Έσπασε ρεκόρ η αφρικανική σκόνη στην Ελλάδα – Τι ξέρουμε για το φαινόμενο

Κάτω από ένα καφέ πέπλο «θάφτηκε» χθες η Ελλάδα, καθώς η σκόνη που ήρθε από την έρημο Σαχάρα έκανε την ατμόσφαιρα αποπνικτική ενώ οι τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων εκτοξεύτηκαν στα ύψη.

Αφρικανική σκόνη σημαίνει αιωρούμενα σωματίδια, για τα οποία το θεσμοθετημένο όριο στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα.

Σε Κρήτη και Πελοπόννησο η αφρικανική σκόνη έσπασε κάθε ρεκόρ· όπως λέει στα Νέα ο μετεωρολόγος Κώστας Λαγουβάρδος, στα Χανιά οι στιγμιαίες τιμές έφτασαν τα 2.150 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα, και στη Μεθώνη τα 800 μικρογραμμάρια. Υψηλές τιμές καταγράφηκαν και στην Αττική, πολύ πιο κάτω ωστόσο από εκείνες σε Κρήτη και Πελοπόννησο. Οι μέγιστες στιγμιαίες τιμές που «έπιασε» ο σταθμός μετρήσεων του Αστεροσκοπείου στο Θησείο κυμάνθηκαν από τα 150 έως τα 200 μικρογραμμάρια.

(φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Συμέλα Παντζαρτζή)

Για αυτή την ενοχλητική σκόνη, που ταξιδεύει σε μεγάλες αποστάσεις και σκεπάζει τα πάντα στο πέρασμά της, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τις επόμενες δεκαετίες το φαινόμενο θα μειωθεί σε ένταση. Σε γαλλογερμανική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature προβλέπεται αισθητή μείωση στην παραγωγή σκόνης στην έρημο της Σαχάρας έως το τέλος του 21ου αιώνα. Αυτό αφενός θα έχει θετικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων (και όχι μόνο), αφετέρου θα αυξήσει τις θερμοκρασίες στον βόρειο Ατλαντικό ευνοώντας τη δημιουργία κυκλώνων.

Η Σαχάρα εκπέμπει περισσότερη σκόνη από κάθε έρημο του πλανήτη.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι σήμερα υπάρχει τόσο πολλή διασκορπισμένη σε όλο τον πλανήτη, μέσω των ανέμων, που αλλάζει το κλίμα πολλών περιοχών. Η αφρικανική σκόνη φτάνει μέχρι τον Βόρειο και τον Νότιο Πόλο, αλλά δεν έχει κατανοηθεί ακριβώς το πώς επιδρά στο κλίμα της Γης.

Σκόνη από την Αφρική «ταξιδεύει» στον Αμαζόνιο (φωτ.: NASA)

Η διασπορά της σκόνης εξαρτάται από διάφορους μετεωρολογικούς παράγοντες: από το φαινόμενο Ελ Νίνιο έως τη μεταβαλλόμενη ένταση του ανέμου της Σαχάρας, γνωστού ως «Χαρταμάν», ο οποίος δυναμώνει πολύ όταν κατεβαίνει από τα όρη της βορειοδυτικής Αφρικής. Ο άνεμος αυτός κατά καιρούς σηκώνει τη σκόνη από το έδαφος και τη διασπείρει ανάλογα με την κατεύθυνσή του.

Οι ποσότητες της σκόνης της Σαχάρας ποικίλουν σημαντικά. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις παρατηρήθηκαν από τη δεκαετία του 1910 έως τη δεκαετία του 1940, καθώς και στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, ενώ υπήρξαν και τρεις περίοδοι με αφύσικα λίγη σκόνη, στις δεκαετίες του 1860, του 1950 και του 2000.