Στον Πόντο η κάθοδος από τα παρχάρια στα κώμια είναι γιορτή

Ο Μάιος στον Πόντο είναι ο μήνας που οι κτηνοτρόφοι ανεβαίνουν στα αλπικά λιβάδια, τα παρχάρια. Όταν όμως ο Σεπτέμβριος πλησιάζει στο τέλος του, και μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου οπότε και οι καιρικές συνθήκες αρχίζουν να αλλάζουν, η πορεία είναι αντίστροφη. Κάθε φορά το παρχάρεμαν (η άνοδος στα παρχάρια και η επιστροφή στο χωριό) παίρνει χαρακτήρα γιορτής.

Σε ορισμένες περιοχές, και κυρίως στα Σούρμενα όπου τα παρχάρια είναι σε μεγάλο υψόμετρο και τα χιόνια κάνουν νωρίς την εμφάνισή τους, η… μετακόμιση στο χωριό είχε και μια στάση στο ενδιάμεσο υψόμετρο, στα κώμια. Η λέξη προέρχεται πιθανόν από το αρχαιοελληνικό «κώμη» που σημαίνει συνοικισμός.

Ασά παρχάρια ‘ς σα κώμια. Μια διαδρομή με χαρακτηριστικά γιορτής.

Στα κώμια οι παρχερέτ’ διαθέτουν πλινθόκτιστα σπίτια. Όταν αρχίζουν τα πρώτα κρύα στα παρχάρια, η διαμονή στα κώμια (όπου οι καιρικές συνθήκες είναι πιο ήπιες) τους εξασφαλίζει φθινοπωρινό χορτάρι για τα ζώα. Θα μείνουν εκεί για περίπου ένα μήνα· τέλος Οκτωβρίου θα βρίσκονται στα χωριά περιμένοντας το χειμώνα.

Το κατέβασμα των ζώων, και στα ελληνόφωνα χωριά των Σουρμένων, μπορεί να γίνεται με σύγχρονο τρόπο, στην καρότσα φορτηγών, αλλά η όλη διαδικασία –αφού είναι μια γιορτή με τη δική της τελετουργία– απαιτεί στολισμό και φροντίδα!