλύματα που τους παρέχει η τουρκική διοίκηση της βάσης, όπου έχουν όλες τις ανέσεις, ενώ οι Γερμανοί σε τενεκεδένια καταλύματα που ο στρατός των ΗΠΑ ονομάζει «tin city».

Κατά την επίσκεψη της Μέρκελ τέθηκε ως αίτημα προς τον Ερντογάν το πρόβλημα αυτό και ζητήθηκε η κατασκευή υπόστεγων για τα γερμανικά αεροπλάνα και καταλυμάτων για τους Γερμανούς στρατιώτες.

Κατά πάσα πιθανότητα, η απάντηση του Ερντογάν ήταν «όχι».

Η θετική στάση της Γερμανίας σε αξιωματικούς της «Τρομοκρατικής Οργάνωσης Γκιουλέν» που ζήτησαν άσυλο στη Γερμανία, τα θέματα που προκαλούν εντάσεις ανάμεσα στις δύο χώρες –όπως η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία του Τύπου– δείχνουν ότι για αρκετό διάστημα η απάντηση θα είναι «όχι», και πως το πρόβλημα με τα Tornado θα συνεχιστεί.

Μετάφραση: Σοφία Αγγελίδου.
Επιμέλεια: Σάββας Καλεντερίδης.