Ο εορτασμός της Καθαρής Δευτέρας στον Πόντο, δεν είχε καμία σχέση με γλέντι και πέταγμα χαρταετού. Ήταν μια μέρα που στην κυριολεξία καθάριζαν τα πάντα προκειμένου να αρχίσει η νηστεία της Σαρακοστής.
Το βράδυ της αποκριάς ξημερώματα της Καθαρής Δευτέρας σφράγιζαν το στόμα τους για την περίοδο της νηστείας τρώγοντας ένα αυγό και λέγοντας: Με τ' ωβόν εβούλωσά το, με τ' ωβόν θ' ανοίγ' ατο.
Σε ελεύθερη μετάφραση το πρώτο φαγώσιμο που θα έτρωγε μετά το τέλος της νηστείας αργά το Μεγάλο Σάββατο ήταν το κόκκινο αυγό.
Ανήμερα την Καθαρή Δευτέρα οι πιστοί πήγαιναν στην εκκλησία, κοινωνούσαν, έπαιρναν αντίδωρο και από 'κει και πέρα όσοι άντεχαν κρατούσαν νηστεία για 40 μέρες. Τις τρεις πρώτες μέρες δεν τρώγανε τίποτα και δεν έπιναν ούτε νερό.
Σε αρκετά μέρη του Πόντου, σε όλη τη διάρκεια της νηστείας, όλη την ημέρα δεν έτρωγαν και δεν έπιναν τίποτα και μόνο το βράδυ έτρωγαν τελείως λιτά και κυρίως δίχως σταγόνα λιπαρής ουσίας κρέατος και γαλακτοκομικών.
Για τις νοικοκυρές η Καθαρή Δευτέρα ήταν μια μέρα ιδιαίτερα δύσκολη γιατί η κουζίνα και κυρίως τα μαγειρικά σκεύη έπρεπε να καθαριστούν σχολαστικά, για να μην υπάρχουν κατάλοιπα αρτύσιμων τροφών. Γι αυτό άλλωστε ονομάστηκε και Καθαρή Δευτέρα.
Στις παραλιακές περιοχές του Πόντου, τα σκεύη τα έπλεναν στη θάλασσα, αλλά και στα ποτάμια.
Σε ένα καζάνι έβραζαν νερό με σταχτή κι έφτιαχναν την κατενή δηλαδή την αλισίβα, με την οποία καθάριζαν τα ξύλινα και μεταλλικά αντικείμενα της κουζίνας.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έδιναν στα ξύλα κοπής των κρεάτων που εκεί έφτιαχναν και τον κιμά τους. Δεν τα έπλεναν απλώς αλλά με αιχμηρά αντικείμενα τα έξυναν ώστε να φύγουν τα υπολείμματα των κρεάτων. Την ίδια ή και σχετική διαδικασία ακολουθούσαν στα καρσάνια τις ξύλινες λεκάνες αλλά και στα κοβλάκια και στα γαβάνια, τα δοχεία για το βούτυρο.
Σειρά μετά τα ξύλινα σκεύη είχαν τα χαλκώματα. Τα χάλκινα σκεύη τα έπλεναν πολύ καλά και κατόπιν τα έτριβαν με την στάχτη και τα άφηναν να στεγνώσουν για να φανεί η γυαλάδα τους.
Προς το τέλος ασχολιόντουσαν με τα στρωσίδια τους, αλλά και ολόκληρο το σπίτι, ώστε να είναι καθαρό για την έναρξη της νηστείας της μεγάλης Σαρακοστής.
Τμήμα σύνταξης
Pontos-News.Gr
